#1843 - Trump versus de Iraanse ayatollah Khamenei
Apr 14, 2025
auto_awesome
Damon Golriz, een Iran-deskundige en geopolitiek analist aan het Haags Instituut Geopolitiek Nu, bespreekt de gespannen relatie tussen Donald Trump en ayatollah Khamenei. Hij duikt in de recente militaire escalatie en de impact van Trump’s terugtrekking uit de nucleaire overeenkomst. Er wordt gesproken over Iran's nucleaire capaciteiten en de blijvende dreiging voor de internationale veiligheid. Ook worden de uitdagingen van diplomatie en de geopolitieke implicaties van mogelijke onderhandelingen belicht.
De verzwakte positie van Iran door interne onrust en militaire verliezen heeft hen gedwongen om te onderhandelen over een nucleaire deal.
Ayatollah Khamenei's bereidheid om met de VS te onderhandelen kan zijn legitimiteit ondermijnen en interne spanningen binnen Iran vergroten.
Deep dives
De nieuwe poging tot nucleaire onderhandelingen
De Amerikaanse president Trump heeft in maart een brief gestuurd naar de Iraanse Ayatollah Ghamenei, waarmee hij de mogelijkheid voor onderhandelingen over het nucleaire program aanbod. Dit is opmerkelijk gezien de vijandige relatie tussen beide heren, vooral nadat Trump eerder ook de belangrijkste Iraanse generaal, Qasem Soleimani, liet vermoorden. De veranderde situatie is te verklaren door de verzwakte positie van Iran in de regio, zowel militair als economisch, waardoor zij minder opties hebben en gedwongen zijn om in gesprek te gaan. Dit perspectief maakt de recente ontwikkelingen rond de mogelijke nucleaire deal nog relevanter, gezien Iran eerder niet openstond voor gesprekken met de VS onder Trump, maar nu kennelijk bereid is om te reageren op het aanbod voor onderhandelingen.
De ondergang van Iran's invloedrijke proxies
Iran heeft te maken met een militaire verzwakking van zijn invloedrijke proxies in de regio, zoals Hezbollah en de Houthis, wat heeft geleid tot een daling van hun operatieve mogelijkheden. De interne onrust en economische problemen binnen Iran zijn ook factoren die bijdragen aan hun wanhoop om aan tafel te gaan voor een deal. Dit bemiddelingstraject komt op een tijdstip dat Iran strategisch verzwakt is, sinds de militaire acties tegen hun proxies en de voortdurende druk van de VS. Het is opmerkelijk dat dit gebeurt na een tijd waarin Iran, vorig jaar, agressief optrad met een directe aanval op Israël, wat de huidige diplomatieke stappen reflecteert.
De ideologische uitdagingen van Ghamenei
Ayatollah Ghamenei staat voor een uitdagende situatie, nu hij mogelijk moet onderhandelen met de VS, ondanks de ideologische fundamenten van zijn regime die anti-amerikanisme en antisemitisme omvatten. Deze gedwongen draai kan zijn positie binnen Iran ondermijnen, zowel in termen van invloed als van legitimiteit, omdat hij met de 'vijand' aan tafel moet zitten. Deze onderhandelingen kunnen ook interne spanningen verhogen, omdat de bevolking ontevreden is met het huidige regime, wat een extra dilemma voor Ghamenei met zich meebrengt. De uitkomst van deze gesprekken kan niet alleen de geopolitieke landscape veranderen, maar ook de houdbaarheid van Ghamenei's macht als ideologische leider.
Wordt het oorlog of een deal in Iran? Dat is de vraag die de Amerikaanse president Trump afgelopen maand herhaaldelijk stelde. Ondertussen voerde hij de Amerikaanse militaire aanwezigheid in de regio op. Dit weekend begonnen de onderhandelingen.
Trump stuurt aan op een deal over het Iraanse atoomprogramma, omdat het land nu bijna in staat zou zijn om zelf kernwapens te produceren. Volgens experts is dit een direct gevolg van de terugtrekking van Trump in 2016 uit de atoomdeal die zijn voorganger Obama met Iran had gesloten.
In deze podcast vertelt Iran-deskundige en geopolitiek analist Damon Golriz over de ingewikkelde relatie tussen Trump en de opperste leider van Iran: ayatollah Khamenei - die vlak voor de verkiezingen opdracht zou hebben gegeven om Trump te vermoorden. Toch zijn de twee nu tot elkaar veroordeeld, en lijkt het niet onwaarschijnlijk dat ze er - via onderhandelaars - met elkaar uit komen.
Reageren? Mail dedag@nos.nl
Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: IJsbrand Terpstra
Remember Everything You Learn from Podcasts
Save insights instantly, chat with episodes, and build lasting knowledge - all powered by AI.
