Betrouwbare Bronnen 135 - 30 jaar Duitse eenheid: Carlo Trojan, de Nederlander die meeonderhandelde
Het is alweer 30 jaar geleden. Het grote moment voor onze oosterburen: 3 oktober 1990. Minder dan 11 maanden na de van van de Muur werd Duitsland ‘wiedervereinigt’. Geen schot was gevallen, geen staatsgreep van de Stasi, geen bloedbad, geen burgeroorlog. Het was een wonder hoe deze geweldloze en democratische revolutie zich voltrok in het machtigste land, midden in Europa. Hoe kon deze enorme stap zó snel gezet worden?
In Betrouwbare Bronnen aflevering 42 vertelde ‘Mister Europe’, oud-Europarlementariër Elmar Brok (CDU) over de essentiële rol van die ene 'Hollander' in dit gigantische historische gebeuren: Carlo Trojan, de latere secretaris-generaal van de Europese Commissie. Trojan zat als enige niet-Duitser aan tafel bij de onderhandelingen tussen Oost- en West-Duitsland.
Carlo Trojan is te gast in deze aflevering.
Wat hij in 1990 presteerde was een heroïsche klus. Hij zorgde dat 40.000 pagina’s ‘Europees recht’ en 3000 handelsverdragen van de communistische dictatuur doorgevlooid werden en waar nodig in nieuwe regelgeving ‘Europa-proof’ werden gemaakt. Zo kon de ex-DDR per 3 oktober meteen volledig meedoen in de Europese Gemeenschap en werd vermeden dat er in Duitsland een ‘twee klassen land’zou ontstaan, waardoor juist het arme, zeer vervuilde deel niet kon profiteren van de afspraken, investeringen en milieuverbeteringen vanuit Europa.
Carlo Trojan vertelt een meeslepend verhaal. Over het ‘Bauchgefühl’ van Helmut Kohl. Over de politieke finesse van James Baker. Over de moed der wanhoop van de failliete Michail Gorbatsjov. Over ernstige fouten van Ruud Lubbers. Over de zeer krachtige persoonlijkheid van Wolfgang Schäuble, in wiens team hij aan de hoofdtafel zat.
In dit verhaal zitten vele verrassingen. Hoe was zijn ontmoeting in Oost-Berlijn met die jonge bèta-wetenschapper die erbij zat als DDR-regeringsvoorlichter, Dr. Angela Merkel? Op welk moment zonk hem de moed in de schoenen en welke creatieve collega in Brussel bedacht dé oplossing? Wat vergat Helmut Kohl heel zijn leven niet meer? Hoe zette Bush sr. Margaret Thatcher schaakmat? Wat deed Frankrijk met haar grote zoon Jacques Delors toen hij in deze fase van de geschiedenis op de toppen van zijn macht was? En wat deden de gewone mensen in de DDR eigenlijk gedurende 1990? Trojan was erbij, sprak met iedereen en verrichtte met zijn staf een huzarenstukje.
Carlo Trojan maakt van zijn hart geen moordkuil. Over Delors zegt Trojan: “Hij was geen makkelijke man, Delors stelde zeer hoge eisen aan zijn mensen en aan zichzelf.” Hij is ook behoorlijk kritisch op de huidige EU-leiders, inclusief Mark Rutte. Dat deze visie als iets vervelends wegzet stoort Trojan zeer. Hij verwijt hem uit angst voor extreemrechts kiezers laffe praatjes te houden over Europa, terwijl hij beter weet. Voor Trojan is Emmanuel Macron de enige EU-leider met visie, ook al hoef je niet al zijn ideeën te omhelzen.
Hij wijst erop dat geen EU-lidstaat dankzij ligging, vernuft, economische structuur en poldertraditie zó heeft geprofiteerd van de EU, de Interne markt, de euro en de uitbreiding met nieuwe landen als juist Nederland.
De aflevering sluit af met klanken van de viering op 3 0ktober 1990 van de Wiedervereinigung in de Berlijnse Philharmonie, waar onder meer Beethovens negende symfonie klonk en het Deutschlandlied.
***
Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Commissie en door Weee Nederland
De opname vond plaats in Internationaal Perscentrum Nieuwspoort
***
Verder lezen
Address given by Jacques Delors - Bruges, 17 October 1989
***
Verder kijken
Mauerfall 1990: die Mauerspechte am Brandenburger Tor
Tag der Deutschen Einheit - Tagesschau vom 3. Oktober 1990
Deutsche EInheit 03.10.1990 Festakt in der Berliner Philharmonie
***
Verder luisteren
BB 42 – Merkels vertrouweling Elmar Brok: 40 jaar Europese geschiedenis
BB 53 – De viering van 40 jaar Deutsche Demokratische Republik
BB 61 – De val van de Berlijnse Muur
BB 72 – ‘Wir sind ein Volk!’ - december 1989: Helmut Kohl spreekt in Dresden
BB 84 – Hoe Kohl met Gorbatsjov de Duitse eenwording regelde
BB 124 – 95 jaar Jacques Delors
***
Tijdlijn
00:00:00 – Intro
00:04:23 – Carlo Trojan
01:28:22 – Uitro
01:29:07 – Einde
See omnystudio.com/listener for privacy information.