Sjeng Scheijen, een Slavist en schrijver, deelt zijn unieke inzichten over Rusland, voortgekomen uit jarenlange ervaring in het land. Hij pleit voor een genuanceerd begrip van Rusland, voorbij de mythe van de 'Russische ziel', en bespreekt de impact van de oorlog in Oekraïne op deze perceptie. Scheijen analyseert de rol van Poetin en de KGB, en verkent de mogelijkheden voor een vreedzaam Europa na zijn heerschappij. Verder benadrukt hij het belang van culturele uitwisseling en de complexiteit van de relatie tussen Rusland en Europa.
Sjeng Scheijen pleit voor een realistischer beeld van Rusland, dat verder gaat dan de simplistische mythe van de 'Russische ziel'.
De contrasten tussen armoede en moed tijdens de jaren '90 in Rusland laten zien hoe sociale structuren individueel gedrag beïnvloeden.
Een nieuwe generatie in Rusland heeft potentieel voor verandering, wat vraagt om een herwaardering van westerse relaties met het land.
Deep dives
De Complexiteit van Rusland
Rusland wordt vaak gezien als een mysterie, maar de geschiedenis van het land is veel genuanceerder. De spreker benadrukt dat het essentieel is om niet alleen naar de huidige politieke elite, zoals Poetin, te kijken, maar ook naar de rijke cultuur en complexe geschiedenis van Rusland. Hij stelt dat het beeld van Rusland vaak te simplistisch is en dat het land, net als andere landen, opgebouwd is uit vele lagen en tegenstrijdigheden. Deze diepgang wordt niet altijd erkend in westerse discours, waar stereotypen een te grote rol spelen.
De Impact van Armoede en Structuur
De spreker reflecteert op zijn ervaringen in Rusland tijdens de jaren '90, toen het land diep in economische crisis verkeerde. Hij beschrijft de sociale ontwrichting en de zichtbare armoede, die een direct effect hadden op het gedrag van mensen. Ondanks deze ellendige omstandigheden zag hij ook momenten van moed en humaniteit, waarbij mensen elkaar hielpen. Deze contrasten illustreren hoe een samenleving functioneert en hoe structuren, of het ontbreken daarvan, het gedrag van individuen beïnvloeden.
Navalny en de Toekomst van Rusland
De spreker bewondert de strategie van oppositieleider Navalny, die zich richt op corruptie en kleptocratie in zijn kritiek op Poetin. Navalny's aanpak is feitelijk en analytisch, waardoor hij de aandacht vestigt op systematische problemen binnen de Russische regering. Deze effectieve methode benadrukt de noodzaak van goed onderbouwde argumenten en de kracht van kennis om de maatschappij te veranderen. De spreker gelooft dat een nieuwe generatie in Rusland, die nu opgroeit, het potentieel heeft om een vreedzamere toekomst te creëren.
Westerse Relaties en Engagement
De spreker pleit voor een nieuwe benadering van de relaties tussen het westen en Rusland, waarbij meer nadruk gelegd zou moeten worden op begrip en samenwerking. Hij stelt dat het essentieel is om de clichés te doorbreken en de geschiedenis van Rusland in een breder perspectief te plaatsen. Een engagement dat niet uitsluitend gericht is op olie en gas kan leiden tot meer begrip en duurzame relaties. Dit vraagt om een herwaardering van kennis en interactie, zowel in diplomatieke kringen als in bredere sociale contexten.
De Toekomstige Verandering in Rusland
Volgens de spreker is het huidige politieke systeem in Rusland kwetsbaar en niet houdbaar op de lange termijn. De afhankelijkheid van olie- en gasinkomsten maakt de economie instabiel en kan leiden tot plotselinge veranderingen. Hij voorspelt dat wanneer het huidige regime uiteindelijk ten val komt, er kansen zullen ontstaan voor een meer inclusieve en democratische samenleving. Dit stelt westerse diplomaten voor de uitdaging om zich voor te bereiden op deze veranderingen en om opnieuw verbinding te maken met de Russische bevolking in een post-Poetin tijdperk.
Sjeng Scheijen, slavist en schrijver, pleit in zijn boek Een ander Rusland voor een realistischer kijk op het land, voorbij de mythe van de 'Russische ziel'. Hij legt uit dat deze mystificatie vaak wordt gebruikt om de macht van een kleine elite te verhullen. Scheijen, die jarenlang in Rusland heeft gewoond, spreekt met Gijs over de oorlog in Oekraïne, de rol van Poetin en de KGB en de mogelijkheden voor een vreedzaam Europa na Poetin.
Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar www.volkskrant.nl/podcastactie
Presentatie: Gijs Groenteman Redactie en montage: Julia van Alem Eindredactie: Emilie van Kinschot, Corinne van Duin