Arbeidsmarktgevoel en consumptiebereidheid

Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek, het CBS, hebben consumenten in september meer geld uitgegeven aan goederen en diensten dan een jaar eerder. Macro-econoom Edin Mujagic ziet een direct verband met stijgende aandelenkoersen op het Damrak. ‘Mensen voelen zich rijk!’

De totale consumptie van huishoudens lag 0,8 procent hoger dan in september 2024, maar in augustus gaven consumenten 1,3 procent meer uit.

Goede cijfers, Edin?

Ja, en misschien wordt het nog beter. Voor de goede orde: dat cijfer is gecorrigeerd voor inflatie. Het feit dat spullen duurder zijn geworden betekent dus niet dat we daardoor meer hebben uitgegeven — het gaat echt om een stijging van de reële uitgaven. Het cijfer is ook gecorrigeerd voor het aantal koopdagen, want dat verschilt van maand tot maand. 

Maar het CBS zegt over oktober, waarvan de cijfers nog moeten komen, dat de situatie iets minder ongunstig was om geld uit te geven. Met andere woorden: de kans is groot dat we het winkelgedrag van september gewoon vrolijk hebben doorgetrokken naar oktober en misschien zelfs richting het einde van het jaar.  

Wat heeft dat met de beurs te maken? 

Dat heeft te maken met het feit dat de aandelenkoersen zijn gestegen. Dat is ook logisch. Want als je zelf belegt, weet je dat je bij stijgende koersen winst hebt gemaakt en dus meer geld hebt. Maar dat geldt ook voor mensen die níet beleggen. Zij zien in het nieuws dat de aandelenkoersen weer stijgen en dat de AEX in Amsterdam bijna een recordhoogte bereikt. Dat geeft een goed gevoel: blijkbaar gaat het goed met de economie. Een goedgemutste consument geeft nu eenmaal makkelijker geld uit – en dat is precies wat we de afgelopen tijd hebben gezien. 

En hoe je het ook wendt of keert: onze koopkracht is erop vooruitgegaan. Veel mensen hebben loonstijgingen gekregen die hoger liggen dan de inflatie. Dat zijn allemaal factoren die samenkomen. Ik vind het een belangrijk cijfer, omdat het er hopelijk aan bijdraagt dat we het derde kwartaal met z’n allen snel vergeten.

Maar in dat derde kwartaal is onze economie met 0,4 procent gegroeid – dat vergeten we toch niet zo snel? 

Die groei lag inderdaad hoger dan in de kwartalen ervoor. En toch hoop ik dat we dat kwartaal snel weer vergeten. Want de economische groei in dat kwartaal kwam vooral doordat we meer hebben geëxporteerd en doordat de overheid meer heeft uitgegeven. Van groeiende consumptie en stijgende investeringen was in dit derde kwartaal geen sprake. Bedrijfsinvesteringen waren in dat kwartaal zelfs met bijna 2 procent gedaald. 

Daarom zeg ik: ja, een mooi cijfer, maar ik hoop vooral dat het CBS straks in de cijfers over het vierde kwartaal zegt dat onze economie niet alleen is gegroeid, maar vooral doordat wij als consumenten meer hebben uitgegeven en bedrijven meer hebben geïnvesteerd. 

Laten we het hopen inderdaad. Tegelijkertijd zien we berichten over een licht verbeterende arbeidsmarkt. Speelt dat nog een rol? 

Ja, alleen voor huishoudens is het gevoel vooral belangrijk als het gaat om uitgaven doen. Veel Nederlanders hebben nog steeds het idee dat ze zich geen zorgen hoeven te maken over hun baan. Velen denken: als ik nu een andere baan zou willen, gaat dat misschien niet zo makkelijk als twee of drie jaar geleden, maar echt moeilijk is het ook niet. Dat zorgt voor het gevoel dat de arbeidsmarkt nog steeds met je meewerkt en dat je geen vrees hoeft te hebben voor je inkomen.

Als je dat combineert met het feit dat we hopelijk snel een nieuwe regering krijgen, én met stijgende aandelenkoersen waardoor mensen zich rijker voelen, dan staan de sterren goed voor een mooi vierde kwartaal. Hopelijk zó goed dat we het daarna niet meer hoeven te hebben over het derde kwartaal.

See omnystudio.com/listener for privacy information.