Bureau Buitenland

Gerben-Jan Gerbrandy, Europarlementariër voor D66 en expert op het gebied van mensenrechten in productieketens, bespreekt de tegenstrijdige druk op de EU om zowel wetgeving te ondersteunen als de energiezekerheid te waarborgen. Michiel Driebergen, Oekraïne-verslaggever, schetst de barre realiteit van de Russische aanvallen op energie-infrastructuur in Oekraïne, met de winter in aantocht. Hij vertelt over de implicaties voor de bevolking en de risico's rond de kerncentrale Tsjernobyl. Beide gasten benadrukken de grote verantwoordelijkheden in deze kritieke tijden.

Tijn Sadée, een expert op het gebied van Hongarije en EU-politiek, geeft inzicht in de rivaliteit tussen Viktor Orbán en Péter Magyar op de nationale herdenkingsdag. Hij bespreekt ook hoe Magyar aantrekkelijk kan zijn voor Hongaarse jongeren. Sheila Sitalsing en Michel Kerres duiken in de buitenlandplannen van Nederlandse rechtse partijen, waarbij ze de focus leggen op migratiebeleid en veiligheid. De kritieke vraag blijft hoe deze plannen juridisch houdbaar zijn en of ze een impact zullen hebben op internationale verdragen.

Michelle Haas, defensie-expert aan de Universiteit Gent, analyseert het EU-Oekraïne vredesplan en de onzekere rol van bevroren Russische tegoeden. Jan Paternotte van D66 bespreekt de noodzaak van meer Europese samenwerking en het idee van een Europese krijgsmacht als antwoord op de Amerikaanse onzekerheid. Beide gasten belichten strategische gegenereerde diplomatieke druk en de uitdagingen van Europese integratie in defensie- en veiligheidskwesties, evenals de implicaties voor landen als Oekraïne en Moldavië.

En verder: hoe China, Rusland en de VS de VN naar hun hand zetten (00:37)Japans nieuwe premier voor het eerst in de geschiedenis heeft Japan een vrouwelijke premier: Sanae Takaichi. Ze staat bekend als conservatief en behoort tot de uiterst rechtse vleugel van de Japanse politiek. Toch spreekt ze opvallend openlijk over thema’s als vrouwenwelzijn en gezondheid. Wat betekent haar premierschap voor Japan, en welke koers kunnen we verwachten onder haar leiderschap? We bespreken het met Japanoloog Casper Wits. (09:28)Op pad met Servische studenten In Servië wordt door studenten al bijna een jaar gedemonstreerd tegen president Vučić. Een groep van die activistische studenten trekt nu langs verschillende dorpen in het land, in de hoop ook mensen op het platteland te overtuigen zich aan te sluiten bij hun protest. Want vooral buiten de grote steden is de aanhang van de demonstranten nog klein. Een reportage van Max Smedes, die met de studenten meeging. (20:06)Hoe China, Rusland en de VS de VN naar hun hand zetten Het machtige trio: China, Rusland en de VS, zet het van de Verenigde Naties onder druk. Daarmee komt de mensenrechtenorganisatie International Service for Human Rights vandaag met een nieuw rapport.De grote druk van deze drie landen, zorgt niet alleen dat de VN moet bezuinigen, maar ook de koers van de VN moet anders. Daarover journalist Eva Rammeloo.  Presentatie: Laila Frank

Ardi Bouwers, sinoloog en expert op het gebied van China, bespreekt de uitdagingen van het nieuwe vijfjarenplan, waaronder de kwakkelende economie en strategische innovaties. Hij legt uit hoe China technologische vooruitgang benut als geopolitiek wapen. Marieke de Vries, oud-correspondent in de VS, werpt licht op de afname van persvrijheid en de recente beperkingen voor journalisten bij het Pentagon, waarbij ze het belang van journalistieke solidariteit benadrukt in een tijd van toenemende druk.

Geoloog Arjan Dijkstra, een expert in zeldzame aardmetalen, deelt zijn inzichten over het cruciale belang van dysprosium en neodymium in moderne technologie. Hij legt uit hoe deze grondstoffen strategisch zijn en vrijwel volledig door China worden gecontroleerd. Dijkstra benoemt milieu- en smokkelproblemen rond de winning en de afhankelijkheid van het Westen van goedkope Chinese energie. Ook komt de toekomst aan bod: hoe kan Europa zijn afhankelijkheid verminderen door middel van recycling en nieuwe technologieën? Een verhelderende en actuele discussie!

In aanloop naar zijn bezoek aan Witte Huis is president Zelensky hoopvol en spreekt hij van hét momentum voor vrede in de wereld. Met een knipoog naar de Amerikaanse president, die recent een akkoord in het staakt-het-vuren heeft bereikt in het Midden-Oosten. Is dat de opmaat naar meer? Daarover Bob Deen, Oost-Europadeskundige bij Instituut Clingendael. (12:51) Hoe bescherm je kunst tijdens een genocide?  Na 2 jaar genocide in Gaza door Israel zijn niet alleen mensen gedood, en is Gaza verwoest, ook het culturele erfgoed vernietigd. Musea en culturele centra zijn verwoest. Het platform ArtZone Palestine zet zich in om de vernietigende kunst uit de Gazastrook te digitaliseren en dus te beschermen. Hoe overleeft een cultuur als haar verhalen en beelden worden weggevaagd? We vragen het beeldend kunstenaar Susanne Khalil Yusef. Presentatie: Nadia Moussaid

Djuna Kramer, Duitslandkenner, analyseert de onrust rond de (her)invoering van de dienstplicht in Duitsland. Jongeren uiten hun zorgen op TikTok, terwijl de politieke partijen verdeeld zijn over dwang of vrijwillige werving. Lisa Dupuy, NRC-correspondent in India, bespreekt de gespannen situatie tussen de Taliban, India en Pakistan. Ze gaat in op het recente bezoek van de Taliban aan India en de rol van China bij de de-escalatie. Spanningen blijven hoog, zowel in Duitsland als in Zuid-Azië.

Samuel Witteveen Gómez, journalist en Spanjekenner, onderzoekt waarom Spaanse jongeren zich aangetrokken voelen tot de extreemrechtse partij Vox. Hij legt uit dat frustratie over onderwijs en huisvesting jongeren binnen de 18-45 jaar aanspreekt, vooral jonge mannen. Verder bespreekt hij de rol van corruptie en wantrouwen tegen gevestigde partijen. Bovendien bekijkt hij Vox' strenge migratiepolitiek en hoe het geen echte oplossingen biedt voor de problemen van jongeren. De discussie onthult een zorgwekkende trend van steeds meer steun voor extreemrechts in Spanje.

Simon Rietveld, een expert op Madagaskar, bespreekt de recente protesten en de vlucht van de president, die de steun van het leger verloor. Hij duidt de chaos en het mogelijke machtsvacuüm in het land. Kati Piri, Tweede Kamerlid voor GroenLinks-PvdA, vertelt over haar ervaringen in Oekraïne en de noodzaak van blijvende steun, ongeacht politieke verandertijden. Ze gaat in op de uitdaging van defensiefinanciering en de rol van Nederland in de Europese veiligheid, met een focus op diplomatie en preventie.