De Financiële Crisis en Politieke Keuzes in Nederland

In dit hoofdstuk wordt de invloed van de financiële situatie van Griekenland op Nederland tijdens de crisis besproken, evenals de samenwerking tussen politieke partijen om steun te bieden. Er wordt aandacht besteed aan belangrijke beleidsbeslissingen en hun impact op sectoren zoals woningbouw en arbeidsmarkt. De sprekers analyseren de huidige uitdagingen en de dynamiek binnen de politiek, waarbij oude patronen de vooruitgang belemmeren.

Transcript

chevron_right

Play full episode

chevron_right

Transcript

Episode notes

Het voltrok zich gelijktijdig. Pieter Omtzigts vertrek en in de coalitie het rommelige compromis over de Voorjaarsnota. Dat ze samenhangen lijdt geen twijfel. Terwijl NSC rondbazuinde hoe tevreden men was nadat dapper was gedreigd met een breuk, besloot de partijleider zonder enig intern overleg met partijintimi dat het genoeg was geweest.

Jaap Jansen en PG Kroeger analyseren hoe eerlijk Omtzigts uitzwaaifilmpje was en wat er nu eigenlijk echt in de Voorjaarsnota is geregeld.

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!

Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.

Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier

***

In de kern heeft de coalitie alle wezenlijke dossiers en maatregelen uitgesteld, soms voor meerdere jaren. Als er ook maar iets mis gaat – de wereldeconomie! – schendt Nederland de norm van maximaal 3% begrotingstekort van de landen in de Eurozone.

De financiële ingrepen werden niet gedaan door de ministerraad onder premier Dick Schoof, maar door de vier fractieleiders en hun secondanten. Met Omtzigt als zoom-deelnemer op afstand. Ze vonden elkaar na een marathon-overleg van 25 uur met heftige botsingen in het vooruitschuiven van bijna alles naar de ‘augustusbesluitvorming'.

Er werd € 6 miljard euro 'onder-uitputting' als 'kasschuif' verplaatst. Voor een rechtgeaard VVD'er als minister Eelco Heinen (Financiën) vloeken in de Kerk van de Zalmnorm. Zo kon hij de miljardeneisen van NSC en BBB onderschoffelen. Dat was hem wel wat waard.

Uitgesteld werden het stikstof-probleem, klimaat- en energie investeringen, defensie-investeringen, woningbouw, arbeidsmarkttekorten en het Europese begrotingskader voor de komende zeven jaar. Opvallend is dat grote klappen vallen in de portefeuilles van alle vier de vicepremiers. Elke fractieleider heeft zijn of haar vicepremier als baksteen laten vallen.

Premier Schoof zat hierbij te antichambreren voordat hij het vliegtuig naar Japan pakte voor een uitje naar de wereldtentoonstelling. Hoe hij als irrelevant behandeld werd, herinnert PG aan de vernederingen die in het kabinet Van Agt/Wiegel (1977-1981) VVD-minister Arie Pais zijn CDA-collega Frans Andriessen aandeed.

Eelco Heinen schetste de gebeurtenissen kleurrijk in De Telegraaf. Drie van de vier partijleiders bleken onverantwoordelijke, amateuristische knoeiers. Tot enige financiële dekking voor hun eisen voor de achterbannen bleken ze niet in staat. Serieuze besluiten werden niet genomen.

De werkwijze van de coalitie was intussen diametraal omgekeerd aan wat Omtzigt had laten vastleggen door informateur Kim Putters. Het opschuiven naar augustus werd bovendien door minister Heinen direct lamgelegd: een dreigende recessie in plaats van de miljarden aan meevallers waar NSC mee schermde zou voorlopig dwingen tot uiterste prudentie.

Omtzigts vertrek leek de fundamenten onder het kabinet verder te doen wankelen, toen de nieuwe NSC-chef Nicolien van Vroonhoven gretig inging op gedachtenspinsels over een verzoening en fusie met oppositiepartij CDA. Alleen bleek zij de historie van haar - slechts anderhalf jaar oude - club niet helemaal scherp te hebben. Al blijft verzoening wel een nobele paasgedachte.

Helder werd in elk geval dat de beslissingen van de coalitie en de capitulatie van de ministers voor de echte chefs ervoor zorgden dat ons land niet klaar is voor grote ontwikkelingen. Niet voor de NAVO-top in Den Haag in juni. Niet voor de Europese meerjarenbegroting. Niet voor het aantreden van de nieuwe Duitse regering en haar enorme investeringsprogramma. En niet voor de concrete uitvoering van het Rapport-Draghi als investeringsprogram voor Europa in turbulente tijden.

***

Verder luisteren

495 - De zeven burgeroorlogen van Dick Schoof

491 - De voortdurende twijfels van Nieuw Sociaal Contract

490 – Duitslands grote draai. Friedrich Merz, Europa en Nederland

477 - De VVD staat sterk, maar zit ook klem

474 – Parlementair historicus Joop van den Berg: “De democratie is in groot gevaar. Je moet niet denken: het loopt wel los"

470 - Het kabinet bestaat niet, het is een virtuele machine

466 - Behandeling Onderwijsbegroting werd parcours vol struikelpartijen en miskleunen

456 - De zeven crises van het kabinet-Schoof

452 - Wie is de baas in de coalitie?

448 - Premier zonder kompas