Duitsland wacht een hete herfst, en dat is de schuld van de ECB

Ondanks een dalende inflatie eist een van de grootste vakbonden van Duitsland, IG Metall, een forse loonstijging. Officieel wordt de eis begin juli bekendgemaakt, maar nu al is duidelijk dat de vakbond een loonstijging van 7 procent voor ogen heeft. Volgens macro-econoom Edin Mujagic wacht Duitsland dan ook een hete herfst.

Gaat het zo slecht met de inflatie in Duitsland dan?

Vergeleken met vorig jaar is de inflatie echt behoorlijk gedaald en zit nu rond de 3 procent. Toch blijven de vakbonden zulke hoge looneisen stellen omdat veel mensen nog steeds het gevoel hebben dat de prijzen zeer hoog zijn.

Als je elke dag naar de supermarkt gaat, dan weet je ongeveer wat de prijs van bijvoorbeeld een pak melk is. Maar die normale prijs is hoog, ondanks dat de inflatie daalt. En dan krijg je dit soort looneisen.

Werkgevers zullen hier vast niet blij mee zijn?

Nee. Dit kan wel eens een ontzettend hete herfst gaan worden bij de oosterburen. Werkgevers zeggen gezien de economische situatie nauwelijks ruimte te hebben om de lonen te verhogen. Er zijn zelfs werkgevers die juist pleiten voor bevriezing van de lonen.

Met een looneis van 7 procent aan de kant van de vakbonden en een tegenbod van 0 procent, of iets daarboven, aan de kant van de werkgevers, is de kans op stakingen in de herfst vrij groot.

Maar moeten de vakbonden hiervoor niet bij de ECB zijn?

Je zou van de werkgevers verwachten dat ze de vakbonden zouden wijzen op het inflatiebeleid van de ECB, maar dat doen ze niet en dat is wel vreemd. Want deze looneis en deze reactie van de werkgevers geven mooi aan dat deze zaken wel degelijk met het beleid van de centrale bank te maken hebben.

Sinds de oprichting van de ECB en de invoering van de euro is er eigenlijk sprake van een impliciet sociaal contract tussen de ECB en, in dit geval, de vakbonden. Als de ECB ervoor zou zorgen dat de inflatie op maximaal 2 procent zou blijven, dan konden de vakbonden daarop vertrouwen en daardoor ook met redelijk lage looneisen komen. Dat heeft heel lang heel goed gewerkt.

Maar toen de inflatie in 2021 voor het eerst boven de 2 procent kwam, duurde het heel lang voordat de ECB in beweging kwam. De stijging is lang gebagatelliseerd door de ECB, waardoor ze ook veel te laat in actie zijn gekomen. En ze zijn ook veel te vroeg gestopt; begin deze maand is de rente verlaagd terwijl de inflatie nog te hoog is.

Het gevolg daarvan is dat vakbonden, en ik kan ze geen ongelijk geven, geen vertrouwen meer hebben in de ECB. Ze kunnen er niet meer op vertrouwen dat de centrale bank de inflatie op 2 procent weet te houden. En ze willen ook niet achteraf de financiële schade van een hoge inflatie repareren, waardoor ze op voorhand met hoge looneisen komen.

Daar is veel voor te zeggen, maar het is ook een nachtmerriescenario voor de ECB. Want als een groot deel van die hoge looneis wordt ingewilligd, dan stijgen de lonen harder dan de productiviteit van mensen. Dat betekent dat de loonstijgingen doorberekend zullen worden naar de consument, naar jou en mij, wat op zijn beurt weer die veel te hoge inflatie in stand houdt.

In hoeverre heeft een Duitse winst van het EK voetbal invloed op deze loon-prijsspiraal?

Voor de stemming in een land doet winst van het Europees Kampioenschap voetbal natuurlijk wonderen. Mensen zouden een stuk optimistischer zijn, en het kan ook een aanjaageffect op de economie hebben.

Maar de kans dat IG Metall de looneis van 7 procent grotendeels van tafel veegt als Die Mannschaft het EK wint, acht ik op 0,0 procent. Dus ondanks een hopelijk mooie zomer voor het Nederlands elftal, en in mindere mate ook voor Duitsland, wacht onze oosterburen toch echt een hete herfst met stakingen.

 

See omnystudio.com/listener for privacy information.