255 - Gemeenteraadsverkiezingen 2022: hoe de Tweede Kamer kan leren van de lokale democratie

Op 16 maart 2022 mogen we naar de stembus voor het kiezen van de gemeenteraad. Jaap Jansen en PG Kroeger praten met de kenner bij uitstek van de lokale democratie, John Bijl van het Periklesinstituut.

Voor Binnenlands Bestuur gaat hij regelmatig als 'mystery burger' naar raadsvergaderingen, steeds in een andere plaats, en snuift erop hoe ze daar de plaatselijke democratie en bestuurlijke cultuur vormgeven. In het gesprek wordt duidelijk dat daarover allerlei misverstanden zijn. Weinig mensen weten écht wat de gemeente precies doet en kán. Zo vertelt Bijl hoe het kabinet Rutte IV ambitieus kan willen bouwen om de woningnood weg te werken, maar voor elke wezenlijke stap met de gemeenten aan de slag moet.

Daarbij kan de veelgeroemde betrokkenheid van de burgers 'dicht bij de lokale kwesties' best wat intensiever. Bijl wijst erop dat sommige plaatselijk zeer actieve partijen grote moeite hebben met het vinden van raadsleden, zeker ook onder vrouwen. De forse werkdruk en het soms wat al te 'masculiene sfeertje' in de wijze van discussiëren spelen daarbij een rol. En door de schaalvergroting van het bestuur en de samenvoeging van gemeenten is het raadswerk veeleisender geworden.

Dat neemt niet weg dat de lokale democratie allerlei boeiende voorbeelden van bloei laat zien. Zo vertelt Bijl enthousiast hoe een gemeente als Hilvarenbeek gedurfde en doeltreffende stappen zet. In velerlei opzichten zouden ook de Tweede Kamer en het kabinet – die vaak palaveren over ‘een nieuwe bestuurscultuur’ juist van zulke lokale verbeteringen veel kunnen leren.

Uitgesproken kritisch is Bijl over de voortgaande trend van samenvoegen van gemeenten. Zou nu echt bewezen zijn dat dit het bestuur effectiever en betaalbaar maakt, dan kon die beleidslijn nog gevolgd worden. Maar keer op keer blijkt dit niet het geval.

Jaap en PG nemen met John Bijl ook nog enkele staaltjes van het lokale campagnevoeren door. Ze kijken samen naar campagnefilmpjes van Partij Nieuw Laarbeek en VVD Rotterdam. En ze bespreken de verkiezing van ‘beste raadslid van Nederland’, ‘de wethouder van buiten de raad’, het gebrek aan geld voor de jeugdzorg en de kwestie rond het Haagse raadslid Richard de Mos.

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.

***

Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier

***

Tijdlijn

00:00:00 – Deel 1

00:48:57 – Deel 2

01:43:09 – Einde 

See omnystudio.com/listener for privacy information.