De Groene Amsterdammer Podcast

Drie jaar geleden, op 18 september 2019, werd advocaat Derk Wiersum voor zijn huis neergeschoten. De moord bracht een schokgolf teweeg in Nederland en resulteerde in de oprichting van het Multidisciplinair Interventieteam, ook bekend als het MIT. Uit interne documenten blijkt dat toenmalig minister van Justitie en Veiligheid Ferdinand Grapperhaus koste wat kost zijn plannen wilde doorvoeren, ondanks de vele kritiek en scepsis waarmee de plannen ontvangen werden bij andere instellingen. De huidige minister van Justitie Dilan Yeşilgöz spreekt over Grapperhaus’ persoonlijke prestigeproject.Journalisten Rasit Elibol van De Groene en Marieke Rotman en Romy van der Burgh van Investico vertellen deze week over het MIT en hoe hun onderzoek gelopen is. Wat kunnen we nu eigenlijk concluderen uit het falen van het MIT? Waarom spreekt men steeds over ‘ondermijning’ en niet ‘georganiseerde misdaad’? Was het écht louter een prestigeproject? Je hoort het in deze nieuwe podcastaflevering.Productie: Kees van den Bosch & Gaya KemousZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Ze volgen joodse gebruiken, spreken Hebreeuws, geloven in een god, maar zijn níet joods. De Israëlische overheid weet zich geen raad met een grote groep Afrikaans-Hebreeuwse Israëlieten die zich gevestigd hebben in het zuiden van Israël. Door een administratieve vergissing kregen 112 mensen jaren geleden geen verblijfsvergunning. Dat is inmiddels een groep van meer dan 200 mensen en die worden nu alsnog Israël uitgezet. Ze hebben geen permanente verblijfsvergunning of Israëlische nationaliteit; dat is alleen weggelegd voor degenen die zich aansluiten bij het moderne jodendom. De groep claimt directe nazaten van de oude Israëlieten te zijn, maar weigert zich te bekeren.Correspondent Simone Korkus bezocht de Afrikaans-Hebreeuwse Israëlieten in Dimona, hun ‘Dorp van de Vrede’. Na hier 53 jaar gewoond te hebben worden honderden van hen nu bedreigd met uitzetting. Al die tijd hebben zij in vrede met de lokale bevolking geleefd, en al die tijd heeft de staat deze groep genegeerd. Nu moeten ze vertrekken, maar een ander thuis kennen zij niet. Wordt de Israëlische overheid gedreven door racisme? Waarom bekeren de Hebreeuwse Israëlieten zich niet? En wie heeft er nou eigenlijk recht op wat?Productie: Kees van den Bosch, Pauline van Andel & Merve Özdemir Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Rusland heeft een façadeleger, betoogt militair historicus Christ Klep. Hij denkt dat het Oekraïense leger het al voor het einde van dit jaar richting de grens kan terugduwen. Emmanuel Macron sprak over 'het einde van de overvloed': een leider die niet met klimaatwaarschuwingen wacht tot hij is opgestapt. En president Biden opende het verkiezingsseizoen in de VS met een vurige aanval op Donald Trump. Kan hij een afgetekende nederlaag ombuigen in een overwinning? Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De jaguar: het quasi mythische wezen was ooit te vinden van Noord-Argentinië tot Mexico maar zijn habitat wordt de laatste decennia ernstig bedreigd. Het staat symbool voor de toekomst van de jungle in Latijns-Amerika. Stropers en houthakkers spelen een kat-en-muisspel met natuurbeschermers, natuurcamera’s worden gestolen en er is zelfs sprake van moord op parkrangers.Journalist Mijke van Wijk stond ooit oog in oog met een jaguar. Nu, twintig jaar later, is ze op zoek naar het dier. Hoe zou het zijn met hem en zijn habitat? Er is al veel geschreven over de ontbossing en de impact daarvan op de mens, maar wat doet de ontbossing met de jaguar? Mijke zocht het uit en kwam terug met een schrijnend verhaal dat ook voor Nederlanders belangrijk is.Productie: Kees van den Bosch en Gaya Kemous Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

'Als we al onze auto’s zouden vervangen door elektrische auto’s, zou dat verschrikkelijk zijn.' Neodymium, praseodymium, dysprosium: weinig mensen kennen ze, maar zeldzame aardmetalen zijn onmisbaar voor onze toekomst. De hiermee geproduceerde magneten zijn niet alleen essentieel voor smartphones, maar ook voor windmolens en elektrische auto’s. Anders gezegd: zonder deze stoffen geen groene transitie. En de markt? Die is vrijwel volledig in Chinese handen. Het opzetten van een lokale productieketen kost decennia en de productie van de magneten is een vervuilend proces. In deze aflevering vertelt Frank Mulder over zeldzame aardmetalen, een verhaal uit de reeks Elementen voor een duurzame toekomst. Stuiten we op de grenzen van onze groene droom?Productie: Kees van den Bosch en Pauline van AndelZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Wie zoekt, die vindt. Wapens, drugs, kinderpornografie, duistere complottheorieën en groepsgesprekken van terroristen, het is allemaal te vinden op de app Telegram. De afgelopen jaren haalde de Russische berichtenservice met regelmaat het nieuws. De oprichter, Pavel Doerov, zegt er niets aan te kunnen doen. Sterker nog, hij is trots op de absolute vrijheid en anonimiteit die Telegram biedt. Waar bij ons in Nederland Telegram vooral gebruikt wordt voor criminele activiteiten, wordt het platform in landen waar autoritaire regimes aan de macht zijn ingezet door de oppositie en activisten om zich te organiseren. Ook voor journalisten is Telegram een handige bron van informatie. Wat moet je met een platform waarop enerzijds Russische activisten vrij kunnen debatteren en anderzijds naaktfoto’s van minderjarige meisjes gedeeld worden?Redacteuren Eva Hofman en Or Goldenberg vertellen ons na maandenlang onderzoek hoe Telegram werkt, hoe zulke groepen eruitzien en hoe moeilijk het is om criminele activiteiten op het platform aan banden te leggen.Productie: Kees van den Bosch en Gaya KemousZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Na de onrusten door interne verdeeldheid en het dramatische zetelverlies bij de afgelopen verkiezingen lijkt het intussen stil rond Forum voor Democratie. Op internet is hun invloed echter alleen maar gegroeid. Jonge gezichten binnen de partij spelen een steeds grotere rol, vooral op social media. Hoe is de partijkoers hierdoor veranderd?Samen met collega Coen van de Ven en data-onderzoeker Sal Hagen analyseerde Jaap Tielbeke honderden Kamerdebatten en YouTube-video’s van Forum. De data laten zien dat Thierry Baudet het podium tegenwoordig graag deelt met jonge partijgenoten als Gideon van Meijeren en Freek Jansen, die de partij op een radicalere koers brengen. Steeds vaker valt de term The Great Reset: een complottheorie die beweert dat een globalistische elite doelbewust probeert de burger zijn vrijheden af te nemen. Waar komen deze complotideeën vandaan? En hoe invloedrijk zijn ze?Productie: Kees van den Bosch en Pauline van AndelZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Iedereen kent Ferrero. Van de alom bekende Nutellapotten tot de klassieke Ferrero Rocher. In veel van die producten zit hazelnoot. Italianen hebben een lange geschiedenis met de noot en de Italiaanse multinational wordt inmiddels gezien als een vorm van Italiaans erfgoed. Het is het toonbeeld van de Italiaanse wederopbouw. Een symbool van wat Italië écht kan. Politicus Matteo Salvini maakt zelfs selfies met een boterham met een dikke laag Nutella om zijn patriottisme te benadrukken. Journalist Anne Branbergen woont in Italië en toont ons dat het land eigenlijk kreunt onder Ferrero. In bepaalde Italiaanse regio’s verandert de grond gewoonweg in een woestijn. Er wordt dynamiet in de grond gestopt om bodemwater te vinden. En die waterputten? Sommige zijn intussen al twintig meter gezakt. Meren zijn zodanig vergiftigd dat er niet meer in te zwemmen valt. De situatie is schrijnend, maar Italië lijkt er weinig om te geven. Integendeel, kritiek op Ferrero’s beleid wordt vaak boos weggewuifd door Italianen. Ferrero is Italië en Italië is Ferrero. Hoe heeft een klein nootje zoveel impact?Productie: Joost de Vries, Gaya Kemous en Daan StoopZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Een man die over straat wandelt met een vogelkooitje in zijn hand – je ziet het overal in Suriname. “Ze noemen dat wandelen of trotten met een vogel, en het idee is dat die vogel ook wel eens wat wil zien.” Antropoloog en journalist Ingrid Gercama dook in de wereld van de zangvogelsport – traditioneel een populaire hobby in Suriname. Samen met fotograaf en collega-journalist Nathalie Bertrams maakte ze een reportage over de zangvogelhandel in Suriname en Nederland. Hun onderzoek bracht een complex probleem aan het licht: de zangvogelsport is een belangrijke Surinaamse traditie - “Het is erfgoed dat wordt overgedragen van man op man” - maar de liefhebberij kent ook schaduwzijden. De intussen beschermde twa twa’s en pikoletten worden nog steeds illegaal gevangen en verhandeld voor hoge prijzen. Wat is de aantrekkingskracht van de zeldzame fluiters? En kan de smokkel worden aangepakt, terwijl de hobby blijft bestaan?Productie: Kees van den Bosch en Pauline van AndelZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het ooit zo populaire Berlijn, met zijn rauwe rafelranden en bruisende creativiteit, zit vol. Inwoners ergeren zich aan de krappe, dure stad en haar muurvaste bureaucratie. Steeds meer Berlijners verhuizen daarom naar het platteland rondom de hoofdstad. Stadtflucht, wordt het in Duitsland ook wel genoemd. Buiten de stadsgrenzen stuiten de stedelingen op de Duitse geschiedenis: gebied dat voor 'de Wende' tot de DDR behoorde.Ook journalist Merlijn Schoonenboom verliet met zijn gezin de stad. Nu ziet hij vanuit zijn raam een Sovjet-monument. Waarom wilde hij weg uit Berlijn? Hoe is de stad veranderd? En hoe verloopt de ontmoeting tussen de nieuwkomers en de voormalig Oost-Duitse dorpsbewoners?Productie: Kees van den Bosch en Pauline van AndelZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.