
OSW - Ośrodek Studiów Wschodnich Chińskie smart państwo i AI zamiast sędziów?
Nov 21, 2025
Paulina Uznańska, ekspertka Ośrodka Studiów Wschodnich, mówi o reformach sądownictwa w Chinach i wykorzystaniu AI w systemie prawnym. Porusza temat cyfryzacji sądów oraz nadzoru technologicznego nad sędziami. Zastanawia się, jak algorytmy wpływają na orzecznictwo i wskazuje na problemy z uprzedzeniami etnicznymi. Omawia problem braku przejrzystości w tworzeniu algorytmów i ich roli w legitymizowaniu władzy partii. Czy globalne trendy mogą wpłynąć na przyszłość chińskiego wymiaru sprawiedliwości?
AI Snips
Chapters
Books
Transcript
Episode notes
Reforma: Informatyzacja Plus AI
- Reforma sądownictwa w Chinach od 2013 r. łączy informatyzację z wdrażaniem AI, aby „usprawnić” sądy.
- Systemy działają lokalnie i mają wspólny cel: sugerować sędziom, jak orzekać, zwiększając spójność orzecznictwa.
Algorytm Najpierw Podpowiada Wyrok
- System w Jiangsu pokazuje sędziemu wcześniejsze orzecznictwo, podpowiada wyrok i pisze uzasadnienie przed decyzją.
- Sędzia może odrzucić sugestię AI, ale musi to udokumentować, co ogranicza jego autonomię.
Algorytmy Mogą Faworyzować Większość
- Badania wykazały, że algorytmy mogą być stronnicze, np. sugerować wyższe wyroki dla osób z mniejszości etnicznych.
- Taka uprzedzona podpowiedź algorytmu zwiększa ryzyko niesprawiedliwych wyroków, mimo obecności sędziego.


