Het coalitieakkoord Hoop, lef en trots is in vele opzichten verrassend. Allereerst zien we vele leemten, oneffenheden, vage veronderstellingen en ongeclausuleerde voornemens. Jaap Jansen en PG Kroeger verkennen de duidelijke aspecten en de zoete dromen en witte vlekken die het zo boeiend maken. En daarna bespreken ze wat formateur Richard van Zwol nu gaat doen.

Het akkoord is vooral oprecht. Glashelder is genoteerd wat de vier fracties écht willen. Wat experts, polderorganen, de Rekenkamer en de Europese context belangrijk achten, deed er minder toe. Wat de vier zelf, van binnenuit, wezenlijk vonden is hierin vastgelegd.

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!

Deze aflevering bevat een advertentie van BO Akkerbouw. Kijk voor meer informatie hier.

Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.

Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier

***

De informateurs Richard van Zwol en Elbert Dijkgraaf begrepen blijkbaar snel dat hier geen reguliere formatie met analyse en afspraken mogelijk was. Drie van de vier partners waren politiek onervaren en hadden geen gedegen programma’s. Zij leefden in een eigen werkelijkheid, zei VVD-leider Dilan Yesilgöz onthullend.

Hoop, Lef en Trots laat dat zien. Drie fracties kregen ieder een eigen paragraaf. De VVD zag daar vanaf. Zij zorgde liever voor een heel het akkoord bepalende financiële fundering - hoe fragiel ook - en voor een vorm van continuïteit voor het internationale beleid van veertien jaar kabinetten-Rutte. Zo blijken grote delen van het akkoord een potpourri van verkiezingsbeloften.

Jaap en PG lopen langs allerlei opvallende aspecten en leemten. Duidelijk is dat het de Tweede Kamer veel aanknopingspunten biedt voor de hoorzittingen met kandidaat-bewindslieden en voor het aanscherpen van de afspraken en doelstellingen volgens de methode-Duisenberg.

Zo botsen verschillende hoofdstukken fors, noteert Jaap. Soms lijken ze elkaar te blokkeren. Een Herstelplan Kwaliteit Onderwijs blijkt een inhoudelijk ratjetoe.

Bij zorg, bestaanszekerheid en fiscale zaken staan warme woorden vaak in schril contrast met harde klappen. De meest kwetsbare mensen blijken het gelag te betalen bij bijvoorbeeld de ingreep in het eigen risico. Opvallend is ook dat alles wat jongeren aanmoedigt en kansen biedt gekort of geschrapt wordt. "Het is in dat opzicht een anti-jeugd akkoord," concludeert PG.

Zeker zo opvallend is dat de meest ingrijpende en strategische uitdagingen voor de toekomst Ontbreken. Van de structurele tekorten aan talent en menskracht op alle terreinen tot de pensioenen. En van een visie op Nederland in Europa en de wereld tot een visie op kennis, onderzoek en innovatie.

Verwarring heerst intussen over het vervolg. Aantredend formateur Van Zwol lijkt zelf maar te moeten bedenken hoe het nu verder moet. Binnen NSC heerst grote twijfel. En niet alleen over Ronald Plasterk als mogelijk premier. Moet de enige die erin slaagt Omtzigt op crisismomenten tot bedaren te brengen het dan maar gaan doen?