140 – Covid-19: samen werken aan vaccins. En: de langdurige wereldwijde sociaaleconomische gevolgen

Oct 20, 2020

Ask episode

Chapters

Transcript

Episode notes

In praatprogramma’s schijnen avond aan avond dezelfde sprekers. In deze editie drie nieuwe deskundigen die internationaal bezig zijn met analyseren, lessentrekken en oplossingen bedenken.

Jaap Jansen en PG Kroeger praten eerst met Daniel Thornton van Gavi, de wereldwijde alliantie van kennisorganisaties en ngo’s die sinds de oprichting in het jaar 2000 760 miljoen kinderen heeft helpen vaccineren tegen ziektes als ebola, cholera, meningitis en gele koorts. Zo is in 73 ontwikkelingslanden de kindersterfte gehalveerd. Voorzitter daarvan is Dr. Ngozi Okonjo-Iweala, de oud-minister van Financiën en Buitenlandse Zaken van Nigeria, die in aflevering 98 te gast was en toen een eerste wereldwijde analyse gaf.

Gavi speelt met ‘The COVAX Facility’ een hoofdrol bij de ontwikkeling en straks verspreiding van vaccins tegen covid-19. 182 landen werken inmiddels samen om dat goed te organiseren. Thornton prijst met veel overtuiging hoe de wereld van wetenschap, R&D en innovatie ‘een geweldige respons’ heeft gegeven op de voorzetten van COVAX. Er zijn nu 200 verschillende vaccins in de maak. Een tiental is nu een de eindfase van het onderzoek voor toepassing.

Tweede gast is Dirk-Jan Omtzigt, econometrist en hoofdeconoom van de ‘United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs’. Hij helpt humanitaire rampen te verkleinen en zelfs voorkomen door data en ontwikkelingen vanuit de hele wereld te analyseren. Hij komt met harde feiten en analyses hoe covid-19 wereldwijd doorwerkt.

Deze crisis is geen gezondheidskwestie alleen, hoe ernstig ook. De impact op het leven, de welvaart en armoede wereldwijd is gigantisch, zegt Omtzigt. Wereldwijd is sprake van de grootste daling van het inkomen per inwoner sinds 1870. En de economische krimp is 20 keer zo groot als die in de kredietcrisis van 2008.

Omtzigt schetst niet alleen de gevolgen in landen die extra zwaar geraakt worden door het virus zelf – zoals die In Latijns Amerika – maar ook die in landen waar het beeld op het eerste gezicht nog lijkt mee te vallen, zoals in Afrika. Een relatief goed geregeerd en uit armoede opstijgend land als Zambia is als gevolg van covid-19 nu feitelijk bankroet. En dat dreigt ook bij zo’n 20 andere landen snel te gaan gebeuren.

Omtzigt geeft een aantal concrete oplossingen die alle landen gezamenlijk, maar ook rijke organisaties als de Europese Unie en de centrale banken nu kunnen oppakken. Dat er aan vaccins gewerkt wordt, juicht hij toe, ‘maar ook dan zijn we er echt nog niet!’. De crisis heeft ingrijpende, systeem-veranderende karakteristieken die diepgaand moeten worden aangepakt.

Derde gast is hoogleraar global health economics Maarten Postma van de Rijksuniversiteit Groningen. Met hem kijken we hoe Nederland vaccineert vergeleken met buurlanden. Nederland is bepaald geen voorloper. Opvallend is dat hij het actuele beeld in de media nogal relativeert. Duitsland lijkt covid-19 beter onder controle te hebben´, maar hij vreest dat het daar snel minder goed zal gaan. Opmerkelijk genoeg stelt Postma – lid van het Britse Joint Committee on Vaccination and Immunisation - aan Nederland het Verenigd Koninkrijk ten voorbeeld.

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland en door donaties van luisteraars via de website Vriend van de show

***

Verder lezen

Website Gavi: The COVAX Facility

Daniel Thornton op Twitter

Daniel Pfister, Dirk-Jan Omtzigt and Ruth Hill – Anticipating the impact of covid-19: pathways and timing of household welfare shocks (working paper 2, June 2020)

Dirk-Jan Omtzigt and Ashley Pople – The cost of doing nothing: The price of inaction in response to the COVID-19 crisis (version: 10 July 2020)

Dirk-Jan Omtzigt op Twitter

Website Maarten Postma

***

Verder luisteren