193 - Kabinetsformatie 2021: Mark Rutte en de slijtage van zijn leiderschap

May 25, 2021

Ask episode

Chapters

Transcript

Episode notes

Als een premier of een andere politieke aanvoerder maar lang genoeg aan het stuur zit komen de twijfels, de fluisteringen en suggesties. “Wordt het niet eens tijd?” ”Heeft zij of hij de energie, de daadkracht, de politieke antenne of de band met de kiezers nog wel?” Het overkomt Mark Rutte evengoed als Margaret Thatcher en Helmut Kohl. En het heeft zich sinds de verkiezingen van 17 maart verhevigd. Is Rutte uitgeloogd? Was zijn derde kabinet net als dat van Ruud Lubbers het begin van het einde?

Jaap Jansen en PG Kroeger analyseren in deze aflevering de gebeurtenissen van de voorbije, veelbewogen bewogen twee maanden, nu informateur Mariëtte Hamer dan toch voluit aan de slag is gegaan met een serieuze poging een coalitie te vinden en een regeerprogram te helpen formuleren. Weinig stond in de verwarring en opwinding zó centraal als de positie van Mark Rutte. En dat terwijl op de avond van 17 maart bij velen de beeldvorming was dat de VVD-aanvoerder een markante electorale overwinning had weten te boeken.

Vanuit de historie noteert Betrouwbare Bronnen drie klassieke signalen van onuitwisbare slijtage bij politieke aanvoerders. En met die blik bekijken Jaap en PG de optredens van Rutte in de geruchtmakende Kamerdebatten gedurende de botsingen en ongelukken waar de kabinetsformatie begon, evenals zijn optreden in Nieuwsuur waarvoor hij een zelfanalyse met radicale ideeën had aangekondigd over bestuur en cultuur in politiek Den Haag.

Duidelijk wordt dat zich bij Rutte allerlei elementen van historisch waarneembare erosie en slijtage beginnen voor te doen. Van vereenzaming en versletenheid in de kritische omgeving tot merkwaardige irritaties en slordigheden, waar voorheen focus op de essentie centraal stond.

Onze parlementaire en staatkundige geschiedenis laat een dergelijk patroon al twee eeuwen zien. Hoe de sfeer en houding rond het leiderschap van Rutte aan het veranderen zijn komt verrassend overeen met de eindfasen van andere geduchte leidersfiguren in ons land. Het verhaal van de slijtage en erosie van zo verschillende figuren als koning Willem I, Thorbecke, Colijn, Willem Drees, Joop den Uyl, Ruud Lubbers en Jan Peter Balkenende laat opmerkelijke overeenkomsten zien met dat van Rutte nu.

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show.

Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!

***

Verder lezen

BNR column Jaap Jansen - Het tweede kabinet-Den Uyl

Jelle Gaemers - Willem Drees, daadkracht en idealisme (Boom)

***

Verder kijken

Mark Rutte in Nieuwsuur (mei 2021)

Jan Terlouw in Buitenhof, 23 mei 2021

***