Trump wil torenhoge tariefmuren. Wat betekent dat voor Nederland?
Feb 18, 2025
auto_awesome
Gerdien Meijerink, programmaleider internationale analyse bij het Centraal Planbureau en expert op internationale handel, bespreekt de impact van Trump’s invoerheffingen op Nederland. Ze legt uit hoe de Amerikaanse economische macht de mondiale waardeketens beïnvloedt en belicht de Europese afhankelijkheid van de VS. Daarnaast komen de effecten van globalisering op de Nederlandse industrie en de kwetsbaarheden van strategische toeleveringsketens aan bod. Ook de technologische achterstand van Europa op het gebied van AI en innovatie wordt kritisch bekeken.
De Amerikaanse invoerheffingen zijn bedoeld om de binnenlandse industrie te beschermen, maar kunnen leiden tot hogere consumentenprijzen.
De groei van Nederland's economie hangt steeds meer af van diensten, terwijl productie en goederen minder centraal komen te staan.
Geopolitieke spanningen versnellen de kwetsbaarheid van afhankelijkheid van buitenlandse producten, met name van China en de VS, en vragen om strategische autonomie.
Deep dives
Invoerheffingen en hun doelen
Invoerheffingen worden vaak opgelegd om de eigen industrie te beschermen tegen goedkope importen, vooral in opkomende markten. Dit helpt bedrijven om te groeien zonder te worden weggeconcurreerd door buitenlandse producenten. Bijvoorbeeld, de staalindustrie in de Verenigde Staten heeft te maken met afnemende productie, waardoor invoerheffingen worden gebruikt als een manier om de binnenlandse markt te ondersteunen. De heffingen functioneren als belasting voor importeurs, die deze kosten vaak doorberekenen aan consumenten, met als gevolg hogere prijzen voor geïmporteerde goederen.
Effecten van tarieven op prijzen en import
De invoering van hoge tarieven kan leiden tot hogere prijzen voor consumenten en minder importen van goederen. Wanneer de vraag naar een product aanwezig is, zullen consumenten mogelijk de hogere prijs betalen, maar als het te duur wordt, zullen ze afzien van de aankoop. Dit ku kan naar verluidt een keteneffect hebben, waarbij producenten hun prijzen verlagen om concurrentie te vermijden, waardoor de uiteindelijke impact van invoerheffingen verdeeld wordt tussen producenten en consumenten. Dit alles kan uiteindelijk leiden tot inflatie, ondanks beloften om deze te verminderen.
De impact van China op de Amerikaanse industrie
De opkomst van China als economische macht heeft de Amerikaanse industrie onder druk gezet, vooral na hun toetreding tot de Wereldhandelsorganisatie in 2001. Dit heeft geleid tot een verlies van goedbetaalde banen in de Amerikaanse productie, wat wordt aangeduid als de 'China-shock'. Ook wordt er bevestigd dat de hogere lonen in de VS moeilijk te combineren zijn met de competitieve lonen in China, wat een verschuiving in productieprocessen vereist. Terwijl prestaties in de Amerikaanse industrie zijn gedaald, profiteert China van zijn efficiëntie en lage kosten.
De rol van diensten in de Nederlandse economie
Nederland verdient aanzienlijk veel met de export van diensten, wat vaak over het hoofd wordt gezien in het handelsdebat dat zich richt op goederen. De logistiek en zakelijke diensten zijn belangrijke pijlers voor de Nederlandse economie, en de groei daarvan overstijgt die van de productie. Terwijl Nederland zich op een kenniseconomie richt, is het kunstenaarschap in de productie verminderd, maar de ondersteuning via diensten blijft cruciaal. Het verwerken en ontwerpen van producten, zoals het aanbieden van diensten aan buitenlandse klanten, toont de veranderende aard van samenwerkingen in de wereldhandel aan.
Afhankelijkheden in de wereldwijde economie
Afhankelijkheid van andere landen voor cruciale producten zoals zeldzame aardmetalen of componenten voor technologie kan een kwetsbaarheid zijn in de wereldeconomie. De recente geopolitieke spanningen hebben dit gevoel van kwetsbaarheid alleen maar versterkt, terwijl landen als de VS een dominante rol blijven spelen in onderzoek en militaire technologie. De afhankelijkheid van Chinese producten kan belemmeringen vormen, vooral als die landen politieke druk uitoefenen. Dit roept vragen op over strategische autonomie en de noodzaak om de eigen productiecapaciteit weer op te bouwen, hoewel dat ook kan resulteren in hogere kosten.
De Amerikaanse president Donald Trump schroomt niet om de economische macht van de Verenigde Staten in te zetten om zijn doelen te bereiken. Maar wat zijn die doelen precies? In gesprek met Gerdien Meijerink van het Centraal Planbureau, die onderzoek deed naar hoe Nederland op handelsgebied met de VS is verweven.
Opname: Tom Ruijg Montage, sound design & mixage: Julius van IJperen
Maak ook onafhankelijke journalistiek mogelijk en word lid. Vragen of opmerkingen? Mail ons
