Politieke Complexiteit in Rutte 4

Dit hoofdstuk verkent de uitdagende politieke situatie van de Rutte 4-regering en de rol van belangrijke partijen zoals het CDA en D66. De dynamiek van de overheid wordt belicht, inclusief conflicten binnen de coalitie en de impact van recente wetgeving. Er zijn zorgen over stabiliteit en de toekomst van de Nederlandse politiek, vooral met betrekking tot defensie-uitgaven en de impact op verschillende groeperingen.

Transcript

chevron_right

Play full episode

chevron_right

Transcript

Episode notes

In de coalitie was het tijd voor zelfanalyse. Door Geert Wilders, door Pieter Omtzigt en dus door alle coalitiepartners. Dat leidde tot tranen en bekentenissen van politiek onvermogen. Maar het belangrijkste verwijt was steeds dat anderen de schuld dragen. En het geduld, dat is op!

Jaap Jansen en PG Kroeger bespreken alle factoren en wat zij in de kern gemeen hebben. De combinatie van onkunde en onwil is wat stikstofbeleid, asielbeleid en NSC verenigt. Hoe gaat dat verder?

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!

Deze episode bevat een advertentie van Surfshark. Ga naar surfshark.com/betrouwbarebronnen en gebruik de code BETROUWBAREBRONNEN voor vier extra maanden.

En je hoort ook een advertentie van Lendahand.com - gebruik de code betrouwbarebronnen500 bij je eerste investering (geldig t/m 31 augustus 2025)

Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.

Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier

***

Het stikstofdossier is al decennia oud - de legendarische Fons van der Stee worstelde er begin jaren ’70 al mee! Ondanks de nog recente inzet van Johan Remkes lukt het Schoofs kabinet niet het probleem aan te pakken.

BBB poogde eerder al de verantwoordelijkheid in de schoenen van 'Brussel' te schuiven, maar toenmalig Eurocommissaris Frans Timmermans zette Caroline van der Plas handig klem. Daarna hebben we niets meer gehoord over de aangekondigde BBB-stikstofwet samen met JA21. Het probleem bleef levensgroot aanwezig. Daarom werd iemand anders eigenaar gemaakt van dit hoofdpijndossier: Dick Schoof.

Behendig heeft Van der Plas de premier en zo’n beetje het halve kabinet coproducent gemaakt van het onvermogen van haar Landbouwminister minister Femke Wiersma. Resultaten blijven uit en de schuld wijd gespreid. Slachtoffer daarvan is overigens de politieke reputatie van vicepremier Mona Keijzer – óók BBB.

De premier erkende in de Kamer dat hij geen idee had gehad hoe complex dit vraagstuk was. Daarmee toonde hij onbedoeld dat zijn vermogen tot teambuilding zeer beperkt is. Het stikstofdossier verlamt zo niet alleen de natuur, woningbouw, infra, defensie en agrarisch beleid, maar ook het kabinet zelf. Hoe krijgt gastheer Schoof op de NAVO-top uitgelegd dat Nederland de noodzakelijke defensie-infrastructuur niet kan realiseren?

PVV-leider Geert Wilders had zijn beleid geëvalueerd en concludeerde dat alles over moest. Zijn nieuwe tienpuntenplan is de erkenning van een bankroet. Wilders maakte zichzelf verwijten, maar ook Schoof als Rutte-kloon, de VVD en vooral NSC. Niet zijn PVV-minister Marjolein Faber.

Opvallend is hoe de PVV haar eisen legitimeert met een beroep op juist het Europees Verdrag dat Wilders al in 2005 virulent bestreed. Het feit dat bondskanselier Friedrich Merz bereikt wat de PVV niet lukt, zou bewijzen dat het wel kan. PG Kroeger vermoedt iets anders: Wilders krijgt in Europa’s radicaalrechtse kringen blijkbaar zélf verwijten van onvermogen en slapte omwille van het overleven van Schoofs kabinet. Hij toetert wel, maar levert ook naar het oordeel van Viktor Orbán, de AfD en Jordan Bardella niets.

Zelfanalyse was er ook bij Pieter Omtzigt. Conclusie was dat hij na de zomer weer actief wordt en zelfs een internationaal congres gaat organiseren. "Regeren over je graf is best leuk." De deconfiture van NSC was ieders schuld, behalve van hemzelf.

Opvolger Nicolien van Vroonhoven - bij acclamatie en zonder 'goed bestuur' procedure op het schild gehesen - zette prompt een ander thema in als kern van NSC. Een 'culture wars' betoog dat ontsproten lijkt aan het grondslagdocument van NSC uit augustus 2023.

Hoe moet het nu verder in de coalitie? Heeft Schoof nog gezag na de schimpscheuten van Wilders, het negeren door Omtzigt bij zijn vaarwel en zijn eigen erkenning complexe vraagstukken te onderschatten?

De leider van de grootste regeringspartij heeft vooral spijt van zijn ‘redelijkheid’; zijn begrip voor Omtzigts teer gemoed en zijn luisterend oor. Het is het verdriet van Milders dat getroost moet worden.

De coalitie nu opblazen zou de erkenning zijn van de combinatie van onkunde, onwil en onvermogen die alles beheerst. Dat dringt inmiddels ook door tot de kiezers. Vooral hún geduld is op.

***

Verder kijken

Persconferentie Geert Wilders, 26 mei 2025

NSC Congres, 24 mei 2025

***

Verder luisteren

508 – De NAVO-top in Den Haag moet de onvoorspelbare Trump vooral niet gaan vervelen

507 - Het strenge oordeel van Rekenkamerpresident Pieter Duisenberg

504 - Een jaar HOOP, LEF EN TROTS

501 - Den Haag zonder Omtzigt en een Voorjaarsnota zonder beleid

495 - De zeven burgeroorlogen van Dick Schoof

491 - De voortdurende twijfels van Nieuw Sociaal Contract