Betrouwbare Bronnen 161 - Hans van Mierlo, een politieke popster
Hans van Mierlo, oprichter en oerleider van D66, was een twijfelaar die dacht in dilemma’s en sprak in paradoxen. Twee keer in zijn politieke leven liet hij zien dat hij wel degelijk ook een machtspoliticus was. Zonder hem geen kabinet-Den Uyl (1973) en geen Paars (1994).
Jaap Jansen praat ruim twee uur met Hubert Smeets, auteur van de biografie Een wonderbaarlijk politicus, Hans van Mierlo 1931 – 2010. Een gesprek over wat hij bereikt heeft, zijn fouten, wat er uitkwam van zijn vermoedens en wat misschien juist heel anders liep. Van Mierlo bepleitte een Progressieve Volkspartij, maar juist de christendemocraten die hij wilde bestrijden kwamen sterk terug. Van Mierlo forceerde de komst van Paars, maar daarna volgde onverwacht het nationaalpopulisme en nog later werd de VVD de dominante partij.
Een gesprek ook over ‘de Mensch’ Van Mierlo, de romanticus, die altijd in was voor een goed gesprek, zoals Jaap als jong journalist zelf heeft ervaren - al schrok Van Mierlo toen hij kort na de start van Paars in een artikel in Elsevier teruglas wat hij in een interview met Jaap en Willem Wansink had gezegd: dat het niet waarschijnlijk was dat hij na Paars I nog een keer lijsttrekker zou zijn.
In dat kabinet koos Van Mierlo voor een ministerschap op Buitenlandse Zaken. Voor Smeets – die honderd bronnen sprak en 20 meter privé-archief doorspitte – bleef het een raadsel waarom hij niet voor Binnenlandse Zaken koos, Want dáár had hij de typische D66-agenda van staatsrechtelijke en bestuurlijke hervormingen kunnen waarmaken.
En waarom verzette Van Mierlo zich zijn hele politieke leven tegen het etiket 'sociaal-liberaal'?
Hans van Mierlo was 'een politieke popster', zegt Smeets, een zeldzaam charismatische politicus. En veel van de analyses waarmee Van Mierlo in 1966 en later indruk maakte, blijkt nog verrassend actueel. Hij zag als een van de eersten dat de politieke en maatschappelijke verzuiling erodeerde en dat er iets voor in de plaats moest komen. Toen dat niet - of te weinig - gebeurde raakte het politieke landschap pas helemaal op drift. Een situatie waar we in 2021 nog middenin zitten.
***
Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show
***
Verder lezen
Het boek: Een wonderbaarlijk politicus, Hans van Mierlo 1931 – 2010
Recensie: Daniël Boomsma - De ontheemde erfenis van een burgerlijk revolutionair
Recensie: Thijs Kleinpaste - Hamlet in de politiek: authenticiteit en twijfel als strategie
***
Verder kijken
Ischa Meijer - Interview Hans van Mierlo (RTL, 1994)
Hans van Mierlo – Wat ik nog steeds te schrijven droom (Hans Fels en Edmond Hofland, VPRO 2006)
***
Verder luisteren
BB 127 - De geheime politieke memoires van Ruud Lubbers
BB 60 - Coen Brummer & Daniël Boomsma: De canon van het sociaal-liberalisme
BB 1 – D66 moet linkser, vindt oud-partijleider Jan Terlouw
***
Tijdlijn
00:00:00 – Deel 1
00:18:17 – Deel 2
01:09:02 – Deel 3
02:20:52 – Uitro
02:21:50 – Einde
See omnystudio.com/listener for privacy information.