Betrouwbare Bronnen 293 - Hoe houd je een boeiende toespraak en wat moet je vooral niet doen?
Het is Prinsjesdag en dan staat die ene grote rede van de koning centraal: de Troonrede. Maar wat is dat voor redevoering? Hoe ontstaat die? En wat zijn eigenlijk politieke speeches? Hoe maak je die? Jaap Jansen en PG Kroeger bespreken dit met de absolute kenner van het vak, Renée Broekmeulen.
Zij schreef het onlangs verschenen handboek De speechschrijver, de kunst en kunde van een goede toespraak. Daarin komen niet alleen vaak verrassende do's & don'ts van een speech aan de orde, maar ook vele voorbeelden van Nederlandse politici, ceo's en anderen die daar soms goed in zijn en soms wanhopig slecht.
Broekmeulen vertelt hoe in Nederland het maken van speeches heel lang als een bijzaak werd gezien. Letterlijk de jongste bediende werd eraan gezet. PG en Renée delen hierin een wel heel aparte geschiedenis.
Het is nu wel 'beter' in Den Haag, maar nog altijd duikt een boel amateurisme de kop op. Het idee dat een goede speech een literaire performance is en de opbouw ervan eigenlijk een beetje een symfonie van Beethoven moet lijken is nog niet overal doorgedrongen. In Nederland ‘speechen als Obama’? Niet dus. Dit land kent geen traditie van 'gospelretoriek'.
En die Troonrede dan? Volgens Broekmeulen is dit geen 'speech' maar een boodschappenlijstje. Er wordt wel gepoogd het karakter te moderniseren, maar het blijft moeizaam. Dat Willem-Alexander geen John Cleese hoeft te worden, laat staan een Martin Luther King, is wel duidelijk. Maar het kan beter.
In deze afleveringen tal van voorbeelden, met onder anderen de koninginnen Juliana en Beatrix, Jesse Klaver, Habtamu de Hoop, Mark Rutte en Sigrid Kaag.
En wat is ‘een Ien Dalesje’ of ‘Het Doode Paerdt’ En waarom gebruikte minister Wim Deetman in een Engelstalige speech het chique woord 'imperative'?
***
Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Als vriend kun je regelmatig meedingen naar een boek. Ook nu weer: vrienden krijgen een mailtje waarin staat hoe ze kans kunnen maken op De speechschrijver. Word je nu vriend, dan kun je ook nog meedingen!
Deze podcast leeft ook van sponsoring en advertenties. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl als je hierover meer wilt weten.
***
Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier
***
Verder lezen
Quintilianus - De opleiding tot redenaar (Groningen: Historische Uitgeverij, 2001)
Peggy Noonan - On speaking well (New York: Regan Books, 1999)
Robert Schlesinger - The White House Ghosts (New York : Simon & Schuster, 2008)
Godfried Bomans - De man met de witte das (Amsterdam: Elsevier, 1971)
Querido's Letterkundige Reisgids van Nederland
***
Verder luisteren: een greep uit de afleveringen waarin speeches of 1 toespraak een belangrijke rol spelen
260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski
253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft
133 - Amerikaanse presidenten: boeken die je volgens PG móet lezen!
95 - Grote speeches in tijden van crisis (deel 2)
94 - Grote speeches in tijden van crisis (deel 1)
16 - Hoe Angela Merkel haar afscheid voorbereidt
***
Tijdlijn
00:00:00 – Deel 1
00:40:26 – Deel 2
01:40:50 – Einde
See omnystudio.com/listener for privacy information.