Vijf jaar na corona: Nederland is nog slechter voorbereid op nieuwe pandemie
Feb 26, 2025
auto_awesome
Maarten Keulemans, corona-verslaggever en expert op het gebied van pandemieën, en Michiel van der Geest, zorgverslaggever met focus op de Nederlandse zorgsector, blikken terug op vijf jaar corona. Ze bespreken de blijvende impact van COVID-19, zoals long COVID en de verhoogde gezondheidsbewustzijn in de samenleving. Ook wordt de traagheid van veranderingen in de zorg belicht en de lessen die Nederland niet geleerd lijkt te hebben. De gasten delen hun kritische inzichten over de voorbereiding op toekomstige pandemieën.
De pandemie heeft blijvende gedragsveranderingen teweeggebracht, waaronder een verhoogd bewustzijn van ziekte en handhygiëne onder de bevolking.
Ondanks enkele verbeteringen in de gezondheidszorg blijft Nederland onvoldoende voorbereid op een nieuwe pandemie door onderbezuinigingen en infrastructuurtekorten.
Deep dives
Effecten van de pandemie op gedragsveranderingen
De pandemie heeft geleid tot blijvende gedragsveranderingen in de samenleving, zoals een verhoogd bewustzijn van ziekte en hygiëne. Veel mensen zijn voorzichtiger geworden en houden meer afstand van elkaar in situaties zoals het openbaar vervoer. Bijvoorbeeld, het niet meer automatisch schudden van handen door artsen heeft bijgedragen aan een cultuur van voorzichtigheid. Bovendien blijven sommige coronamaatregelen, zoals spatschermen in winkels, nog steeds bestaan, niet alleen ter bescherming tegen corona, maar ook om een gevoel van veiligheid te waarborgen.
Huidige status van COVID-19 en varianten
Hoewel COVID-19 momenteel als een minder groot probleem wordt gezien dan tijdens de piek van de pandemie, blijft het virus aanwezig met nieuwe varianten. Ongeveer 200 mensen per maand overlijden nog steeds aan COVID-19, vaak oudere of kwetsbare mensen. Daarnaast is er een aanzienlijk aantal mensen dat langdurige symptomen ervaart, de zogenaamde 'long COVID', wat aanzienlijke impact heeft op hun leven en welzijn. Dit benadrukt dat, hoewel de directe dreiging van de pandemie lijkt te zijn afgenomen, de gevolgen ervan nog steeds voelbaar zijn.
Lessen geleerd en toekomstige voorbereidingen
De evaluatie van de pandemie heeft verschillende tekortkomingen blootgelegd in de Nederlandse gezondheidszorg, zoals een gebrek aan voorbereiding op langdurige gezondheidscrises. Ondanks verbeteringen in procedures en vaccinontwikkeling blijft de infrastructuur niet optimaal ingericht voor een nieuwe pandemie. De recente bezuinigingen op pandemische paraatheid door de overheid zorgen voor zorgen over toekomstige reactievermogen. Hierdoor is de kans groot dat Nederland niet beter voorbereid zal zijn bij een volgende uitbraak, hoewel de opgedane ervaringen tijdens de pandemie enige vooruitgang kunnen bieden.
Donderdag is het vijf jaar geleden dat corona officieel Nederland bereikte. Wat hebben we daarvan geleerd en is Nederland nu beter voorbereid op een pandemie dan vijf jaar geleden? Luister naar corona-expert Maarten Keulemans en zorgverslaggever Michiel van der Geest.
Presentatie: Esma Linnemann Redactie: Corinne van Duin, Lotte Grimbergen, Julia van Alem, Jasper Veenstra en Lotte Groenendijk Montage: Rinkie Bartels