Bureau Buitenland

(00:44) Zitten er spionnen achter die ballonnen? Het begon allemaal, twee weken geleden, met beelden van een reusachtige ballon boven de VS. De Amerikanen verdachten de Chinezen van spionage en haalden het ding met een F22 uit de lucht. Afgelopen weekend deden ze dat nog eens dunnetjes over - met maar liefst nog 3 'onbekende vliegend objecten' boven Amerikaans en Canadees grondgebied. Is er sprake van ballon-gekte? Of is het toch een stukje serieuzer dan dat? Dat vragen we Paul Verhagen van het Haags Centrum voor Strategische Studies en Willemijn Aerdts, expert op het gebied van inlichtingen- en veiligheidsdiensten, verbonden aan de Universiteit Leiden. (12:22) Rush op Nigeriaanse bankbiljetten In de Nigeriaanse stad Lagos is een ware rush op bankbiljetten. Er komt bijna geen geld meer uit de muur. Correspondent Femke van Zeijl gaat op stap door die miljoenenstad en ziet hoe de frustratie groeit. (20:48) Uitgelicht: Zweden Zweedse papa’s lijken minder geëmancipeerd dan gedacht. Correspondent Tjade Michels praat ons bij.

(00:43) Waar blijft hulp aan Syrië?  Noordwest-Syrië is net als Turkije hard getroffen door de aardbeving. Terwijl Turkije hulp ontvangt vanuit landen over de hele wereld, blijft de hulp voor miljoenen Syriërs uit. Internationale hulporganisaties melden dat mensen noodgedwongen buiten in de kou moeten slapen en dat er onvoldoende water en basisvoorzieningen zijn. Onwil van president Assad én de aanwezigheid van rebellen maakt het verlenen van hulp moeilijk. Maar in hoeverre doet het Westen hier moeite voor? Hierover Khalid el Hoessein, wiens familie in het getroffen gebied woont, en Syriëkenner Fernande van Tets. (13:24) Politiegeweld VS toegenomen sinds dood George Floyd Knuppels, pepperspray en agenten die hun identiteit verbergen. Uit onderzoek blijkt dat agenten in de stad New York buitensporig geweld gebruikten tegen demonstranten tijdens de George Floyd-protesten in 2020. Het is het zoveelste dossier waarin het Amerikaanse politiecorps in een slecht daglicht komt te staan. En dat komt bovenop de zaak-Tyre Nichols, waarin deze week verschillende agenten terechtstaan. En daarmee komt president Biden steeds meer onder druk te staan. Daarover correspondent Karlijn van Houwelingen. (22:01) Uitgelicht: Stad in Oorlog De eerste afleveringen van de nieuwe VPRO-podcast ‘Stad in Oorlog' van correspondent Michiel Driebergen en collega Edwin Koopman staan vandaag online. Daarin vertellen burgers uit de Oekraïense stad Charkiv over de betekenis van het afgelopen oorlogsjaar. Presentatie: Tim de Wit.

(01:02) Nederland zet zoon haatprediker uit naar Turkije Nederland staat op het punt de van oorsprong Britse Syriëganger Sufyan Mostafa Kamal uit te zetten naar Turkije. Dat meldt zijn advocaat aan het Radio-1 programma Bureau Buitenland.  Kamal, een zoon van de veroordeelde haatprediker Abu Hamza, verblijft al sinds 2021 in Nederland nadat hij op doorreis naar Londen  op Schiphol door de marechaussee werd onderschept. Sindsdien zit Nederland met de Syriëganger in haar maag. De Britten namen hem eerder al zijn staatsburgerschap af, dus zij willen hem niet terugnemen. En ook Turkije hield tot voor kort de boot af. Maar vandaag lijkt dat dus eindelijk toch te lukken. Te gast is VPRO-collega Nina van Raay die de zaak samen met de BBC voor ons volgt. (07:47) Duizenden inwoners vast in belegerde stad Bachmoet Er wordt al maanden ongelooflijk hard gevochten om Bachmoet, de stad in het oosten van Oekraïne. Behalve massa's militairen, die er vechten om elk woonblok en elke straat, zijn in Bachmoet ook zo'n vijfduizend mensen van de oorspronkelijk 70.000 bewoners achtergebleven. Zij overleven dankzij humanitaire hulp, want aan gas, water en elektra ontbreekt het, en de bewoners kunnen elk moment worden geraakt door een kogel of een granaat. Onze verslaggever Michiel Driebergen ging mee op pad met de Brit Dave Young, die al een jaar lang mensen evacueert vanuit de meest riskante frontgebieden. De toegangsweg was al riskant, zo blijkt. (19:07) Uitgelicht: Europa Draait Door En daarin uitgebreid aandacht voor de strijd om Bachmoet. Te gast is luitenant-generaal buiten dienst Mart de Kruif. Presentatie: Tim de Wit 

(00:32) Frustratie en wanhoop in Turkije Het is een race tegen de klok: in Turkije gaan de reddingswerkzaamheden in alle vaart door. Maar van tussen het puin klinkt ook frustratie en kritiek over de trage hulp. En intussen uit ook de Turkse oppositie felle kritiek aan het adres van president Erdogan. Correspondent Melvyn Ingleby vanuit het zwaar getroffen gebied.   (09:00) Frontlinie: De baggerbaai op de Filipijnen In de eerste aflevering van het nieuwe seizoen van 'Frontlinie' reist Bram Vermeulen naar de Filipijnen, in de voetsporen van de Nederlandse Koninklijke baggermaatschappij Boskalis. Bram bezoekt de baai van Manilla, waar Boskalis verantwoordelijk is voor de landaanwinning voor de bouw van een nieuw internationaal vliegveld. Hij onderzoekt de gevolgen voor de honderden Filipijnse families die plaats moeten maken voor het vliegveld, en de activisten die tegen het project strijden. (21:07) Uitgelicht: Argentinië Voor elke Argentijn een wc-pot. Met deze opmerkelijke belofte komt de regering in Buenos Aires. Voor veel arme mensen is een sanitaire voorziening namelijk een luxe, vertelt correspondent Remy Lehman Presentatie: Sophie Derkzen

(00:50) Alle taboes van tafel in Europese migratiediscussie Bij de Europese top morgen staat het thema migratie hoog op de agenda. Uit gelekte documenten, in handen van Politico, blijkt dat er onder andere wordt voorgesteld om met Europees geld muren te bouwen om vluchtelingen buiten de deur te houden. Het gaat om voorstellen die eerder slechts uit de mond te horen waren van leiders zoals de Hongaarse premier Orban, maar nu de norm lijken in Brussel. Wat zegt dat over de migratie-aanpak van de EU? Daarover correspondent Clara van de Wiel. (08:25) Aantal executies verdubbeld in Saoedi-Arabië Onder het bewind van Mohammed Bin Salman is het aantal executies in Saoedi-Arabië verdubbeld. De afgelopen zes jaar behoren tot de bloedigste in de moderne geschiedenis van het koninkrijk. Tegelijkertijd heeft de leider ook de drang om het land te moderniseren met wijdverbreide hervormingen en daarbij de schijn ophoudt rondom individuele vrijheden. Hoe hoog is de prijs die de Saoedische bevolking hiermee moet betalen? Dat vragen we Midden-Oostendeskundige Paul Aarts. (22:12) Uitgelicht: Zuid-Korea In een spookachtige dierentuin in het Zuid-Koreaanse Yangsan leeft een Bengaalse tijger, helemaal in z’n eentje. Hierover correspondent Ifang Bremer. Presentatie: Chris Kijne.

(01:06) Turkije tussen hoop en verdriet Een dag na een van de zwaarste aardbevingen ooit in Turkije, is alle hoop gevestigd op het redden van zoveel mogelijk mensen uit het puin. Maar wat staat de mensen die het hebben overleefd straks te wachten? En was men wel voldoende voorbereid op zo'n grootschalige ramp? We vragen het journalist en Turkoloog Zehra Kaya en fotograaf Ahmet Polat, die afkomstig is uit het getroffen gebied. (15:48) ‘De EU zet een bijl aan de wortels van haar principes' Het zorgde voor gefronste wenkbrauwen in Europa: het reusachtige steunpakket waar de Amerikaanse president Biden eind vorig jaar mee kwam, om de eigen economie te verduurzamen. Want deze ‘America-first’ politiek kan wel eens bijzonder nadelig uitpakken voor de economie aan de overkant van de oceaan. Maar het antwoord daarop dat Eurocommissaris Von der Leyen recent presenteerde: de weg vrijmaken voor de lidstaten om ook eigen bedrijven flink staatssteun te geven, kan óók op kritiek rekenen. Want zetten we daarmee niet een bijl aan de wortels van de principes waarop de EU gebouwd is?  ‘Ja’ zegt Marc de Vos, professor arbeidsrecht aan de Universiteit Gent én betrokken bij de denktank Itinera. (23:46) Uitgelicht: China Het nieuws over de Chinese ballon in Amerika is ook groot nieuws in China. Op sociale media wordt flink de draak gestoken met Biden. Hierover Manya Koetse van What’s on Weibo.

(00:35) Aardbeving Turkije NOS-journalist Gulsah Ercetin praat ons bij over de aardbevingen die in Turkije en Syrië hebben plaatsgevonden. (02:36) De laatste bewoners van Bachmoet Om de stad Bachmoet -in het oosten van Oekraïne- wordt al maandenlang zeer hevig gevochten. Een loopgravenstrijd, waarvan de beelden doen denken aan de Eerste Wereldoorlog. De laatste weken rukken de Russen er nu op, al tot in de buitenwijken van de stad. Maar in Bachmoet wonen ondanks alle strijd nog steeds mensen. Onze verslaggever Michiel Driebergen ging erheen en zocht deze laatste bewoners op. (18:24) Massaproces Hongkong In Hongkong begint vandaag een massaproces tegen tientallen mensen, die twee jaar geleden na grootschalige demonstraties en protesten werden opgepakt. Het gaat om vooraanstaande figuren uit de pro-democratische beweging van Hongkong, waaronder bijvoorbeeld activisten en politici. Ze worden er nu van beschuldigd de autoriteiten te hebben ondermijnd. Onze correspondent Eva Rammeloo over dit proces tegen zo’n beetje de hele pro-democratische beweging van Hongkong.

(00:37) Denemarken zet deuren open voor Afghaanse vrouwen  Denemarken staat bekend om zijn strenge migratiebeleid, en doet al jaren z’n best om de grenzen dicht te houden voor migranten. Maar nu is het land van plan om vrouwen en meisjes uit Afghanistan asiel te verlenen, op basis van hun geslacht. Waarom deze radicale koerswijziging? En kan die tot een nieuwe dynamiek leiden in andere Westerse landen? We vragen het correspondent Dirk Evers. (07:15) Queers in Egypte onder vuur Deze week verscheen de BBC-documentaire 'Queer Egypt under attack'. De film laat zien hoe criminele bendes gebruikmaken van datingapps om LHBTIQ+-ers op te sporen, te mishandelen en af te persen. Maar ook de zedenpolitie, die deze mensen wil vervolgen, is op deze apps te vinden. We bespreken het met arabist Esmeralda van Boon, die eerder zelf voor de BBC onderzoek deed naar queers in Caïro. (19:57) Europa Draait Door: Erdogan en de NAVO Er is weer een nieuwe aflevering van de podcast Europa Draait Door van collega Tim de Wit met Arend Jan Boekestijn. Daarin is Turkije-kenner Isa Yusibov te gast over de Turkse president Erdogan. Die jaagt het Westen regelmatig op de kast, bijvoorbeeld nu door Zweden te blokkeren om tot de NAVO toe te treden.  Presentatie: Sophie Derkzen.

(00:41) De EU komt Oekraïne steunen Ursula von der Leyen is geland in Kyiv, waar de voorzitter van de Europese Commissie met president Zelenski zal spreken. We blijven aan de zijde van Oekraïne staan, zei Von der Leyen eerder. Maar wat betekent dat concreet, welke steun kan de EU geven aan Oekraïne? En hoe zit het met de belofte aan Kyiv om EU-lid te worden? Hierover VRT-journalist Jens Franssen. (09:38) Tweestatenoplossing verder weg dan ooit De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Anthony Blinken wil werk maken van de tweestatenoplossing; een Palestijnse staat naast Israël, zoals ooit in de jaren negentig was afgesproken. Een hernieuwde belofte na een bloedige maand. Tientallen mensen aan zowel Palestijnse en Israëlische kant kwamen om door het geweld. Midden-Oostenkenner Erwin van Veen van Instituut Clingendael over de bezetting en de hoop op een oplossing. (21:22) Buitenland Uitgelicht: Japan Goed nieuws voor Japanners die minder mobiel zijn in het verkeer. Zij kunnen straks in zelfrijdende auto’s op pad. Correspondent Anoma van der Veere praat ons bij.

(01:06) Het Europese antwoord op de ‘green deal’ van Biden Vandaag presenteert voorzitter Von der Leyen van de Europese Commissie haar plannen presenteert voor een groenere Europese industrie-politiek. In antwoord op de Verenigde Staten wil nu ook de EU de eigen economie verduurzamen. Achter deze nieuwe Europese plannen gaat een keiharde concurrentiestrijd schuil. De Amerikanen zouden niet alleen vergroenen, maar vooral ook de eigen handelsbelangen beschermen. Wat zijn de nieuwe Europese plannen, en hoe eensgezind trekt de EU nu op, in antwoord op de VS? Daarover correspondent Clara van de Wiel. (08:53) Humanitaire crisis Nagorno-Karabach Inwoners van de enclave Nagorno-Karabach kampen met enorme tekorten aan voedsel en medicijnen door een wegblokkade. Armenië beschuldigt buurland Azerbeidzjan van een smerig spelletje. Intussen lijkt de historische bondgenoot Rusland afwezig en richten de Armeniërs zich meer en meer op het westen voor steun. Komt die er? We vragen het Sara Crombach van de Universiteit van Amsterdam.  (23:00) Uitgelicht: Duitsland De burgers van de beweging "Het Koninkrijk Duitsland" willen meer grond aankopen om hun eigen fantasiestaat uit te breiden. Hoe dat precies zit, bespreken we met Duitsland-kenner Ulrike Nagel. Presentatie: Tim de Wit