Historische lessen over tarieven en hun economische impact

In deze aflevering wordt de invloed van handelsbeleid en tarieven belicht, met een vergelijking van historische figuren zoals McKinley en de huidige situatie onder Trump. De aflevering verkent ook hoe Duitsland zijn begrotingsbeleid aanpast in het licht van nieuwe economische uitdagingen en de rol van de Europese Centrale Bank.

Transcript

chevron_right

Play full episode

chevron_right

Transcript

Episode notes

Sander Tordoir (35) is hoofdeconoom van de denktank Centre for European Reform met standplaats Berlijn. Het werk daar van de jonge Nederlander - die eerder al voor Mario Draghi en Christine Lagarde werkte bij de Europese Centrale Bank - is analyseren en adviseren over de wereldeconomie, een beter functionerende Europese Unie en de rol daarin van Duitsland.

Dit zijn voor hem dan ook heftige dagen. Met Jaap Jansen en PG Kroeger bespreekt hij de over elkaar buitelende gebeurtenissen in de tarievenoorlog van Donald Trump. Een oorlogsverklaring aan ieder land ter wereld. Van China en Japan tot het straatarme Lesotho. En ons.

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!

Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.

Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier

***

"Paniek." Dat is Tordoirs eerste antwoord als je hem vraagt de actuele toestand van de wereldeconomie en financiën te beschrijven. De crux daarvan is het besef, dat deze handelsoorlog niet alleen irrationeel lijkt, maar vooral ook de essentiële basis van de relaties tussen naties heeft weggeslagen. Vertrouwen.

De feitelijke grondslag ervan noemt hij ronduit ‘krankzinnig’. Het zou hem niet eens verbazen als een jonge assistent van Elon Musk met behulp van ChatGTP de berekeningen heeft gedaan. Ergens midden in de nacht.

Of de president een plan heeft? Dat blijft ongrijpbaar. Trump heeft vier soorten rivaliserende adviseurs en zij strijden permanent om aandacht en instemming. Wie hij volgt is steeds weer een verrassing. De ingrepen van dit moment veroorzaken hoe dan ook een forse sprong in de inflatie en daar is Amerika in ’t geheel niet op voorbereid.

In plaats van een impuls aan industrialisatie en bloei die onder Joe Biden in gang was gezet, beschadigen Trumps tarieven de positieve wending op juist dit punt. Doelwit zijn de EU – “it was started to screw us” - en vooral China. Xi Jinpings bewind is economisch, geopolitiek en ideologisch de grote opponent.

Sander Tordoir duikt diep in de contrasten tussen de strategie en economie van Amerika en China. Xi zal moeten kiezen tussen opjagen van de binnenlandse vraag en consumptie; dumping van de enorme overschotten van exportproducten als auto's en machines; of devaluatie van de Chinese munt. En dat laatste is zeer riskant.

Dit raakt natuurlijk direct die andere wereldmacht in de handel, de Europese Unie. Samen optrekken tegen Trump met China zal stuurmanskunst vereisen, vooral van Ursula von der Leyen en de nieuwe Duitse regering van Friedrich Merz. 'Rebalancing' is nu het motto: een meer evenwichtige handelsrelatie bereiken waarmee beiden met succes Amerika kunnen weerstaan.

De gedurfde expansie van de aanpak van CDU en SPD (met hulp van De Groenen) is precies wat nu nodig is en helpt ook de EU.

Duitsland trekt intussen op met Frankrijk, Polen en ook het Verenigd Koninkrijk – alsof de Brexit er nooit was. Alles pleit ervoor dat de sterk geïntegreerde Nederlandse en Duitse economie hier zoveel mogelijk samen doen. Maar Nederland staat met het kabinet-Schoof in Europa volstrekt geïsoleerd. "De motie-Eerdmans is ook in Berlijn een begrip; en niet gunstig."

De Schoof-coalitie is onderwijl bezig met een 'mini-formatie' rond de Voorjaarsnota en munt uit in onderling wantrouwen. Maar discussies over staatsschuld inzetten voor koopkrachtgeschenken of consumptieve uitgaven zijn irrelevant. Investeringen in defensie en de concrete stappen uit het rapport-Draghi vormen nu de agenda, onderstreept Sander Tordoir. De EU moet bovendien de gestagneerde Interne Markt in fiks tempo vlottrekken en voltooien. Dat levert meer dynamiek en groei op dan de schade die Trump kan aanrichten.

***

Verder luisteren

495 - De zeven burgeroorlogen van Dick Schoof

490 – Duitslands grote draai. Friedrich Merz, Europa en Nederland

484 - Hoe Trump chaos veroorzaakt en de Europeanen in elkaars armen drijft

476 – Trump II en de gevolgen voor Europa en de NAVO

481 - Donald Trumps nieuwe idool William McKinley, ‘de tarievenkoning’

475 – Trumps rolmodel Andrew Jackson

465 – Nederland en Duitsland, labiel en leiderloos. En: de opmerkelijke overeenkomsten met Noordrijn-Westfalen

453 – 75 jaar Volksrepubliek China, waar is het feestje?

447 - Als Trump wint staat Europa er alleen voor

446 - Doe wat Draghi zegt of Europa wacht een langzame doodsstrijd