Betrouwbare Bronnen 162 - Pieter Omtzigt over macht en tegenmacht
De heftige kritiek en zelfkritiek in de kindertoeslagaffaire leverden op 19 januari 2021 niet alleen een meeslepend en indrukwekkend Tweede-Kamerdebat op. Het parlement trok onder leiding van Pieter Omtzigt ook een hoogst opmerkelijke conclusie. De Kamer wil laten onderzoeken hoe het staat met de rechtsbescherming van burgers en hoe het zit met de praktijk van het stelsel van macht en tegenmacht. En dat onderzoek moet het parlement of de regering niet zelf verrichten, maar een zware en gezaghebbende commissie ‘van buiten’: de Venetië-commissie van de Raad van Europa, die eerder rechtsstaat en democratie in landen als Polen en Malta onder de loep nam. Omtzigts uithaal over ons land als ‘bananenmonarchie’ bleef dus niet bij verontwaardiging alleen. Er wordt ook heel concreet iets mee gedaan.
Jaap Jansen en PG Kroeger kijken naar de betekenis van dit Kamerdebat en naar enkele opmerkelijke historische feiten en ontwikkelingen erachter. Waar komt die term ‘bananenmonarchie’ vandaan? En wat was een ‘bananenrepubliek’?
In deze aflevering legt Pieter Omtzigt uit wat de achtergrond is van zijn deze week aangenomen motie om de Venetië-commissie te vragen ons land van kritische reflectie en aanbevelingen te voorzien. De gedachte dat ‘vreemde ogen dwingen’ heeft de CDA’er ook zelf vanuit die Raad al meermalen kunnen toepassen. Zijn rapportages hadden soms ingrijpende gevolgen.
“Rechter en Tweede Kamer kunnen alleen besluiten nemen als ze de juiste informatie hebben. Op dit punt is Nederland een bananenmonarchie", legt hij uit. "Hier functioneert de Staat niet goed. De commissie-Van Dam die onderzoek deed naar de Kinderopvangtoeslagaffaire concludeerde dat de rechtsstaat is geschonden. Dat lijkt mij een behoorlijk zware kwalificatie.”
PG Kroeger vertelt over historie en achtergronden van deze zware club vol rechters en andere grondwetkenners. De oorsprong en de oprichters van de commissie zijn gedurfd en kleurrijk. En waarom ‘Venetië-commissie’? Welke geschiedenis schuilt hier achter? PG neemt je mee naar een eiland tegenover de San Marco met nog weer een andere, zeker zo sublieme kerk van een groot bouwmeester uit de Renaissance; naar het Paleis van de Doges van ‘La Serenissima’ die op zijn reusachtige praalschip zijn jaarlijkse huwelijksceremonie liet voltrekken. En natuurlijk komen Richard Wagner, Thomas Mann en Gustav Mahler ook nog even langs.
***
Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show
***
Verder lezen
Tweede Kamer, 45e vergadering, 19 januari 2021
Pieter Klein - Welkom in de documentloze bananenmonarchie (4 december 2018)
Brief minister Klaas de Vries - Reikwijdte van artikel 68 Grondwet (2002)
H.J.A. Hofland - Tegels Lichten (Querido)
***
Verder kijken
***
Verder luisteren
BB 161 - Hans van Mierlo, een politieke popster
BB 147 – De kindertoeslagaffaire: het ging al mis bij de wetgeving
BB 70 - 'Voorzitter, het is Kafka!' - PG Kroeger over leven en werk van Franz Kafka
BB 68 - De kindertoeslagaffaire: hoe de Belastingdienst willens en wetens duizenden ouders dupeerde
BB 18 - Pieter Omtzigt strijdt tegen corruptie in de Raad van Europa
***
Tijdlijn
00:00:00 – Intro
00:03:47 – Deel 1
00:30:44 – Deel 2: gesprek met Pieter Omtzigt
01:07:24 – Deel 3
01:50:14 – Uitro
01:50:48 – Einde
See omnystudio.com/listener for privacy information.