De EU-Turkije-deal en de consequenties voor mensenrechten

Dikke vrienden bereiken grote doelen. Voetbal-superster Cristiano Ronaldo van club Al-Nassr vergezelde de Saoedi-Arabische kroonprins Mohammed bin Salman bij zijn bezoek aan president Trump in het Witte Huis. Zij symboliseerden het succes van de dikke vriendschap van Trump met FIFA-voorzitter Gianni Infantino, die het WK van 2034 via een dubieuze procedure naar Saoedi-Arabië wist te krijgen.

MBS, zoals de kroonprins wordt genoemd, was op voorhand al de grote winnaar van het bezoek aan Trump. Hij krijgt F-35 jachtvliegtuigen, mega-investeringen van de Amerikaanse tech-industrie in AI-krachtcentrales, en vooral het respect dat hij kwijt was sinds de moord op de Saoedische journalist Jamal Khashoggi in 2018 in Istanbul. Hoewel CIA-onderzoek destijds uitwees dat MBS de moord zelf had gelast, wist Trump nu plotseling zeker dat ‘Mohammed daar niets van wist’ . Hij ging tekeer tegen journalisten die er vragen over stelden. Een vraag van ABC-verslaggever Mary Bruce noemde hij ‘afschuwelijk, onbeschoft en verschrikkelijk’. ‘ABC zou zijn uitzendvergunning moeten verliezen, jullie nieuws is zo fake en zo fout’. 

Het was een mooi doorkijkje in hoe Realpolitik werkt. En Trump is zeker niet de enige die deze strategie toepast. Jimmy Carter verkocht  in 1976 aan de Pakistaanse dictator en moordenaar Zia Ul-Haq A-7 bommenwerpers. In 2011, tijdens de Arabische Lente werden we er plotseling aan herinnerd dat Nederland duizend pantservoertuigen van het type YPR-765 aan het Egyptische leger had verkocht, want die werden ingezet tegen protesterende burgers. 

In 2016 sloot de EU de Turkije-deal over de opvang van migranten. Vlak daarna overleefde president Erdogan ternauwernood een staatsgreep, en sloeg meedogenloos terug, tegen de oppositie, studenten, rechters, leraren, journalisten en al dan niet terecht van sympathie voor de in ballingschap levende geestelijke Fethulla Gülen verdachte burgers. Konden wij met zo’n man wel die Turkije-deal voorzetten? Ja, hoor, want anders gooiden de populisten de Europese regeringen voor de bus. 

Nog geen vier jaar geleden werd in Qatar het WK voetbal gespeeld. In de aanloop kwamen er onthullingen over de slavenarbeid door arbeidsmigranten bij de bouw van de stadions, en 6500 van hen die door hitte en uitputting het leven verloren. Voor de VS een lastig probleem, want Qatar huist ook de grootste Amerikaanse militaire basis, inclusief de regionale bevelhebber. Nederland zat te dubben: koning wél of níet naar het WK. Het is allemaal vergeten nu Qatar – hoewel hoofdsponsor van Hamas – zo’n creatieve rol speelt in het oplossen van de Midden-Oostencrisis. Vergeten en vergeven. Net als de moord op Khashoggi. Of, zoals Trump het noemde: ‘ach ja, dingen gebeuren’.

See omnystudio.com/listener for privacy information.