46 - De koers van CDA-vicepremier Hugo de Jonge ** Mariëtte Hamer & Luce van Kempen strijden tegen stress bij jongeren ** PG en de zomer van 1989

Tijdlijn Betrouwbare Bronnen aflevering 46

00:00:00 - Intro door Jaap Jansen

00:05:28 - Mariëtte Hamer & Luce van Kempen strijden tegen stress bij jongeren

00:33:54 - PG Kroeger: De zomer van 1989

01:45:57 - De koers van CDA-vicepremier Hugo de Jonge

02:57:56 - Uitro

02:58:37 - Einde

***

Het SER Jongerenplatform komt met een rapport over stress bij jongeren: Hoge verwachtingen. Kansen en belemmeringen voor jongeren in 2019. Ze vragen zich af: hoeveel moet ik lenen voor mijn studie en kan ik dat wel terugbetalen? Is er woonruimte voor mij en een goede baan? Jongeren zijn minder snel zelfstandig en de tweedeling onder jongeren neemt toe.

Jaap Jansen praat met Voorzitter Luce van Kempen van het Jongerenplatform en met SER-voorzitter Mariëtte Hamer. Ze willen een 'generatietoets' bij al het nieuwe beleid dat voor jongeren van belang is. Ook hebben ze grote kritiek op het leenstelsel voor studenten, dat sociaal bedoeld was. Ze doen een oproep aan de Tweede Kamer om meteen met hun kritiek aan de slag te gaan.

***

PG Kroeger focust zich op de zomer van 1989: de revolutionaire gebeurtenissen nu precies 30 jaar geleden. Die zomer ging de wereldgeschiedenis in. Toch zijn veel van de gebeurtenissen toen bijna vergeten en destijds zelfs onopgemerkt gebleven. 

Zo was er een demonstratie van 2 miljoen mensen en 600 kilometer lang tegen dictatuur en voor onafhankelijkheid en de eigen cultuur van drie onderdrukte landen.

Binnen de CDU werd en partijcoup gestart om Bundeskanzler Helmut Kohl af te zetten en te vervangen door Lothar Späth uit Stuttgart.

In Hongarije organiseerde een keizerszoon een lunch die leidde tot een enorm grensincident.

En in de DDR hielden ze gemeenteraadsverkiezingen die het begin van het einde inluidden.

In Polen waren voor het eerst na decennia van dictatuur vrije verkiezingen. De zomer van 1989 zou de wereld veranderen.

In Nederland ging het politieke leven zijn gewone gangetje. De VVD liet het kabinet Lubbers II vallen over een piepkleine milieuheffing en veroorzaakte zo verkiezingen. De kabinetsformatie leidde tot een coalitie van Lubbers met de PvdA.

***

Vicepremier Hugo de Jonge vertelt over de methode-De Jonge, de stijl die hij als wethouder ging hanteen en nog steeds toepast. En ook: van wie hij heeft geleerd hoe je politiek bedrijft.

Het CDA is voor hem nog steeds een christelijke partij: "Ik hecht er ook echt aan om die duidelijke oorsprong overeind te houden. De waarden van het CDA komen uit de Bijbel. Zelfs als je die Bijbel niet meer van kaft tot kaft leest, kun je je nog steeds aangetrokken voelen door die waarden.” 

Hij neemt afstand van het liberale marktdenken dat de afgelopen tientallen jaren dominant was. “Mensen maken zich zorgen. Ze vragen zich af: is de zorg er straks nog wel voor mij? Kan de overheid nog wel instaan voor mijn veiligheid? Er is angst dat het allemaal minder wordt. De overheid moet aanspreekbaar en meer beschermend zijn. Waar de marktwerking in de zorg, als uitvloeisel van het liberalisme, al te dominant wordt, zie je dat mensen zich tekortgedaan voelen. In het publieke domein moet je de neoliberale waarde van de markt niet belangrijker maken dan iets als samenwerking en continuïteit van zorg. We hebben een lange periode van geloof in de markt achter de rug. Ik denk dat het tijd is voor een nieuw verhaal. De overheid moet schild voor de zwakken zijn; hoeder tegen onrecht. Ik wil terug naar de geboortepapieren van de christendemocratie.” 

Wat hem betreft kan het CDA met iedereen samenwerken, maar nooit meer met de PVV in coalitieverband. En ook niet met het Forum voor Democratie.

“Toen het CDA in 2010 moest beslissen of het met gedoogsteun van de PVV zou gaan regeren, heb ik voor gestemd”, zegt De Jonge. “Ze hadden een grote achterban en waren nog niet getest. Maar dat was geen succes, to put it mildly. Dat moeten we niet nog een keer doen. FVD is nog niet getest en ze hebben een grote achterban. Toch zie ik het niet gebeuren. De Rusland-flirt en de flirt met fout rechts maken het wel erg moeilijk om in een kabinet samen te werken.” Ook bepaalde naar het racisme neigende uitspraken van Baudet dragen ertoe bij dat De Jonge er geen vertrouwen in heeft. “Ik zie dat gewoon niet gebeuren. Dit maakt het onmogelijk om in een kabinet samen te werken.”

De vicepremier heeft wel waardering voor Pim Fortuyn die volgens hem ‘het taboe op de mislukte integratie’ doorbrak. “Het probleem werd weggeredeneerd. Nu kun je er in elke politieke partij over praten. Je moet problemen onder ogen zien en ermee aan de bak gaan.” 

Behalve De Jonge overweegt ook minister van Financiën Wopke Hoekstra een gooi te doen naar het lijsttrekkerschap. “Hoe langer we de verkiezingen en ook de vraag van het lijsttrekkerschap naar achter kunnen plaatsen, hoe beter het is”, zegt De Jonge. “We hebben allebei een volle baan. Er is ontzettend veel te doen, op zijn departement en op het mijne. Daar is onze volle aandacht bij nodig. Je hebt pas een lijsttrekker nodig als er verkiezingen zijn. Er zijn pas verkiezingen in 2021. We moeten er niet de hele tijd mee bezig zijn. Dat gaan we dus ook niet doen. Dat ben ik niet van plan en Wopke ook niet.” 

***

Reageren? Mail naar betrouwbarebronnen@dagennacht.nl

Adverteren of sponsoren? Mail naar bob@dagennacht.nl

See omnystudio.com/listener for privacy information.