De Groene Amsterdammer Podcast

In deze Buitenlandse Zaken: Terwijl Emmanuel Macron op staatsbezoek is in Den Haag analyseert Marijn Kruk de historische missies van de Franse president om zijn eigen land te hervormen en Europa een nieuwe geopolitieke koers te geven. Hij heeft alleen een bijster slecht gevoel voor timing. In de rubriek Historische Woorden vertelt de Estse premier Kaja Kallas waar haar politiek (en die van haar land) in de kern om draait: weerbaarheid tegen Rusland. En Casper Thomas en Rutger van der Hoeven buigen zich over de vele rechtszaken tegen Trump. Nu de eerste arrestatie een feit is, zullen er wellicht meer volgen. Wat betekent dat voor de volgende verkiezingen? En klopt het niet wat Trump zegt, dat deze rechtszaken eigenlijk politiek zijn? Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

We moeten het hebben over ‘woke’. Ooit een term met een progressieve connotatie, wees waakzaam voor racisme, tegenwoordig vooral een signaalwoord voor rechts. Niemand lijkt zich nog als ‘woke’ te identificeren. Toch zien velen er een groot gevaar in, dat nodig bestreden moet worden. Maar wat betekent ‘woke’ nu eigenlijk? En moeten we die term nog wel willen gebruiken?  Casper Thomas ziet het woord liever verdwijnen. Toch schreef hij er een artikel van zes pagina’s over voor De Groene van deze week. In deze podcast vertelt hij waarom. Er valt in het huidige debat niet om ‘woke’ heen te draaien. Zo’n vage term werkt ideaal in een gepolariseerd klimaat. Maar valt er nog wel een productieve discussie te voeren over wat doorgaat als ‘woke’? En welke rol zou de journalistiek daarbij moeten innemen?Productie: Kees van den Bosch en Anna StibbeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Sinds de dood van Mahsa Amini in september vorig jaar is de opstand tegen de islamitische overheid in Iran losgebarsten. Een protestbeweging, bekend van de leus ‘vrouw-leven-vrijheid’, waarbij vrouwen een belangrijke rol spelen, eist meer autonomie en inspraak. Fotografen, beeldend kunstenaars, rappers, singer-songwriters; zij slingeren hun verzet tegen de repressie van de Iraanse autoriteiten de wereld in. Op sociale media barst het nu van de dansende meisjes zonder hijab.Marja Vuijsje en Farhad Golyardi doken in het verhaal van deze revolutie en leggen uit hoe muziek door Iraniërs wordt gebruikt om het moreel hoog te houden. Is er hoop voor het Iraanse verzet? En hoelang zal het nog duren? Productie: Kees van den Bosch en Elke van LeidenZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De politie treedt steeds vaker en harder op tegen demonstranten. Terwijl de laatste jaren het aantal protesten flink is toegenomen, is ook de repressie van de overheid aanzienlijk gestegen. Actievoerders worden vaker gearresteerd, krijgen eerder te maken met politiegeweld en moeten voldoen aan strengere regels van burgemeesters. Bovendien vraagt de politie op grote schaal hun informatie op, inclusief de gegevens van hun familieleden. Waar komt toch dat verhoogde wantrouwen vandaan?Vijf journalisten van de Masterclass Onderzoeksjournalistiek van Investico en De Groene Amsterdammer deden hier een half jaar lang onderzoek naar. Simon Dequeker, Daphne ten Klooster en Thomas Muntz vertellen daarover in deze podcast. Tijdens corona is er iets geknakt, concludeerden zij. De politie startte met het inzetten van repressievere middelen en is sindsdien nooit meer gestopt. Demonstranten worden verward met hooligans. Maar wat betekent dat voor het demonstratierecht? En wat voor impact kan zo’n gewelddadige arrestatie hebben op de levens van actievoerders?Productie: Kees van den Bosch, Noa Fuks en Anna StibbeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De zorg kampt de laatste jaren met een grote uitstroom, terwijl de instroom relatief beperkt blijft. Een type zorg is echter koploper als het gaat om personeelstekorten: de ouderenzorg. Al jaren, met name tijdens de pandemie, worden de moeilijke omstandigheden waarin zorgverleners moeten werken belicht in het nieuws, maar is er eigenlijk al een oplossing voor hun problemen?Roos Menkhorst en Catrien Spijkerman doken in het verhaal van de mensen die dit type zorg in stand houden: de verzorgenden. Wat ze aantroffen was een schrijnende situatie: de werkdruk is hoog, ze werken met onregelmatige roosters en het werk dat verricht moet worden is fysiek zwaar. Naast deze problemen op de werkvloer hebben verzorgenden ook vaak te maken met geldzorgen en kampt een groot deel met lichamelijke en mentale problemen. Voelen deze zorgmedewerkers zich gehoord? Hoe moet het nu eigenlijk verder? En hoe zit het met de ruim twee miljard die de overheid zou uittrekken voor de ouderenzorg? Productie: Kees van den Bosch en Elke van LeidenZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In deze Buitenlandse Zaken: de oorlog in Oekraïne is uitgelopen op een uitputtingsslag. Houdt Oekraïne dat wel vol, vraagt Hubert Smeets zich af. Hij weegt waarom het Russische verhaal over de oorlog beter aankomt in het mondiale Zuiden dan we misschien denken. Én hij legt uit waarom hij van een duif een oorlogshavik is geworden. Verder: Casper Thomas en Rutger van der Hoeven luisteren naar Historische Woorden van Rishi Sunak, die de voordelen van de EU bezong in Noord-Ierland. En ze buigen zich over de man die zich maar niet naar de vuilnisbelt van de geschiedenis laat slepen: Donald Trump. Na alle berichten over zijn moeilijke pad naar de presidentsverkiezingen van 2024 bevestigde hij zichzelf op de Republikeinse partijdag toch weer – met een tirade van anderhalf uur – als de nummer één van zijn partij. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Met hippe feestjes en beloftes van positieve impact worden jonge en ambitieuze pas afgestudeerden gelokt richting de consultancy. Consultancykantoren steunen op de aanwas van nieuwe mensen. Vooral deze jonge consultants aan de onderlaag van de bedrijfspiramide schrijven adviezen, vaak op basis van generalistische modellen. In toenemende mate leunen bedrijven en overheden op dit soort extern advies. Is dat onschuldig?Or Goldenberg en Karlijn Saris zochten het uit voor De Groene van deze week. Zij zagen dat instanties die gebruikmaken van consultants vaak zelf de benodigde kennis niet meer in huis nemen. De consultancy is zo verstrengeld geraakt met de overheid en het bedrijfsleven, waar oud-consultants vaak topposities bekleden. Via hun ‘alumninetwerk’ halen consultancykantoren zo weer nieuwe klanten binnen. Maar hoe objectief is de consultancy, als zij ook aan hun klanten moeten verdienen?Productie: Kees van den Bosch en Anna StibbeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Steeds vaker willen politici wel veranderingen doorvoeren, maar kunnen ambtenaren dit niet meer geregeld krijgen. Met brede steun van links en rechts is jarenlang de ambtenarij flink ingekrompen. Maar zonder genoeg mankracht met verstand van zaken is niet alles meer mogelijk. De overheid loopt vast en heeft weer nieuwe mensen nodig. Sinds 2015 zijn de vacatures in aantal maar liefst verzesvoudigd.Coen van de Ven, Emiel Woutersen en Joris Veerbeek gebruikten deze vacatures in een grootschalige data-analyse. Uit hun onderzoek blijkt dat er vooral generalisten met ‘politieke sensitiviteit’ als ambtenaar worden gezocht. Politiek sensitieve ambtenaren worden geacht bewindslieden uit de wind te houden en zijn doorgaans loyaler aan de politiek dan aan de maatschappij. Deze houding kan desastreuze gevolgen hebben, zoals is gebleken met de toeslagenaffaire en nu blijkt uit het rapport over de aardgaswinning in Groningen. Staat de ambtenarij nog wel in dienst van de samenleving? Of zal een ongewijzigde koers alleen nog maar tot meer crises leiden?Audiofragmenten:Haagse Zaken (NRC), afl 11-2-23, de ambtenarentapesStuurloos (Volkskrant), afl. 21-02-23, de ambtenaar die waarschuwdeProductie: Kees van den Bosch en Anna StibbeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

‘Rosey wie?’ Zo start Lonneke Geerlings’ PhD-onderzoek over Rosey Pools (1905-1971) toen nog weinig bekende leven. De vergeten activist wordt gememoreerd in Lonneke’s onderzoek waarbij een veelzijdig leven naar boven komt. Een ding was zeker: Rosey Pool leefde ver voor haar tijd uit.Als joodse vrouw overleefde ze door een goede intuïtie de Tweede Wereldoorlog. Haar trauma zette ze na de oorlog in om te strijden tegen racisme. Hierbij waren de parallellen die zij trok tussen haar eigen vervolging en de situatie van Afro-Amerikaanse mensen typerend voor haar bekendheid. Ze was een held maar had zo ook haar eigenaardigheden. Volgens Lonneke kon ze Pool daardoor ook zien als mens. Want had ze last van een white-savior-complex? Of is die term niet gepast gezien haar achtergrond? En hoe zat het met haar doctorstitel?Productie: Stephan Sanders, Gizelle Mijnlieff, Anna Stibbe en Elke van LeidenZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In deze Buitenlandse Zaken: vanuit Moskou vertelt Eva Hartog over Rusland in oorlog: het leven lijkt verdacht normaal, maar voelt leeg en iedereen berekent zijn kansen om in de problemen te komen.In de rubriek Historische Woorden vertelt Erdogan dat Turken alleen nog naar officiële mededelingen moeten luisteren en bespreken we hoe in Turkije en Syrië niet alleen de aardbeving maar ook autocratie en corruptie duizenden levens kostte.En Casper Thomas en Rutger van der Hoeven verbazen zich over de ballon-obsessie in de Verenigde Staten: Washington staat in volle Koude Oorlog-modus, gedreven door binnenlandse politiek. Maar wat hebben UFO’s, Jeffrey Epstein en de opgeblazen Nordstream-gaslijn hier eigenlijk mee te maken? Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.