Bureau Buitenland

(00:57) Raketten met Sint-Nicolaas in Oekraïne In Oekraïne wordt vandaag traditioneel Sint-Nicolaas gevierd. Maar terwijl dit normaal gesproken een feestelijke dag moet zijn, staat de vlag er in Oekraïne nu natuurlijk heel anders voor. Correspondent Michiel Driebergen duidt vanuit Dnipro hoe de raketaanvallen - die vrijdag onder andere een appartementencomplex in het stadje Kryvy Rih raakten - de feestdag overschaduwen, en kijken we naar de laatste ontwikkelingen aan het front. (12:01) In West-Afrika werd twintig jaar geleden al excuses aangeboden Vanmiddag wordt duidelijk of premier Rutte in Suriname excuses zal aan gaan bieden voor het slavernijverleden. Een geschiedenis waarin ook West-Afrikaanse landen zelf, waar tot slaaf gemaakten vandaan kwamen, een rol hebben gespeeld. Daarvoor bood Benin in de jaren negentig als eerste land zijn excuses aan voor het slavernijverleden. Maar dat betekent niet dat die geschiedenis slechts iets van vroeger is. Het slavernijsysteem wordt wereldwijd nog steeds in stand gehouden, maar dan in een modern jasje, vertelt correspondent Aida Grovestins. (21:15) Uitgelicht: Verenigde Staten In de rubriek Uitgelicht vertelt correspondent Karlijn van Houwelingen een bijzonder campagnespotje van de Amerikaanse luchtmacht. Presentatie: Tim de Wit

(00:33) EU in de maag met spionnen De EU barst van de spionnen. En het zijn niet alleen landen als China en Rusland die graag rondneuzen wat er achter de Europese schermen gebeurt. Maar ook bijvoorbeeld Marokkaanse inlichtingendienst DGED, dat blijkt nu uit het grootschalige corruptieonderzoek in Brussel. Het vangen van al die spionnen blijft een lastige opgave. Te gast is Barbara Moens, journalist van Politico, die er onderzoek naar deed.  (10:40) Bangladesh wanhoop nabij Tienduizenden demonstranten gingen de straat op in Bangladesh en eisen het aftreden van de Bengalese premier Hasina Wajed om plaats te maken voor nieuwe verkiezingen. De bevolking protesteert al langer tegen de stijgende brandstofprijzen en hoge kosten van levensonderhoud in het land. Ellen Bal, antropoloog aan de Vrije Universiteit van Amsterdam, is net terug uit Bangladesh en heeft met eigen ogen gezien hoe het regime in het land de Bengalezen tot wanhoop drijft.  (20:05) Uitgelicht: Egypte De Egyptische regering wil dat gezinnen minder kroost krijgen. Daarom wordt er een reclamespot uitgezonden met de oproep om maximaal twee kinderen te krijgen, legt Egypte-correspondent Ruth Vandewalle uit.  Presentatie: Chris Kijne.

(00:33) Amerika richt vizier op oliekartel De VS staan aan de vooravond van een radicaal besluit: een wet in de maak moet een einde maken aan het kartel van olieproducerende landen. Nu Saudi-Arabië zich schaart aan de kant van Rusland en de olieproductie niet wil laten stijgen, worden de messen geslepen in Washington. Te gast is oud-correspondent Casper Thomas.  (11:45) Frontlinie: schuldige heuvels In een nieuwe Frontlinie reist Bram Vermeulen naar het Servische deel van Bosnië, waar de angst groeit voor een nieuwe oorlog. Niet alleen omdat de net herkozen premier Milorad Dodik blijft hameren op afscheiding van zijn Republika Srpska en eenheid met Servië. Maar ook omdat de invloed van de Russische president Vladimir Poetin daar met de dag groeit.   (21:05) Uitgelicht In Polen is er een museumoffensief voor het behoud van het historisch erfgoed. Maar volgens de oppositie gaat het om pure propaganda. Daarover correspondent Dore van Duivenbode.

(00:45) Staak-mageddon in Groot-Brittannië In Londen breiden de stakingen uit. De Britse media spreken zelfs van 'monsterstakingen'. Eerst waren het alleen postbodes en treinmedewerkers die staken. Vandaag leggen ook tienduizenden verpleegkundigen hun werk neer. Ondanks de inflatie gaat hun salaris maar niet omhoog. Hierover Verenigd Koninkrijk-correspondent Anne Saenen. (10:11) De eeuwige Peruaanse chaos Het leger van Peru is bezig vliegvelden en doorgaande wegen te bezetten om demonstraties in te dammen. Geweld breidt zich uit bij groeiende protesten tegen de arrestatie van Pedro Castillo, die vorige week nog president was. Er zijn zeker zes doden gevallen. De afzetting van Castillo staat niet op zichzelf; het Zuid-Amerikaanse land verkeert in een vrijwel permanente politieke crisis. In de studio is Latijns-Amerika-redacteur Edwin Koopman. (20:55) Uitgelicht: Rwanda In Rwanda is een kapsel uit de koloniale tijd weer hip. Hierover Aida Grovestins. Presentatie: Sophie Derkzen.

(00:35) 'Spionagesoftware ondermijnt democratie in Europa' In Europa worden regeringen ervan beschuldigd journalisten en politici af te luisteren. Denk aan het schandaal in Griekenland, waarbij onder andere de oppositie werd bespioneerd. Daarin speelt speciale software – Pegasus genoemd - een cruciale rol, die op telefoons van bijvoorbeeld de oppositie kan worden geïnstalleerd. Dat heeft grote gevolgen voor de democratie en rechtsstaat in Europa, zegt Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt. Als rapporteur van de Raad van Europa organiseerde hij er een hoorzitting over in Parijs.  (11:44) Erdogans ‘laatste’ strijd Morgen gaat de hoorzitting in de zaak tegen de burgemeester van Istanbul verder. Deze Ekrem Imamoglu hangt een celstraf van vier jaar boven het hoofd. Hij wordt verdacht van het beledigen van de kiesraad. Imamoglu is een prominente tegenstander van president Erdogan, en zou zomaar een sterke uitdager van Erdogan kunnen worden in de presidentsverkiezingen volgend jaar. De laatste presidentsverkiezing waaraan Erdogan meedoet, zo verklaarde hij onlangs. Een gesprek met Nienke van Heukelingen, EU-Turkije expert van Instituut Clingendael, die onlangs in Turkije was. (21:40) Uitgelicht: Noord-Korea  De Noord-Koreaanse overheid schermt bijna alles van de buitenwereld af voor haar bevolking. Maar als het over WK-voetbal gaat, maakt Kim Jong-un een uitzondering. Met correspondent Ifang Bremer. Presentatie: Sophie Derkzen

Corruptie binnen het Europees ParlementEen grootschalige corruptiezaak in het Europees Parlement doet de Brusselse wandelgangen beven: dit weekend zijn vier mensen opgepakt die worden verdacht van het aannemen van steekpenningen uit een golfstaat, en volgens verschillende media zou het om Qatar gaan. Eén van de verdachten is onder andere Eva Kaili, de Griekse vicevoorzitter van het Europees Parlement. Bovendien zijn bijna alle betrokkenen verbonden aan de Socialistische & Democratische fractie in het Europees Parlement, waar ook de Partij voor de Arbeid in zit. Wat zijn de gevolgen van deze pijnlijke affaire? We bespreken het met PvdA-kamerlid Kati Piri, tevens voormalig lid van het Europees Parlement. Evacuatie uit VoltsjanskWinter of niet: de oorlog in Oekraïne woedt in alle hevigheid verder. In de frontdorpen hebben de bewoners nu niet alleen te lijden onder beschietingen, maar is de situatie ook onleefbaar vanwege de kou. Onze verslaggever Michiel Driebergen was aanwezig bij een evacuatie van burgers uit de plaats Voltsjansk. Buitenland Uitgelicht: ArgentiniëOnze correspondent Remi Lehmann over een wel heel bijzondere fanclub van Argentinië, naar aanleiding van het Argentijnse succes op het WK in Qatar. Presentatie: Sophie Derkzen

(00:40) Arabische wereld vooral trots op WK in Qatar Waar hier veel te doen is over de negatieve aspecten van het toernooi in Qatar, blijkt de beleving in de Arabische wereld een hele andere. Journalist en schrijver Hassnae Bouazza analyseert voor ons wat het WK in de regio allemaal losmaakt en waar dat vandaan komt.  (10:34) Welke gevolgen krijgen de Chinese covid-versoepelingen? Na de unieke protesten in China tegen het zero-covidbeleid, heerst er chaos in het land. Terwijl vorige week de Chinese regering nog het grote belang van de strenge corona-aanpak benadrukte, lijkt hij nu grotendeels losgelaten. In hoeverre komt deze ommezwaai tot stand door de hevige protesten en is de Chinese gezondheidszorg er wel op berekend? Wat zijn de politieke gevolgen voor Xi Jinping, de leider die de afgelopen jaren zo hamerde op zero-covid? Hierover correspondent Eva Rammeloo vanuit Shanghai, en Ingrid d’Hooghe, sinoloog van Clingendaels China Centre. (21:24) Uitgelicht: Zweden Op middelbare scholen in Zweden raken nu ook tienermeiden verslingerd aan het verslavende middel snus. Met Tjade Michels.

(00:45) De mensen in kooien in Europa Op een parkeerterrein in Bulgarije staat een grote kooi met daarin een aantal mensen. Het zijn mensen die asiel zoeken in Europa. Dagenlang zitten zij hier vast, zonder eten of vers water. Ze worden geschoren vervolgens terug de grens over gestuurd. Dat en meer blijkt uit een ontluisterend rapport van de journalistieke onderzoeksorganisatie Lighthouse Reports. Het onderzoek, dat ruim elf maanden duurde, onthult dergelijke geheime gevangenissen aan de grenzen van Bulgarije, Hongarije en Kroatië.  Wat speelt zich daar precies af? En wat is de betrokkenheid van de EU zelf? We bespreken het met Klaas van Dijken, die het onderzoek leidde.  (13:47) De eerste Afrocentrische school van Kenia Kenia is allang geen Britse kolonie meer, maar wie naar het onderwijs van dit Oost-Afrikaanse land kijkt, zou anders kunnen denken.  Kinderen gaan er nog steeds naar school in stijve uniforms, compleet met kniekousen of stropdasjes, en er wordt maar weinig over Afrikaanse geschiedenis of cultuur onderwezen.  Hoog tijd om het Keniaanse onderwijs te dekoloniseren dus, vinden Utheri en Oku Kanayo, de oprichters van de eerste afrocentrische school in het land.  Onze correspondent Joost Bastmeijer nam er een kijkje.  (20:40) Uitgelicht: Italië Voortaan mogen in Italië verkeersborden ook in het Piemontees. En dat leidt tot grote vreugde in de regio. Met correspondent Angelo van Schaik.

(00:44) Overleeft het Iraanse regime de protesten? Hoe hard het regime in Iran ook optreedt, de protestbeweging in Iran laat zich er niet door weerhouden. Ook vandaag zijn er grote demonstraties en zelfs stakingen. In verschillende steden hebben mensen het werk neergelegd. Hoe lang houden de demonstranten dit vol? Kunnen ze echt een vuist maken tegen dit regime? Te gast zijn historicus en Iran-kenner Peyman Jafari en journalist, schrijver en VPRO-collega Mina Etemad. (12:17) Franse oliegigant voor de rechter In Parijs dient vandaag een rechtszaak tegen TotalEnergies. De multinationale olie- en gasonderneming is de belangrijkste aandeelhouder van een 1400 kilometer lange oliepijplijn in Oeganda en Tanzania. Die zou leiden tot klimaatschade en mensenrechtenschendingen. Hierover te gast is Kristof Titeca, Oeganda-deskundige van de Universiteit van Antwerpen. (21:33) Uitgelicht: Canada Een eeuwenoude hoofdtooi is teruggegeven aan een groep 'native' Canadians. De verentooi had meer dan een eeuw in een museum gelegen. We spreken erover met journalist Tom Bijvoet.

(00:42)  Investeren in illegale Israëlische nederzettingen De afgelopen week zijn er in de Palestijnse gebieden 10 Palestijnen gedood en werden er tussen Israël en Gaza raketten afgevuurd. Ondertussen verscheen gisteren het rapport Don’t buy into occupation van 24 ngo’s, waarin staat dat Nederlandse banken, pensioenfondsen en andere bedrijven miljarden investeren in bedrijven die betrokken zijn bij illegale Israëlische nederzettingen. Zoals bijvoorbeeld ING, pensioenfonds ABP en Booking.com. Een gesprek met Thomas van Gool, vanuit vredesorganisatie PAX betrokken bij dit rapport. (14:00) Reportage Nigeria: doorgangshuis migranten Nigeriaanse migranten die zonder visum hun geluk proberen in het buitenland, belanden vaak van de regen in de drup in Noord-Afrika. Zoals in Libië, waar mensen regelmatig te maken krijgen met barre omstandigheden. Zij die graag terug willen naar huis, krijgen te maken met de Internationale Organisatie voor Migratie. In mei opende in Lagos een doorgangscentrum gefinancierd door de Europese Unie, dat de thuiskomst van deze Nigerianen in goede banen moet leiden. Onze correspondent Femke van Zeijl ging er kijken.  (21:10) Uitgelicht: Spanje Een pizza bestellen op het adres van een leegstaand buitenhuisje voordat je het kraakt.  Dat is een nieuwe techniek van de zogeheten “los okupas” in Spanje. In de eerste zeven maanden van dit jaar werden er in Spanje al bijna 9.000 aangiftes gedaan tegen krakers. Correspondent Carlijn Teeven vertelt. Presentatie: Tim de Wit