Betrouwbare Bronnen

425 - Een oprecht akkoord

May 20, 2024

Bespreking van het oprechte en verrassende coalitieakkoord, waarbij politieke onervarenheid en eigen werkelijkheid van partijen centraal staan. Ook wordt de impact en uitdagingen van de EU-leiders voor vergaderingen besproken, evenals kritiek op onderwijskwaliteit en financiering binnen het akkoord. Tot slot wordt de formatie en benoeming van ministers belicht, met aandacht voor de rol van formateur en de moeilijkheden tussen partijen in de kabinetsformatiefase.

01:28:29

AI Summary

AI Chapters

Episode notes

Podcast summary created with Snipd AI

Quick takeaways

Het coalitieakkoord vertoont leemten en ongeclausuleerde voornemens, terwijl experts en Europese context minder belangrijk waren.

Drie onervaren politieke partners leefden in eigen werkelijkheid tijdens formatie, vol emotie en persoonlijke betrokkenheid.

Migratiebeleid en sociaal contract in akkoord tonen conflicten met Europees beleid, wat visiestrijd kan veroorzaken.

Deep dives

Belang van weekenduitzending en D-Day special in NRC podcast

In de NRC-podcast wordt benadrukt dat hun weekenduitzendingen vanaf nu een extra speciaal audioverhaal zullen bieden. Dit is een manier om luisteraars te boeien met nieuwe content, zoals de recente D-Day special die via Podimo is uitgebracht. Het toevoegen van weekenduitzendingen met unieke verhalen kan het luisterpubliek aantrekken en betrokken houden.

Intro

2min

Bespreking van het hoofdlijnenakkoord van de coalitiepartijen

8min

Vertraging in de klimaat- en energietransitie door personeelstekort bij de Rijksoverheid

2min

Diepe liberale filosofie en totstandkoming van een akkoord

2min

Uitdagingen in de akkerbouwsector en reactie van Geert Wilders op peiling over nieuw kabinet

3min

Discussie over politieke kwesties en beleidsvoering

14min

Bespreking Hoofdlijnakkoord en verzoek van oppositie

6min

Impact van EU-leiders voorafgaand aan vergaderingen

16min

Kritiek op onderwijskwaliteit en financiering binnen het akkoord

16min

10.

Besluitvorming en kritiek op nieuw coalitieakkoord

7min

11.

Formatie en benoeming van ministers

13min

12.

Formatieproces en het regeerakkoord

2min

Het coalitieakkoord Hoop, lef en trots is in vele opzichten verrassend. Allereerst zien we vele leemten, oneffenheden, vage veronderstellingen en ongeclausuleerde voornemens. Jaap Jansen en PG Kroeger verkennen de duidelijke aspecten en de zoete dromen en witte vlekken die het zo boeiend maken. En daarna bespreken ze wat formateur Richard van Zwol nu gaat doen.

Het akkoord is vooral oprecht. Glashelder is genoteerd wat de vier fracties écht willen. Wat experts, polderorganen, de Rekenkamer en de Europese context belangrijk achten, deed er minder toe. Wat de vier zelf, van binnenuit, wezenlijk vonden is hierin vastgelegd.

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!

Deze aflevering bevat een advertentie van BO Akkerbouw. Kijk voor meer informatie hier.

Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.

Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier

***

De informateurs Richard van Zwol en Elbert Dijkgraaf begrepen blijkbaar snel dat hier geen reguliere formatie met analyse en afspraken mogelijk was. Drie van de vier partners waren politiek onervaren en hadden geen gedegen programma’s. Zij leefden in een eigen werkelijkheid, zei VVD-leider Dilan Yesilgöz onthullend.

Hoop, Lef en Trots laat dat zien. Drie fracties kregen ieder een eigen paragraaf. De VVD zag daar vanaf. Zij zorgde liever voor een heel het akkoord bepalende financiële fundering - hoe fragiel ook - en voor een vorm van continuïteit voor het internationale beleid van veertien jaar kabinetten-Rutte. Zo blijken grote delen van het akkoord een potpourri van verkiezingsbeloften.

Jaap en PG lopen langs allerlei opvallende aspecten en leemten. Duidelijk is dat het de Tweede Kamer veel aanknopingspunten biedt voor de hoorzittingen met kandidaat-bewindslieden en voor het aanscherpen van de afspraken en doelstellingen volgens de methode-Duisenberg.

Zo botsen verschillende hoofdstukken fors, noteert Jaap. Soms lijken ze elkaar te blokkeren. Een Herstelplan Kwaliteit Onderwijs blijkt een inhoudelijk ratjetoe.

Bij zorg, bestaanszekerheid en fiscale zaken staan warme woorden vaak in schril contrast met harde klappen. De meest kwetsbare mensen blijken het gelag te betalen bij bijvoorbeeld de ingreep in het eigen risico. Opvallend is ook dat alles wat jongeren aanmoedigt en kansen biedt gekort of geschrapt wordt. "Het is in dat opzicht een anti-jeugd akkoord," concludeert PG.

Zeker zo opvallend is dat de meest ingrijpende en strategische uitdagingen voor de toekomst Ontbreken. Van de structurele tekorten aan talent en menskracht op alle terreinen tot de pensioenen. En van een visie op Nederland in Europa en de wereld tot een visie op kennis, onderzoek en innovatie.

Verwarring heerst intussen over het vervolg. Aantredend formateur Van Zwol lijkt zelf maar te moeten bedenken hoe het nu verder moet. Binnen NSC heerst grote twijfel. En niet alleen over Ronald Plasterk als mogelijk premier. Moet de enige die erin slaagt Omtzigt op crisismomenten tot bedaren te brengen het dan maar gaan doen?

***

Verder lezen

Hoop, lef en trots (hoofdlijnenakkoord 2024)

***

Verder luisteren

424 – Het Groot Europees Handelsdebat

423 – Eerst zien, dan geloven – Rekenkamerpresident Pieter Duisenberg over de controle op de rijksuitgaven

420 - Wilders formeert in Boedapest, niet Den Haag

418 - Haagse hoogspanning en liberale irritatie

412 – Op zoek naar een nieuwe minister-president

410 - De Pirouette van Putters

402 - Het politieke landschap drie maanden na de verkiezingen