141 – Hans Vijlbrief: een nieuwe relatie overheid-burger in de strijd tegen het populisme

Oct 23, 2020

Ask episode

Chapters

Transcript

Episode notes

Hans Vijlbrief werd begin dit jaar staatssecretaris van Financiën. Samen met Alexandra van Huffelen volgde hij de afgetreden Menno Snel op. Jaap Jansen praat met hem over de gevolgen van de kindertoeslagaffaire, het Belastingplan dat vanaf 26 oktober in de Tweede Kamer wordt behandeld, zijn carrière als ambtenaar op Economische Zaken en Financiën, zijn ervaringen in Europa als assistent van Eurogroep-voorzitter Jeroen Dijsselbloem en daarna in zijn eigen topfunctie als ambtelijk voorzitter van de Eurowerkgroep - en veel, véél meer.

“Ik heb een jaartje bij het Centraal Planbureau gewerkt. Die doen enorm belangrijk werk, maar ik gedijde er niet. Het is te rustig. Bij mij moet er altijd lawaai en rook omheen zijn”, zegt Vijlbrief. In 2017 had D66 hem achter de hand als kandidaat-minister van Financiën. Staatssecretaris worden legde het toen nog af tegen zijn interessante werk in Brussel. Inmiddels heeft de politiek hem helemaal gegrepen en hij wil op de kieslijst. “Ik ben 57, wat kan mij nog gebeuren? Ik ga gewoon de Kamer in! Het hoogste ambt van het land: volksvertegenwoordiger!”

De strijd tegen het populisme is voor hem een belangrijke drijfveer. De confrontaties van hem en zijn maatje Jeroen Dijsselbloem met de marxistische Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis maakten hem superkwaad. “Naast Jeroen was ik de de springerige, nerveuzige alles-kennende figuur naast hem. Wij hadden totaal contraire karakters. Wat ik van hem geleerd heb: als je in een crisis terecht komt moet je zo kalm mogelijk blijven. Bij Varoufakis zat die stoïcijnse Dijsselbloem een beetje nors en stuurs voor zich uit te kijken. Ik kon mijn gedachten niet maskeren. Ik ontplofte. Ik ging expres lawaai zitten maken met zakken chips. Daar komt mijn afkeer van populisme vandaan. Varoufakis is verantwoordelijk voor het bijna te gronde te richten van zijn land. Daar heb ik geen enkel respect voor. Voor Euclid Tsakalotos, zijn opvolger, heb ik wel grote bewondering. Die was net zo links, maar werkte wel aan de toekomst van zijn land. Die mag echt een standbeeld krijgen.”

Hans Vijlbrief – “Ik vind het leuk om moeilijke problemen op te lossen” – wil alles op alles zetten om het vertrouwen van de burger in de overheid – en bovenal in de Belastingdienst – te herstellen. Maar dan moet ook de overheid ophouden de burger te wantrouwen, benadrukt hij. Vijlbrief is het eens met CDA Tweede-Kamerlid Pieter Omtzigt dat burgers te weinig worden beschermd tegen de macht van de overheid. “Je moet voorkomen dat de burger verdrukt wordt door zo’n groot apparaat. Daarin heeft Omtzigt gewoon gelijk.”

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland en door donaties van luisteraars

***

Verder lezen

Pagina Vijlbrief op website ministerie van Financiën

Belastingplan 2021

Pieter Omtzigt: De (on)betrouwbare overheid: tijd voor nieuw sociaal contract

***

Verder luisteren

BB 104 - Nederland belasting doorsluisland

BB 68 - De kindertoeslagaffaire: hoe de Belastingdienst willens en wetens duizenden ouders dupeerde

BB 2 - Jeroen Dijsselbloem over de Eurocrisis