Voorbeeld: onderwijs als investering

In het tussenverslag van D66 en CDA worden nog net geen Sinterklaascadeaus uitgedeeld. Maar het is wel duidelijk dat het ontbreekt aan ‘strafmaatregelen’, zegt macro-econoom Arnoud Boot. ‘Het echte positieve is dat er nagedacht wordt over de toekomst, maar ook dan moet je bereid zijn keuzes te maken.’ Vooral op het gebied van overheidsinvesteringen. 

Het is pakjesavond, maar de plannen zijn dus duidelijk nog niet rond?

Het is goed dat er wordt gekeken naar de lange termijn, in plaats van al dat gerommel op de millimeter. Maar keuzes zijn belangrijk. Voor investeringsuitgaven kunnen we alleen maar applaudisseren, maar al die andere uitgaven (consumptie) zijn slecht.

We zien steeds vaker dat de overheidsuitgaven vooral gericht zijn op het genot van de dag: mensen blij maken, zodat je bij de volgende verkiezingen nog wat zetels overhoudt. De overheidsuitgaven worden in toenemende mate consumptief, in plaats van dat ze worden omgebogen naar echte investeringen.

Hoe krijgen we dat voor elkaar dan?

Dan moet je kijken naar de rol van de overheid en naar de trage doorgroei van kleine bedrijven naar succesvolle middelgrote of grote bedrijven. Die doorgroei is een probleem. De private sector krijgt dat niet alleen voor elkaar; daar heb je de overheid voor nodig. En je hebt een lange adem nodig. Een investeringsinstelling kan daarbij helpen, maar die heeft in deze plannen een erg brede missie meegekregen. Daarnaast wordt ook het Nationaal Groeifonds voortgezet. En dat is gek.

Waarom?

Het Nationaal Groeifonds was een idee van Wopke Hoekstra en Eric Wiebes, een politiek experiment van twee politici die hun nek wilden uitsteken voor zichzelf en niet zozeer voor het land. Want op het moment dat je zo’n fonds creëert, gaat iedereen eruit graaien. Het is precies andersom gebruikt dan de bedoeling was. En daarmee had het investeringsvehikel Invest-NL geen doel meer.

Het Groeifonds en Invest-NL zijn bijna gelijktijdig in het leven geroepen, maar het Groeifonds gaf subsidies die niet terugbetaald hoefden te worden – gratis geld— en had veel meer budget. Dat had nooit gemogen. Maar nu laat je ze toch naast elkaar bestaan. Dat moet worden aangescherpt.

En in hoeverre kan de burger worden aangespoord tot meer investeren?

Dan moeten we kijken naar box 3. Want in plaats van dat mensen alles op de bank zetten om te sparen, willen we juist dat ze meer gaan investeren. Maar er worden geen lessen getrokken uit de eerdere fouten rond box 3. Nu wordt beleggen vier keer zo zwaar belast als banksparen en worden er fiscale regelingen bedacht om bepaalde beleggingen te stimuleren. Daarmee wordt box 3 opnieuw complexer, en die arme Belastingdienst wordt daardoor verder ondermijnd.

See omnystudio.com/listener for privacy information.