298 - De Cubacrisis, dertien dagen die de wereld schokten. En: de angst voor nucleaire catastrofe nu

Oct 11, 2022

01:39:31

forum

Ask episode

view_agenda

Chapters

auto_awesome

Transcript

info_circle

Episode notes

In zestig jaar was de wereld niet eerder zó nabij een nucleaire catastrofe, een ‘Armageddon’, als nu. Dat zei de Amerikaanse president Joe Biden afgelopen week. Hij ziet belangrijke, schrikwekkende analogieën van de dreiging door Vladimir Poetin met kernwapens met de Cubacrisis van oktober 1962.

Waarom? En welke lessen kun je hieruit trekken? Jaap Jansen en PG Kroeger nemen je mee naar die dertien dagen die de wereld schokten en hun actualiteit vandaag.

John F Kennedy speelde met zijn dochtertje Caroline toen zijn kerngroep van adviseurs met informatie en foto's kwam die ondubbelzinnig bewezen dat de Sovjet-Unie raketten met kernkoppen installeerde op korte afstand van Florida. Vanaf dat moment moest hij hectisch crisismanagement bedrijven en tegelijk heel scherp en strategisch opereren. Daarbij kwam dat hij het gedrag van Sovjetleider Nikita Chroesjtjov beleefde als onpeilbaar grillig.

Er volgden dagen van intens beraad, dreigende taal, merkwaardige briefwisselingen met het Kremlin, backchannels en consultaties met NAVO-bondgenoten. JFK’s broer Robert en vicepresident Lyndon Baines Johnson speelden een belangrijke rol, maar ook sleuteladviseurs als FDR's tolk Chip Bohlen en de KGB-chef in Washington DC, Grigori Bolshakov. En ook: het DDR-passagiersschip Völkerfreundschaft! Zoals zo vaak speelt Nederland een opmerkelijke bijrol - al meteen in het allereerste crisisberaad.

Deze crisisperiode is door vele historici tot in detail bestudeerd. PG gebruikt hierbij de unieke publicatie van de tapes van vergaderingen en gesprekken in het Witte Huis. Alsof je nu exact 60 jaar later mee om tafel zit terwijl Kennedy piekert, zijn broer scherp doorvraagt en LBJ in het brein van de Kremlinchef kruipt.

Veel van de omstandigheden, onzekerheden, risico's en angsten van toen herkent Joe Biden nu. En net als Kennedy toen is hij daar heel open over. Om het Kremlin geen enkele illusie te geven.

***

In het laatste kwartier van deze editie keren Jaap en PG nog even terug naar aflevering 292 van Betrouwbare Bronnen. Toen was staatssecretaris Marnix van Rij (Financiën) te gast. Die presenteerde in dat gesprek een opening voor de benadeelde spaarders met Box-3 vermogen die achter het net visten bij de compensatie – anders dan de 60.000 belastingbetalers die officieel bezwaar hadden gemaakt. Van Rij wees op de mogelijkheid met terugwerkende kracht (tot en met 2017) alsnog bezwaar aan te tekenen.

Zes dagen later op Prinsjesdag bleek dit een loze belofte.

Hoe kan dat nou? Te gast is Jurgen de Vries, voorzitter van de Bond voor Belastingbetalers, die eerder de 60.000 bezwaarmakers bijstond. Wat hoorde hij vorige week van Van Rij bij de Algemene Financiële Beschouwingen en wat gaat zijn bond nu doen?

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show.

Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl

***

Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier

***

Verder kijken

Peter Jennings - The Missiles of October: What the World Didn't Know (1992)

Oval Office Address on the Cuban Missile Crisis - John F. Kennedy - Oct. 22, 1962

JFK Tapes: The Cuban Missile Crisis, Part 1 of 3 - ABC News Nightline, 1994

JFK Tapes: The Cuban Missile Crisis, Part 2 of 3 - ABC News Nightline, 1994

JFK Tapes: The Cuban Missile Crisis, Part 3 of 3 - ABC News Nightline, 1994