Betrouwbare Bronnen 268 - En hoe moet het dan met Prinsjesdag? Het radicale plan van Sigrid Kaag
13 april 2022 zou wel eens de geschiedenis in kunnen gaan als de dag van een grootscheepse staatkundige vernieuwing die in eerste instantie bijna niemand opviel. In deze aflevering duiken Jaap Jansen en PG Kroeger in de inhoud, betekenis en gevolgen van het plan van minister Sigrid Kaag (Financiën) om de begrotingsprocedure radicaal te veranderen.
In haar ‘Kamerbrief begrotingsproces’ stelt Kaag voor de manier waarop regering en parlement de rijksbegroting van uitgaven en inkomsten voorbereiden, opstellen, bespreken, concluderen en verantwoorden ingrijpend te veranderen. Daarbij benadrukt zij dat Tweede en Eerste Kamer meer tijd gaan krijgen voor hun controle. Hun 'budgetrecht' wordt versterkt. Dat gebeurt in het bijzonder doordat in het voorjaar een geheel nieuw begrotingsdocument zal worden ingediend waarmee ministers en parlement zowel de uitvoering van de lopende begroting, de hoofdlijnen van de komende en het meerjarenoverzicht van uitgaven, lasten, investeringen, kansen en risico's van de Rijksbegroting kunnen analyseren en bespreken.
Op basis van dit document en de debatten daarover - een nieuwe vorm dus van de Algemene Politieke en Financiële Beschouwingen die nu nog na Prinsjesdag worden gehouden - zal het kabinet dan de verschillende begrotingen, de hieraan gekoppelde fiscale maatregelen en koopkrachtreparaties meer en detail invullen en bijvoorbeeld ook met de samenleving en de uitvoeringsorganisaties kunnen bespreken. In augustus kan dit dan gereed zijn. Prinsjesdag en 'het koffertje' blijven als traditie in stand, schrijft Kaag, maar elders in haar brief erkent ze dat het karakter van de troonrede verandert omdat er eerder al een eerste debat is geweest over de beleidsvoornemens.
Jaap en PG analyseren zowel de inhoud als het tijdschema dat in enkele varianten door Kaag wordt geschetst. Dan valt op dat premier Mark Rutte zich uitput in bezweringsformules om de indruk weg te nemen dat er aan Prinsjesdag ook maar iets zou veranderen. "De hoedjes blijven!" Maar klopt die indruk wel?
In het stuk van het kabinet wordt ook gememoreerd dat het Belastingplan meer tijd voor behandeling gaat krijgen en dat is pikant. Want feitelijk zal dit beleidsstuk gewoon verdampen. En dat is precies wat Wopke Hoekstra toen hij nog Eerste-Kamerlid was als nadrukkelijke wens al in een motie uitsprak die algemene steun kreeg. Ook andere aspecten van de voorstellen wijzen erop dat het kabinet hier met een majeure hervorming komt die inspeelt op het advies van de Venetië Commissie en aansluit bij de roep om een 'nieuwe bestuurscultuur'. Alleen schrijft minister Kaag dat nergens expliciet.
Dat is ook het geval met de ingrijpende interactie van deze nieuwe opzet met de wijze waarop binnen de Europese Unie begrotingen en lange termijn financiering tot stand komen. Wie goed kijkt, ziet dat Kaags voorstellen het mogelijk maken dat Nederland daarop veel beter kan inspelen en zo met veel meer impact invloed uitoefent. Maar in haar brief is ze hierover opvallend zwijgzaam. Zo lijkt bijna achteloos een majeure staatkundige en financiële hervorming te worden doorgevoerd. Maar om met Rutte te spreken: de hoedjes blijven!
***
Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.
***
Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier
***
Verder lezen
Wopke Hoekstra - Staat van de Unie 2022
EenVandaag Peilingtrends: Europese Unie
***
Verder luisteren
232 – Kabinetsformatie 2021: Kan de Kamer haar rol wel aan?
129 - De rommelige historie van Prinsjesdag
36 - Wopke Hoekstra: EU moet geopolitieke machtsfactor worden
***
Tijdlijn
00:00:00 – Deel 1
00:40:46 – Deel 2
01:18:15 – Einde
See omnystudio.com/listener for privacy information.