Betrouwbare Bronnen 278 - Frans Leijnse over de belabberde staat van ons onderwijs en hoe je dit oplost
“Belazerd.” Frans Leijnse heeft maar één woord nodig om te kwalificeren hoe Nederland ervoor staat met gelijke kansen in het onderwijs.
Frans Leijnse was onder meer Tweede-Kamerlid, senator, hoogleraar en voorzitter van de HBO-raad. Hij was en is zeer betrokken bij discussies over onderwijs, vernieuwingen in het hoger onderwijs en het beroepsonderwijs, de arbeidsmarkt en de staat van zijn partij, de PvdA. Jaap Jansen en PG Kroeger praten met hem naar aanleiding van zijn nieuwe boek Standenonderwijs – Hoe afkomst nog steeds onze schoolloopbaan bepaalt.
Kern van Leijnses analyses is dat in ons onderwijssysteem twee dingen elkaar versterken die kansenongelijkheid vergroten. Ten eerste sorteert Nederland kinderen op een veel te vroeg en weinig doordacht moment uit door te bepalen wat hun niveau is in plaats van te kijken waar ze nog beter zouden kunnen. Ten tweede krijgen schooltypen waar jongeren met veel kansen naartoe gaan veel ruimere middelen en hoger opgeleide docenten.
Daarbij komt dat ons land bij 'Leven Lang Ontwikkelen' bepaald niet vooroploopt en zo de essentiële 'levensloopbaan' van mensen in een hoogontwikkelde kenniseconomie veel te weinig aanmoedigt en versterkt. Zouden we dat wel doen, dan konden veel maatschappelijke dilemma's en bijvoorbeeld ook de grote tekorten aan getalenteerde, goed opgeleide mensen beter aangepakt worden.
Leijnse wijst erop dat een wijdverspreide 'deeltijdcultuur' dit nog verergert, ook in het onderwijs. Effectieve oplossingen – met name in de fiscale sfeer - blijven achterwege. De Nederlandse aanpak is verrassend ondoelmatig, talent-verspillend en conservatief, zegt Leijnse.
Hij verhaalt kleurrijk vanuit zijn eigen ervaringen als jongen uit een Rotterdams havenarbeidersmilieu.
Met harde cijfers hekelt hij het beleid van de nieuwe minister Robbert Dijkgraaf, die opnieuw vooral geld steekt in extra's waar al veel investeringen terecht kwamen en weinig in tekorten waar juist extra impulsen nodig zijn.
In het tweede deel van het gesprek spreekt Leijnse zich nadrukkelijk uit voor verregaande samenwerking tussen PvdA en GroenLinks. Hij onthult bijna achteloos dat de partijtoppen al bezig zijn met het vormen van één lijst en één program bij komende Kamerverkiezingen. Leijnse hoopt daarbij op een ‘veel minder technocratische en zielloze koers’ dan de PvdA onder Wim Kok begon te varen en waarover hij uit de binnenkamer vertelt.
***
Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.
***
***
Verder lezen
Standenonderwijs. Hoe afkomst nog steeds onze schoolloopbaan bepaalt (Uitgeverij Eburon, 2022)
Onderwijsraad - Doorgeschoten differentiatie in het onderwijsstelsel (2021)
Lezing Geert ten Dam bij afscheid Kim Putters (2022)
Robbert Dijkgraaf - Beleidsbrief hoger onderwijs en wetenschap (2022)
WBS Jaarboek (2006), pp. 78-100
***
Verder luisteren
201 - Het geheim van het hbo-succes
183 - Samen slimmer worden: het Leidse kennisecosysteem als aanjager van duurzame groei
181 - Voor nieuwe Kamerleden en bewindslieden: lessen uit de politieke praktijk van Jet Bussemaker
126 - De kracht van hoger onderwijs
123 – Hoe de PvdA in de greep kwam van het neoliberalisme
88 - Leven en werk van onderwijsvernieuwer Jos van Kemenade
BB 64 – Wim Kok, een leven op eigen kracht, gesprek met biograaf Marnix Krop
BB 50 - Vrijheid van onderwijs
BB 34 – Lodewijk Asscher over zijn PvdA
***
Tijdlijn
00:00:00 – Deel 1 (het onderwijs)
01:12:00 – Deel 2 (de PvdA)
01:46:23 – Einde
See omnystudio.com/listener for privacy information.