BNR Perestrojkast | BNR

Op 23 juni zijn we terug in Nieuwspoort, Den Haag. Samen met het Haagsch College presenteren we een nieuwe Perestrojkast Live aan de vooravond van de Navo-top in Den Haag. Met schrijver en historicus Ivo van de Wijdeven duiken we in op de vraag: wat heeft Oost-Europa te zoeken in de Navo. Wat hebben Orban en Fico eraan? En wat heeft de Navo eigenlijk aan Oost-Europa? Voor Ivo van de WIjdeven kent Oost-Europa en haar leiders geen geheimen. Hij schreef boeken als Alle rafelranden van Europa, De macht van het verleden - geschiedenis als politiek wapen.en De spoken van Visegrád – De onbekende geschiedenis van Polen, Hongarije, Tsjechië en Slowakije. Ook geeft Ivo als voormalig politiek analist bij het ministerie van Algemene Zaken, zeg maar de rechterhand van Mark Rutte, je een inkijkje over hoe het er op zo'n grote top aan toe gaat. Kijk voor kaartjes op de site van het Haagsch College. Tot dan. A je to Poka  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Een extra aflevering, door al het verkiezingsgeweld in onze regio. Denk aan de presidentsverkiezingen in Roemenië en Polen. Maar ook: Floris heeft een bezoek gebracht aan Transnistrië, wat valt hem daar op? En last but not least: Geert Jan sprak Volodymyr Zelensky aan na afloop van de Europese top in Albanië. Kortom, een rondje regio voor de nodige actualiteit én duiding, over en vanuit Centraal- en Oost-Europa.  Host in Amsterdam, verslaggever in Tirana: Geert Jan Hahn Host in Chisinau, verslaggever in Tiraspol: Floris AkkermanSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Albanië, Kosovo en Moldavië - alle drie de kleine landen zijn sterk afhankelijk van wat er in de wereld om hen heen gebeurt en voelen dat direct. Moldavië, met een oorlog in buurland Oekraïne, wacht met spanning af wat de Roemeense presidentsverkiezingen van zondag gaan brengen. Op de uitslag hebben de Moldaviërs zelf invloed. Ongeveer een miljoen Moldaviërs hebben een Roemeens paspoort, waaronder kiesgerechtigden. Voor Moldavië maakt het nogal wat uit wie er wint zondag, de pro-Europese Nicușor Dan of de radicaal-rechtse George ‘Roemenië eerst’ Simion. Floris zocht uit hoe de Moldaviërs naar deze verkiezingen kijken. Albanië dan, specifieker de premier Edi Rama, die zondag voor de vierde keer tot premier werd gekozen. De EU omarmt hem graag, want hij is pro-Europa. Maar die verkiezingen zelf, verliepen die wel zo netjes? De OVSE is kritisch. Standbeelden van Bill Clinton, Madeleine Albright, een boulevard genoemd naar George Bush, overal Amerikaanse vlaggen - Kosovo is niet alleen pro-EU, maar vooral pro-Amerika. In ieder geval voordat Donald Trump het voor de tweede keer tot Amerikaans president schopte. Zijn maatregel om ontwikkelingshulpagentschap USAID te ontmantelen laat zich voelen in Kosovo, ziet Geert Jan. Helaas geen mop, Joost had wat beters te doen. Wel wat extra's: Ons interview met Edi Rama. Vooruitblik op de Roemeense presidentsverkiezingen. De grote Albanese vier van de popmuziek. Hosts op locatie: Geert Jan Hahn Floris Akkerman  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Bij de Roemeense presidentsverkiezingen gebeurt altijd wel wat, zegt onze gast Alexa Stoicescu. Maar die van afgelopen november waren wel heel gedenkwaardig. Na de omstreden eerste ronde bepaalde het constitutioneel hof in Boekarest dat ze opnieuw moeten worden gehouden. Daarom gaan de Roemenen 4 mei naar de stembus voor de eerste ronde van de presidentsverkiezingen, de tweede ronde volgt veertien dagen later. Het was een hoop verkiezingsgedoe november vorig jaar. Dat had te maken met TikTok, Russische bemoeienis, het aftreden van de Roemeense president en een onverwachte winnaar in de eerste ronde, namelijk de uiterst rechtse en pro-Russische Calin Georgescu. Hij is inmiddels uitgesloten van de presidentsverkiezingen.   Vanuit Boekarest praat Alexa Stoicescu ons bij over de verkiezingen. Zijn ze het gesprek van de dag? Wat gaan de kiezers van Georgescu doen? Wie profiteert er van zijn afwezigheid? Hoe gaat het eraan toe op sociale media? En wat voor brief ontvingen de Roemeense 55-plussers? Heel kort stippen we ook de indrukwekkende documentaire Collective aan, over een brand die in 2015 een Roemeense nachtclub verwoestte met de corrupte gezondheidszorg als oorzaak van de slachtoffers.  Maar voordat we het hebben over Roemenië, komt Lviv aan bod. Die fraaie West-Oekraïense stad maakte indruk op Stoicescu toen ze daar, in oorlogstijd, eind vorige maand was. Van Roemenië en Lviv naar onze moppentapper Joost. Hem hangt een Georgische boete boven het hoofd. Gelukkig is zijn mop als vanouds goed.  Host: Floris Akkerman Genietend van de Hollandse lentezon: Geert Jan Hahn Verkiezingenvolger: Alexa Stoicescu Gratis moppentapper: Joost BosmanSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Wat een bijzondere ontmoeting was dat. Volodymyr Zelensky en Donald Trump in de basiliek van de St-Pietersbasiliek in Vaticaanstad voorafgaand aan de begrafenis van paus Franciscus. Op een marmeren vloer recht tegenover elkaar op een stoel die voor hen was neergezet waar ze elkaar 15 minuten spraken. Het was hun eerste treffen sinds die knallende ruzie in het Witte Huis eerder dit jaar. Twee mannen die elkaar niet liggen.  Wat valt er over hun gesprek te zeggen? Geert Jan en Floris hebben daar ruim een dag over nagedacht en hun bevindingen hoor je deze aflevering. En niet alleen hebben we het over deze ontmoeting, maar ook over Vaticaanse protocollen, Noord-Koreanen, Poetins honger en wat er allemaal verder is gebeurd de afgelopen twee weken aan oorlog en diplomatieke stappen. De mop komt van Joost, reizend tussen Tbilisi en Kazbegi in de Georgische Kaukasusbergen. Hosts: Floris Akkerman Geert Jan Hahn Reizende journalist: Joost BosmanSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Tijn Sadée is Europa-correspondent voor NOS, Radio1 en de VPRO. Hij is thuis in de drie B’s: Brussel, Boedapest en de Balkan. Hij is journalist, reiziger, avonturier, schrijver en...vijand van Viktor Orban. Zijn boek 'De Clan van Orban' is genomineerd voor de Brusseprijs 2025.  Dat Sadée Orban al jaren op de voet volgt, wordt hem in Boedapest niet in dank afgenomen. Al wist Sadée zijn boek wel aan de Hongaarse premier te overhandigen...met een halve boodschap. 'De Clan van Orban' kwam vlak voor het EU-voorzitterschap van Hongarije uit. In een klein jaar tijd is er veel gebeurd. Welke hoofdstukken zou Sadée aan zijn boek willen toevoegen als hij de huidige positie van Orban in Hongarije en Europa en zijn stroming, het 'orbanisme', langs de recente meetlat zou mogen lachen? Ook in deze podcast: eurocommissaris Wopke Hoekstra. Geert Jan sprak met hem voor BNR De Wereld, en vroeg hem ook naar de situatie in Oekraïne én naar hoe de Europese Commissie momenteel omgaat met Viktor Orban. De moeite waard om deze Perestrojkast mee af te trappen. Shownotes: -Een recente documentaire over de Orban-dynastie vind je hier, gemaakt door het onafhankelijke Direkt36. -Meer over De Clan van Orban vind je hier. -We verwijzen in deze Perestrojkast een recent stuk van Anne Applebaum in The Atlantic. Hosts: Floris Akkerman Geert Jan Hahn Hongaars staatsvijand: Tijn Sadée Laaaaaaaaange moppenverteller: Joost BosmanSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Nu drinkt hij met zijn vrienden nog koffie op een terras in Banja Luka. Maar hoelang kan de Bosnisch-Servische leider Milorad Dodik dat blijven doen? In februari is hij veroordeeld tot een jaar cel. Er volgde een arrestatiebevel. Maar vooralsnog loopt Dodik vrij rond en dook hij zelfs op in Israël en Moskou.  Balkanjournalisten Marjolein Koster, journalist gespecialiseerd in de westelijke Balkan, en Marcel van der Steen, van de podcast de Balkanman, laten hun licht schijnen over Dodiks situatie. En ook over de man die druk kan zetten op Dodiks arrestatie, de Hoge Vertegenwoordiger van Bosnië en Herzegovina Christian Schmidt. Want kan Schmidt Dodik zo vrij laten rondlopen of tast dat zijn gezag aan? Natuurlijk leggen we ook even goed uit hoe het bestuur van Bosnie en Herzegovina eruit ziet. Dat is niet zo eenvoudig. Dus laat Marcel dat graag over aan Marjolein. Geen Balkanmop, maar wel een goeie mop van Joost uit Tbilisi. Misschien een goed middel tegen FSB-ondervraging. Geert Jan is er nog even niet bij. Hij komt bij de volgende aflevering terug als trotse vader van zijn pasgeboren Nina. Host: Floris Akkerman Balkanvrouw: Marjolein Koster Balkanman: Marcel van der Steen Humorist: Joost Bosman    See omnystudio.com/listener for privacy information.

Ineens kwam Vladimir Poetin met Noord-Koreaanse soldaten uit de hoge hoed. 10.000-12.000 Noord-Koreanen zouden er meevechten aan Russische kant, in de Russische provincie Koersk. Twee van hen werden krijgsgevangenen genomen door Oekraïne. Kyiv zette ze dankbaar in als propagandamiddel. Hun gezichten gingen wereldwijd rond, met gevaar voor hun familieleden in Noord-Korea.  Over deze twee gevangenen en de inzet van Noord-Koreaanse soldaten in Rusland is Noord-Korea-deskundige Casper van der Veen te gast. Hij sprak hierover met de Noord-Koreaanse vluchteling Seongmin Lee die samenwerkt met de Oekraïense krijgsmacht om de Noord-Koreanen te overtuigen over te lopen en de wapens neer te leggen. Hoe overtuig je ze om dat te doen. En waarom zijn er van die duizenden Noord-Koreanen twee krijgsgevangene gemaakt? Blijven ze actief in Rusland of gaan ze ook vechten in Oekraïne? Want de band tussen Moskou en Pyongyang is sterker dan ooit, legt Casper uit.  Hoe Oekraïne de twee krijgsgevangenen gebruikte voor de eigen propaganda bespreken we niet alleen met Casper, maar ook met Oekraïne-correspondent Chris Colijn vanuit Kyiv. Want had president Zelensky deze twee als propagandamiddel mogen inzetten, met hun gezichten herkenbaar in beeld? Wat betekent dat voor hun familieleden in Noord-Korea. Met Chris nemen we ook de actualiteit door: hoe valt het telefoongesprek tussen Poetin en Trump in Oekraïne? En balen de Oekraïners van het verlies van gebied in Koersk.  Serieuze kost dus, maar we eindigen beginnen deze aflevering met goed nieuws en eindigen met humor: twee moppen en een bijzonder anekdote uit het Oekraïense leven gegrepen. Shownotes: -Lees hier Caspers NRC-interview met de Noord-Koreaanse vluchteling Seongmin Lee. -Hij schreef ook De Kim Dynastie: geschiedenis van Noord-Korea en Goed Geluimd Hof en 99 andere Amsterdamse straatnamen. -Casper was al eerder bij ons te gast: #78: Zonder het Kremlin geen Noord-Korea. -Interviews met de twee Noord-Koreaanse krijgsgevangenen. Hier en hier.  Host: Floris Akkerman In feeststemming: Geert Jan Hahn Perestrojkast-debutant: Chris Colijn Man met vele talenten: Joost Bosman    See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wat zei Vladimir Poetin nou precies donderdag over een staakt-het-vuren tussen Rusland en Oekraïne? Is hij nou voor of tegen? We zijn het eens met het voorstel tot een staakt-het-vuren, klonk het uit de mond van de Russische president. Vervolgens klonk er een 'maar' en kwam hij met vragen, nuances en voorwaarden. In deze 259e Perestrojkast ontleden we Poetins woorden met onze man in Jerevan, Joost Bosman. Na het deze week voorgestelde staakt-het-vuren door de Amerikanen, en waar Oekraïne zich achter schaarde, lag de bal bij Rusland, klonk het uit vele westerse monden. Het wachten was op Poetins reactie. Hoe zal die vallen in Washington? Hoe zal Trump Poetins woorden interpreteren? Wordt Oekraïne straks alsnog het kind van de rekening? En waar is Poetin allemaal op uit? We eindigen ook nog eens met een mop. Hosts: Geert Jan Hahn Floris Akkerman Uitzicht op de Ararat: Joost BosmanSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Je komt oren en ogen tekort tijdens de virtual reality-film in de Sovjet Ereveld Experience. Je ziet Vladimir Botenko in 1941 in een kar vertrekken naar het front. Daar vecht hij in levensechte loopgraven tegen de Duitsers. Schoten klinken, een gewonde wordt verzorgd, vliegtuigen scheren over en een tank rijdt over een loopgraaf. Wie wil weten hoe het afloopt met Botenko moet naar Leusden afreizen. De moeite meer dan waard. Daar gaat 8 maart de Sovjet Ereveld Experience officieel open, 9 maart voor het grote publiek. Een museum over de omgekomen Sovjetsoldaten tijdens de Tweede Wereldoorlog. Directeur Remco Reiding gaf hoogstpersoonlijk de Perestroj-cast alvast een rondleiding. We praten met hem over het zware lot van de Sovjetsoldaten, de vernietigende uitwerking van oorlog op mensen en nabestaanden die in onzekerheid leefden over het lot van hun vader, broer of oom. Ook spreken we over de ,,veelzeggende” onwetendheid in Nederland over de Sovjetslachtoffers die liggen begraven op het Sovjet Ereveld, op 5 tot 10 minuten lopen van het museum. Wil je meer over die graven weten? Luister dan naar Perestrojkast #9: De adoptie van een Sovjetgraf. Het tweede deel van het gesprek gaat over de rol van Rusland in het museum. De Russische Federatie is een van de financiers van het museum, samen met tal van andere, zoals het Mondriaan Fonds en de Nederlandse overheden. Hoe kijkt Reiding naar de bijdrage van Rusland in tijden van, opnieuw, oorlog? En er is een mop van Joost vanuit Tbilisi. Goed en begrijpelijk, zoals altijd. Hosts: Geert Jan Hahn Floris Akkerman Museumdirecteur: Remco Reiding Componist muziek: Pieter Straatman / The Red Saloon Georgiër in wording: Joost BosmanSee omnystudio.com/listener for privacy information.