Betrouwbare Bronnen

Nieuw kabinet start moeizaam door sneuvelen van kandidaten. Kabinet-Schoof uniek zonder ervaren bewindspersonen. Dick Schoof moet team van onervaren ministers vormen. Bespreking van politieke ervaring van leden en uitdagingen in formatie. Kritiek op Schoof als potentiële premier. Diepe wortels in klassiek katholieke denken bij benoeming staatssecretaris.

De uitslag van de Europese verkiezingen was zo onspectaculair voor de samenstelling van het Europees Parlement, dat dit op zichzelf verbluffend was. In plaats van de voorspelde triomf van radicaalrechts kwam het klassieke midden als overwinnaar uit de stembus. Met voorop de Europese Volkspartij van de christendemocraten, die er voor het eerst in twintig jaar zetels bij kregen.Daarmee bleef de brede coalitie met sociaaldemocraten en liberalen overeind. Jaap Jansen en PG Kroeger nemen je mee door heel de EU om deze fascinerende uitslag te duiden en vooral wat daaronder schuil ging.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Eerste grote trend was een soort herrijzenis van Konrad Adenauer, precies 75 jaar na zijn aantreden als bondskanselier. In een hele reeks grote en kleine EU-lidstaten zei de uitslag luid en duidelijk: 'Keine Experimente!'. Van Finland tot Spanje en Vlaanderen was dit wat de meeste kiezers bewoog. Radicaalrechts haalde een zeperd, partijen in en rond het midden hielden stand.Hierbij was de uitslag in Nederland verrassend analoog aan die in Italië. In beide landen wilde men geen malle fratsen belonen en verrasten de sociaaldemocraten en christendemocraten met een soort renaissance. Giorgia Meloni vrat Matteo Salvini zo op, zoals de PVV het FvD. Er bleek zelfs leven te zitten in de erfenis van Silvio Berlusconi.De tweede grote trend was die van de bevestiging van gedurfde experimenten tegen het nationaalpopulisme. De held van deze verkiezingen bleek een rebel tegen Viktor Orbán, Peter Magyar. De strateeg van pro-Poetin rechts leed een smadelijke nederlaag, net als zijn geestverwant in Slowakije.In Polen gebeurde hetzelfde. De kiezers onderstreepten hoezeer zij het experiment van Donald Tusk tegen PiS waardeerden en schonken hem een afgetekende overwinning. De Polen gaven zo met de Hongaren, de Spanjaarden en de Balten de EVP die opmerkelijke overwinningsmarge in Straatsburg.De derde grote trend was het puur nationale karakter van de Europese verkiezingen in de twee leidende naties, de as Parijs-Berlijn. De Franse en Duitse kiezers gaven een middelvinger aan hun politieke chefs Emmanuel Macron en Olaf Scholz. Hier gold, zoals vaker, 'das Primat der Innenpolitik'.De ernstig verzwakte, onzekere positie van de liberale en rode leider werd door EVP-fractievoorzitter Manfred Weber meteen benut. Hij sprong direct in het vacuüm. Zo probeert het Parlement de leiding te nemen bij 'de kabinetsformatie' voor de tweede termijn van Ursula von der Leyen. Als dat lukt, is dit een onverwachte, krachtige zet in de versterking en democratisering van de EU.***Verder luisteren429 – Hoe het Europees Parlement steeds meer macht naar zich toe trekt427 - Europa wordt een grootmacht en daar moeten we het over hebben424 – Het Groot Europees Handelsdebat420 - Wilders formeert in Boedapest, niet Den Haag419 - Europa kán sterven - Emmanuel Macrons visie op onze toekomst411 - Negen opmerkelijke aspecten van de Europese Unie407 - Cruciale Europese verkiezingen399 - Politieke problemen in Duitsland, Nederland en Europa: de grote zorgen van Bondsdaglid Otto Fricke368 - De Staat van de Europese Unie: op weg naar de Europese én de Nederlandse verkiezingen344 - Nederland in Europa: een masterclass door Tom de Bruijn284 - Quatorze Juillet: komt onder Macron een einde aan De Gaulles Vijfde Republiek?256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking' (met Manfred Weber)***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:38:41 – Deel 200:52:29 – Deel 301:34:00 – Einde See omnystudio.com/listener for privacy information.

Een derde van onze welvaart en werkgelegenheid komt van de wereldwijde handel waarin Nederland tot grootste spelers behoort. In het coalitieakkoord Hoop, lef en trots ontbreekt bijna elk besef daarvan.Voorzitter Ingrid Thijsen van VNO-NCW en directeur Daan Wensing van Initiatief Duurzame Handel luiden de noodklok. "Dit erodeert de positie van Nederland op wereldschaal." Jaap Jansen en PG Kroeger bespreken met hen de grondslagen voor een succesvol beleid van buitenlandse handel, bij voorkeur gekoppeld aan ontwikkelingssamenwerking, en 'hoe nu verder' bij het kabinet-Schoof.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Initiatief Duurzame Handel en met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Deze aflevering bevat een advertentie van Podimo. Ga voor meer informatie naar podimo.com/nl/luisterbeterHeb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Thijssen zit in Atlanta (Georgia) met het koningspaar en een grote delegatie van bedrijven en kennisorganisaties. Symbolisch, maar geen toeval. Zulke missies zijn cruciaal voor het aanknopen van, bestendigen en verdiepen van relaties met essentiële partners in economisch cruciale regio's."Zonder Nederlandse en Duitse bedrijven zou heel de logistiek van de hub die Georgia is, stilliggen," vertelden ze haar daar al meteen. Nederland speelt zulke rollen overal en heeft dan ook baat bij sterke, duurzame banden en allianties over heel de aardbol, zoals recent ook bleek in Vietnam, de grote buur en rivaal van China, waar Thijssen een missie leidde.Het hoofdlijnenakkoord roept in dit licht veel vragen op: nette formuleringen enerzijds en witte vlekken en financieel strijdig beleid anderzijds. En aan de formatietafel was de afgelopen weken onhelder of handelsbeleid de taak blijft van een speciale minister, of ontwikkelingssamenwerking daarbij ook nog een rol speelt en of deze post bij Buitenlandse Zaken blijft.De financiële klappen voor het geheel van 'hulp en handel' zijn volgens Thijssen niet gebaseerd op een grondige evaluatie van beleid, noch op een visie. Voor Nederlandse bedrijven en instellingen op de wereldmarkt is dit een bedreigend perspectief. Dramatisch is het beeld bij de diplomatieke posten van ons land zonder wie de bedrijven en hun goede relaties niet kunnen (zie de eerste 2 pagina's van dit ambtelijke stuk)Daarbij komt dat Nederland in de Europese Unie zwaar moet kunnen inzetten op een krachtig beleid om het concurrentievermogen van ons continent te versterken. "Ik ben daarom benieuwd of een nieuwe minister mij kan uitleggen op wat voor visie dit beleid gebaseerd zou zijn," zegt Thijssen.Daan Wensing van Initiatief Duurzame Handel illustreert dit vanuit de bedrijven en meer dan 40 landen waarin hij met hen samenwerkt heel concreet. De integratie van handel en ontwikkelingssamenwerking is het geheim van het succes van ons land met agrarische grondstoffen en producten. Nederland is in veel domeinen een speler van mondiaal formaat. Van cacao tot koffie en van fruit tot palmolie (zie hier de beleidsnotitie van minister Liesje Schreinemacher).Hij is net terug uit Nigeria, het grootste land in Afrika. Daar snapt men die rol van ons land maar al te goed. Op regeringsniveau, maar ook in productie- en kennisketens en in tienduizenden boerenbedrijfjes. Dit geldt voor reusachtige landen als Brazilië net zo goed als voor een stadsstaat als Singapore of het opkomende Rwanda met zijn avocadoteelt.Wensing valt Thijssen met veel concrete voorbeelden bij als het gaat om een doordacht beleid dat wél op visie gebaseerd is. Voor de bedrijven en duurzame relaties - ook voor kennisdeling en lange termijn vertrouwensbanden - zijn een krachtige minister, hoogwaardige diplomatieke posten, investering in ontwikkeling en duidelijk merkbare geopolitieke aandacht onmisbaar. "Het gaat ook om bestaanszekerheid en voedselzekerheid. Daar en hier bij ons."***Verder luisteren425 - Een oprecht akkoord424 – Het Groot Europees Handelsdebat409 - Nederland wereldwijd handelspartner, ook van communistisch Vietnam359 - Nederland en de slavernij, 150 jaar na de afschaffing309 - Acht miljard aardbewoners306 - De gevoelige geopolitieke relatie met China300 - Ethische politiek: het bijzondere Nederland met zijn 'moreel hoogstaande opvattingen'299 - Dramatische verschuivingen in de wereldpolitiek. Europa heeft eindelijk een telefoonnummer262 - Waarom India - ook voor Nederland - steeds belangrijker wordt116 - Oproep aan het kabinet: We mogen Afrika in deze crisis niet vergeten25 - Hoe China ondanks boycot toch zaken wilde doen met Nederland13 - Sigrid Kaag over hulp en handel***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:26:44 – Deel 200:44:50 – Deel 301:02:00 – Einde See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Belgen hebben zondag 9 juni 2024 niet alleen Europese verkiezingen, maar ook nationale en nog veel meer. Maar wat weten wij Nederlanders daar eigenlijk van? Hun fascinerende politieke cultuur lijkt ons te ontgaan.Hoe onterecht! Hier ontmoeten Noord en Zuid in Europa elkaar. Germaans en Latijns. Koning Boudewijns vrome soberheid en Berlusconi-achtige joyeuze handigheid. Jaap Jansen en PG Kroeger schetsen een tableau der Belgen en hun rijke politieke cultuur in zes portretten.Zes premiers die dat land hun kleurrijk stempel opdrukten. Een loodgieter, een vader, een dandy, een staatsman, ‘da joenk’ en ‘Saucissen Pol’.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Deze aflevering bevat een advertentie van Podimo. Ga voor meer informatie naar podimo.com/nl/luisterbeterEn ook een advertentie van Lendahand. Ga naar Lendahand.com en gebruik de code betrouwbarebronnen500Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***1] Paul-Henri Spaak – de staatsmanSociaaldemocraat Spaak stond politiek aan de top gedurende vele decennia. Nationaal was hij een belangrijk sociaal vernieuwer. Strateeg van de buitenlandse politiek. De Brusselse socialist speelde hoofdrollen bij alle grote doorbraken en vernieuwingen. Hij bedacht in Londen, in ballingschap de Benelux en realiseerde deze meteen; leidde (als eerste!) de VN; de Raad van Europa, de EGKS, de NAVO en bedacht Euratom en de EEG. Als strategisch denker en vurig spreker was Spaak een briljant voorzitter en onderhandelaar.2] Gaston Eyskens - vader der crisesDe Vlaamse christendemocraat Eyskens werd als premier van zes kabinetten gedurende vier decennia een soort vader des vaderlands. Hij wist schijnbaar onverstoorbaar de grootste crises te bedwingen en een duidelijke koers vast te houden.Hij botste hevig met Koning Leopold III en diens zoon Boudewijn. Maar ze konden niet om 'vader Eyskens' heen. Koningskwestie, bloederige dekolonisatie van Kongo, financiële en sociale ellende en de taalstrijd tekenden zijn loopbaan. Hij begon met panache de Belgische staat te hervormen. "Les dernières cinq minutes!" De laatste vijf minuten van elke crisissessie waren de belangrijkste, vertelde hij en had daar een joyeus geheim bij!3] VDB - ‘Saucissen Pol’Flamboyanter premiers dan Paul Vanden Boeynants zijn nimmer geweest. Een Brussels Ketje dat als slagerszoon een vleesimperium bouwde en vastgoedmagnaat werd en niet vies was van zaken doen in wapentuig. Hij was een rechtse Waal, maar wars van volksnationalisme en bleef zo een 'chrétien social'. Politiek was hij de eerste moderne media ster. Van 'JFK' jatte hij het 'VDB' idee. Fameus werd hij als minister van Landsverdediging en als schepen van Brussel die daar een Manhattan aanlegde. Als premier wierp hij zijn charisma, onnavolgbaar proza en zakelijk vaak dubieuze streken in de strijd. Na zijn loopbaan werd hij wereldberoemd. Gangsters ontvoerden hem en wekenlang onderhandelde hij zélf over zijn losgeld. "Ze hebben geen traan van me gezien!"4] Jean-Luc Dehaene – de loodgieter"De afgelopen 50 jaar de grootste premier van allemaal." EU-president Van Herman Rompuy wond er geen doekjes om. Dehaene kon alles. Al jong was hij de onmisbare klusjesman van premier Wilfried Martens. Oplossingenmachine, saneerder, architect van doorbraken, formateur van coalities. Boudewijn en Albert zwoeren bij Dehaenes toverkunsten. "Sire, geef mij honderd dagen!"De ongelikte volksjongen had daarbij geen vijanden, was bemind bij pers en opponenten door zijn gebrek aan kapsones en zijn schuddebuikende humor. En hij werd een groot Europeaan, ondanks dat-ie Jacques Delors niet mocht opvolgen. De EU van nu is in hoge mate zijn 'loodgieterswerk'.5] Guy Verhofstadt – van ‘Baby Thatcher’ tot vurig EuropeaanDe liberale premier van het Belgische 'Paars' schreef daarmee geschiedenis. Maar eigenlijk had hij drie politieke levens. Hij begon als de jonge, provocatieve 'Baby Thatcher' die de begroting van bankroet België gretig saneerde. Gehaat als 'da joenk'. Zijn politieke experimenten als liberaal leider mislukten aanvankelijk. Maar zijn comeback - gelouterd en vernieuwd - was een triomf. Hij smeedde paarse coalities en saneerde het failliette pensioenstelsel.Ook hij werd gepassioneerd Europeaan en leider van de liberalen in Europa, Spitzenkandidat in 2014. Hij geselde extreemrechts en leidde de Toekomstconferentie die Macron had bedacht.6] Elio Di Rupo - Een sprookjeHij is een unicum. Eerste migrantenkind als leider van het land en eerste openlijke homo als premier. Uit het allerarmste mijnwerkersmilieu verloor hij met één jaar oud zijn vader. Zijn brille en volharding gaven hem een wetenschappelijke en een politieke carrière die ongekend mogen heten. Hij veroverde bijna planmatig de macht in de rode burcht van Wallonië. Hervormde en saneerde zijn Parti Socialiste met harde hand, pakte corruptie en verkalkte structuren aan. Met Italiaanse elegantie, charme, kunstzin en welsprekendheid niettemin een spijkerhard ambitieus politiek dier.Hij werd premier na de langste parlementaire crisis ooit. Saneerde en hervormde met succes de vastgelopen politieke verhoudingen. Nu wil hij als elder statesman naar het Europees Parlement, net als eerder Dehaene, de premier die hem zo fel verdedigde tegen vuige geruchten. Zijn unieke levenslot duidde hij zo: "Mijn leven is als een sprookje. Je kunt zoiets nooit verzinnen, zelf."Beschreef Elio Di Rupo daarmee niet zijn vaderland? België is immers het enige land op aarde dat in de opera begon, het land van de magie van Magritte en Kuifje, het land van levensgenieters en van kunstenaars als Brel en Stromae.***Verder luisteren391 - België wordt voorzitter van de EU. Waarom de Nederlanders hun zuiderburen nooit helemaal zullen begrijpen373 - Nederland en België: de scheiding die niemand wilde282 - Hoe Sammy Mahdi - de nieuwe Vlaamse leider - de christendemocraten er weer bovenop wil helpen252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was229 - Kristof Calvo: wat de Nederlandse en Belgische politiek van elkaar kunnen leren190 - Napoleon, 200 jaar na zijn dood: zijn betekenis voor Nederland en Europa49 - De koningen van Hispanje die wij altijd hebben geëerd385 - Jan de Koning en het verschil tussen een greppel en de laatste gracht***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:38:39 – Deel 201:20:00 – Deel 301:42:33 – Einde See omnystudio.com/listener for privacy information.

Kathalijne Buitenweg, Oud-Europarlementariër, voormalig Tweede-Kamerlid en nu staatsraad in de afdeling advisering van de Raad van State vertelt over de machtsverhoudingen en werkwijze van het Europees Parlement. Ze deelt inzichten over wetgeving, transparantie, verkiezingen en het belang van kennis over de EU. Het gesprek belicht ook de evolutie en invloed van het Europees Parlement, evenals de ontwikkeling van politieke fracties en de strijd om gelijkheid en macht binnen de Europese politiek.

Dick Schoof, de 'premier van buiten', wordt besproken als kandidaat-premier. Zijn benoeming en formatieproces worden vergeleken met voorgaande premiers. Er wordt ingegaan op kritiek, geheime ontmoetingen en de rol van de Tweede Kamer. Politieke ontwikkelingen in Europa en de strategie van de nieuwe regering worden belicht, inclusief verkiezingen en Europese overleggen. De aflevering biedt inzicht in de complexe politieke wereld rondom Dick Schoof.

Hoogleraar Marc de Vos bespreekt in de podcast de transformatie van de EU naar een grootmacht, geanalyseerd aan de hand van geopolitieke aspecten en ambitie voor Europese samenwerking. Er wordt gesproken over de rol van Europa in technologische ontwikkelingen, uitdagingen op het gebied van politiek leiderschap, en het belang van samenwerking tussen Nederland, België en de Benelux in het vormgeven van de toekomst van Europa.

Tweede Kamer debatteert over hoofdlijnenakkoord voor meerderheidskabinet met PVV, VVD, NSC en BBB. Hobbels op weg naar bordes. Poreuze inhoud en geen coherente visie. Frans Timmermans in moeizaam keurslijf. Risico's en onduidelijkheden hoofdlijnenakkoord besproken in Kamerdebat. Discussie over politieke debatten, financiële plannen en Europese samenwerking. Politieke kwesties en pensioenakkoord.

Bespreking van het oprechte en verrassende coalitieakkoord, waarbij politieke onervarenheid en eigen werkelijkheid van partijen centraal staan. Ook wordt de impact en uitdagingen van de EU-leiders voor vergaderingen besproken, evenals kritiek op onderwijskwaliteit en financiering binnen het akkoord. Tot slot wordt de formatie en benoeming van ministers belicht, met aandacht voor de rol van formateur en de moeilijkheden tussen partijen in de kabinetsformatiefase.

De Europese Unie is een cruciale factor in de ‘op regels gebaseerde internationale orde’. Met 27 lidstaten en 450 miljoen vrije en vaak welvarende burgers hebben we invloed.Maar: die wereldorde staat onder druk. De Franse president Emmanuel Macron zei in zijn grote Sorbonne-rede dat andere grote spelers steeds vaker dwarsliggen of zelfs ondermijnen. “Niemand speelt meer volgens de regels.” Hij wees naar China. Natuurlijk naar het Kremlin. Maar ook naar de Verenigde Staten, zelfs los van wie daar straks president wordt.Nérgens is de EU zo invloedrijk, zo bepalend, als op het terrein van de internationale handel. En weinig aspecten van de EU zijn voor Nederland zó essentieel als die rol in de wereldhandel en de kansen die deze onze biedt voor welvaart en vreedzame relaties.We móeten het hier in deze verkiezingscampagne over hebben. Jaap Jansen praat in Het Groot Europees Handelsdebat (afgelopen donderdag in Nieuwspoort in Den Haag) met zes topkandidaten bij de verkiezingen voor het Europees Parlement die in Nederland plaatsvinden op 6 juni aanstaande: Marit Maij (nummer 3 GroenLinks-PvdA), Gerben-Jan Gerbrandy (lijsttrekker D66), Ingeborg ter Laak (nummer 2 CDA), Lennart Salemink (4 op de VVD-lijst), Anna Strolenberg (2 bij Volt) en Reinout van Malenstein (nummer 3 Nieuw Sociaal Contract).De PVV ging niet op onze uitnodiging in***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door CNV Internationaal en VNO-NCW. En met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***De kandidaten reageren op het Nederlandse coalitieakkoord Hoop, lef en trots – neemt Nederland onder het nieuwe kabinet niet teveel afstand van de Europese Unie? - en we graven diep in alle aspecten van de Europese handelspolitiek. Wat moet beter? Wat kan anders? Waarmee moeten we misschien stoppen?Heikel punt blijkt onze relatie met China. Eerst wilden we maar al te graag relaties aangaan. Nu zitten we in de val. Daarom streeft de EU naar open strategische autonomie. Maar hebben we onze eigen interne markt wel op orde?En als we een grotere rol willen in de wereld, moeten we dan niet gewoon erkennen dat we als Europa een politieke wereldmacht willen worden? En passen veto’s van nationale lidstaten daar nog wel bij?***Verder lezen: de verkiezingsprogramma’sGroenLinks-PvdAD66CDAVVDVoltNSC***Verder luisteren419 - Europa kán sterven - Emmanuel Macrons visie op onze toekomst416 - Nostalgie naar de E.E.G.409 - Nederland wereldwijd handelspartner, ook van communistisch Vietnam407 - Cruciale Europese verkiezingen420 - Wilders formeert in Boedapest, niet Den Haag399 - Politieke problemen in Duitsland, Nederland en Europa: de grote zorgen van Bondsdaglid Otto Fricke378 - Dertig jaar na 'Maastricht' is Europa toe aan een nieuwe sprong voorwaarts333 - Een 'bromance' tussen Rishi Sunak en Emmanuel Macron. De haat-liefdeverhouding van Britten en Fransen302 - De Frans-Duitse motor hapert. Gesprek met Bondsdaglid Otto Fricke299 - Dramatische verschuivingen in de wereldpolitiek. Europa heeft eindelijk een telefoonnummer381 - Het Betrouwbare Bronnen Kenniscoalitie debat 2023359 - Nederland en de slavernij, 150 jaar na de afschaffing306 - De gevoelige geopolitieke relatie met China300 - Ethische politiek: het bijzondere Nederland met zijn 'moreel hoogstaande opvattingen'262 - Waarom India - ook voor Nederland - steeds belangrijker wordt227 - Structureel extra investeren in onderzoek en ontwikkeling helpt de Nederlandse economie enorm vooruit116 - Oproep aan het kabinet: We mogen Afrika in deze crisis niet vergeten***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:30:46 – Deel 200:49:44 – Deel 301:17:49 – Einde See omnystudio.com/listener for privacy information.