421 - Bewonderd en gevreesd. De memoires van Wolfgang Schäuble

May 7, 2024

01:51:02

forum

Ask episode

view_agenda

Chapters

auto_awesome

Transcript

info_circle

Episode notes

Een week voor hij afgelopen kerst overleed schreef hij de laatste zinnen van zijn Erinnerungen. Wolfgang Schaüble was de langst dienende parlementariër van democratisch Duitsland, een kampioen in politiek en bestuur, vurig Europeaan, fijnzinnig, bewonderd en gevreesd.

Zijn memoires kwamen geheel onverwacht. Zijn een politieke sensatie. Jaap Jansen praat met PG Kroeger over dat rijke boek, dit dramatische leven, de finesses van de staatsman, zijn hardheid, zijn humor en zijn blijvende betekenis. Vanuit Berlijn praat liberaal Bondsdaglid Otto Fricke mee.

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!

Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.

Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier

***

Schaüble vertelt openhartig, verrassend fair en zelfkritisch over zijn belevenissen als Bondsdaglid vanaf 1972 en hoe hij met Helmut Kohl als Junge Wilde hun bedaagde CDU openbraken. Vanaf 1983 is hij zelf ineens de op één na machtigste man in Kohls regering. Hij raakt meteen verzeild in de meest geheime, riskante situaties als directe contactman met de dictatuur in Oost-Berlijn.

Schaüble beleeft zo van binnenuit de ondergang van het Oostblok en de Stasi-tirannie. En de absurdistische kanten daarvan tijdens een wandelvakantie. De val van de Muur maakte dat hij de klus van zijn leven kreeg: in een moordend tempo onderhandelen over de Wiedervereinigung van Oost en West. In die historische dagen ontdekt hij de dan nog onbekende Angela Merkel.

Dramatisch zijn de verhalen in zijn boek over de moordaanslag op hem direct na het eenheidsfeest; de ondergang van Kohl in het Parteispendenskandal en hoe Merkel hem een tweede loopbaan gunt. Die maakt hem nog meer een Europees staatsman. Onthullend vertelt hij over de Eurocrisis, de Griekse troebelen en over de worsteling met zijn eigen partij, met Merkel, de liberalen en de sociaaldemocraten en zijn zwak voor de Grünen.

Otto Fricke zag het van dichtbij gebeuren. Zijn perspectief als FDP'er en gedreven parlementariër is dan ook extra interessant. Hij merkte Schaübles hardheid, ook tegen zichzelf trouwens, maar ook de humorvolle warmte én zijn onmiskenbare zwak voor vrouwen als Ursula von der Leyen: pittig, intelligent en ambitieus.

De passie voor Europa deelde Fricke met de CDU-staatsman. En die voor de finesses van het politieke vak. Vol vuur vertelt hij over hun permanente worsteling met begrotingen en belastingen en hoe spannend en allerminst saai-technisch dat was. Ook zag hij van dichtbij Schaübles complexe relaties met zowel de patriarch Kohl als de modererende Merkel met haar Schritt für Schritt. Vaak hadden ze pittige meningsverschillen, geen 'strijd', wel 'dispuut' op een hoog intellectueel, ideologisch en politiek niveau.

Fricke vertelt ook over Schäubles wijze, kort en scherp geformuleerde inzichten. Over geld, macht, democratie, leiderschap. Over waarom de DDR wel ten onder moést gaan. Zijn rolstoel. Fouten en ongewisheden bij de Euro. Zijn geloof én geestelijke Liberalität als conservatief uit het ruimdenkende Baden.

Natuurlijk komen Schaübles liefdes aan de orde: Frankrijk en klassieke muziek. Fricke kreeg kippenvel toen president Emmanuel Macron in Berlijn in zeer goed Duits de laatste eer bracht aan Frankrijks vriend. En we eindigen met Richard Wagners Der Engel.

***

Verder lezen

Wolfgang Schäuble - Erinnerungen

***

Verder kijken

Wolfgang Schäuble ist tot: Wie er zur Politik-Legende wurde (ZDF)

Wolfgang Schäuble - Lebenslänglich Politik (SWR)

Macron ehrt Schäuble im Bundestag mit auf Deutsch gehaltener Rede (AFP)

***

Verder luisteren

135 - 30 jaar Duitse eenheid: Carlo Trojan, de Nederlander die meeonderhandelde

84 - Hoe Kohl met Gorbatsjov de Duitse eenwording regelde