Een Unieke Verkiezingsdynamiek zonder Zittende Premier

Het nieuwe seizoen begint meteen goed. Nederland wacht een verkiezingscampagne met grote thema's. De aanpak ervan is des te dringender na een coalitie die vooral met zichzelf bezig was en stagnatie en verlamming achterliet.

Jaap Jansen en PG Kroeger tekenen de kaart van het politieke landschap en de campagneroutes die zich voor de verschillende partijen openen. Met de kiezer als Bachs mythische held ‘Hercules op de tweesprong’. Kiezen we voor een volgende variant van een populistische coalitie of voor een pad naar constructief regeren?

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!

Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.

***

In 2025 gaat het voor het eerst sinds 2002 niet om de vraag of men een premier wil laten voortgaan, maar om een richting voor het land. Bovendien hangen boven de campagne net als toen (na 9/11) donkere wolken van geopolitieke dreiging.

De partijen moeten hier nu hun weg en profiel vinden. De post-Schoof PVV lijkt de PVV van Geert Milders en zijn ijskast te ontkennen. Wilders heeft zijn oude grammofoonplaat weer opgezet. Alles wat aan zijn rol als Schoofs coalitiechef herinnert is rigoureus geschrapt. De PVV-bewindslieden lijken verdampt; hun werk staat bij het oud vuil.

GroenLinks-PvdA versnelde de eigen eenwording, al werd het als wenkend perspectief besmeurd door has-beens als Rob Oudkerk en Ad Melkert. Voor Frans Timmermans als meest ervaren all round leider lonkt het premierschap. Frans als ‘ome Joop’ van 1977. Maar 'Kies de Minister-President' kon toen wel, ditmaal niet en dat maakt die strategie niet eenvoudiger.

De VVD lijkt vooral slachtoffer van het failliet van Schoof. De keuze voor die coalitie en de chaos daarbinnen raken de reputatie van de gedegen liberale regeringspartij. Haar bewindslieden kunnen hun eigen beleid niet in de etalage zetten en het nieuwe program is opvallend markt-fundamentalistisch, terwijl andere partijen juist afscheid nemen van het neoliberalisme. En traditionele VVD-kiezers twijfelen of Dilan Yesilgöz de juiste keus is.

Het CDA kent een heel andere uitdaging. Is zijn renaissance niet té meeslepend? Lukt het een stevig team, organisatie en inhoudelijke agenda te realiseren vanuit een Kamerfractie met maar vier leden die door willen en een kwetsbare partij? Met Henri Bontenbal is het CDA plots wel opnieuw een sterk merk. De nieuwe leider bouwt voort op klassieke motieven en herkenbare ideeën en duikt niet weg voor de confrontatie met het populisme.

Blijft de vraag of de kiezer – net als die mythische held - bij de tweesprong weet welk pad hij kiest. Concentreren kiezers zich rond de grote partijen van voorheen of blijft het een moeilijk te leggen puzzel in een versplinterd landschap?

***

Verder luisteren

521 - Hoe saaier de politiek, hoe gelukkiger het land 

517 - Na de champagne de campagne

516 - Files op het elektriciteitsnet: de energietransitie dreigt slachtoffer te worden van het eigen succes

514 - De andere waarheid na Schoof

512 - Hoe onderwijs, bedrijven en overheden samen de arbeidsmarktkrapte bestrijden

509 - Het verdriet van Geert Milders

507 - Het strenge oordeel van Rekenkamerpresident Pieter Duisenberg

493 - Het belastingkaartenhuis wankelt

422 - Een eigen huis, een plek onder de zon - woningnood toen en nu

251 - Nederlanders hebben groot vertrouwen in de democratie, veel minder in partijen

149 - De zeven levens van Abraham Kuyper, een ongrijpbaar staatsman

***

Tijdlijn

00:00:00 – Deel 1

00:49:35 – Deel 2

01:21:36 – Deel 3

01:40:54 – Einde

See omnystudio.com/listener for privacy information.