Hoe moet de winnaar zich gedragen in de formatie?

Het politieke stof daalt neer. Hoe nu verder? Wie likt welke wonden? Wie is in staat van ontkenning? Wie rouwen? Wie knijpt zich elke ochtend nog steeds even in de arm? De kabinetsformatie is begonnen! 

Verkenner Wouter Koolmees wil na de verkiezingen een ‘nieuw moment’ creëren. Een dat moet zorgen dat oude, pijnlijke en onzekere momenten plaats gaan maken voor fris momentum. Nieuwe daadkracht is dan geen 'kiezersbedrog' overigens.  

Jaap Jansen en PG Kroeger kijken naar de actuele stand van zaken, mede in het licht van lessen uit voorgaande verkenningen.

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Sanquin. Help mee aan de bloedvoorziening in Nederland en word bloeddonor 

En met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!

Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend ons een mailtje  en wij zoeken contact.

***

De kunst is dat een verkenner zichzelf niet presenteert als een 'Ersatz-Juliana', maar vooral de juiste vragen stelt aan de juiste fractieleiders op het juiste moment. Koolmees zal willen vaststellen hoe diep de wanhoop is op links, hoeveel mandaat GroenLinks-PvdA-aanvoerder Jesse Klaver en ook VVD-leider Dilan Yesilgöz nu echt hebben, wat kandidaat-premier Rob Jetten (D66) precies wil en hoezeer hij daarbij kan rekenen op het CDA van Henri Bontenbal en tegen welke prijs.   

Jaap en PG schetsen ook hoe nuttig in deze fase buiten de camera’s om, voldongen feiten gemaakt kunnen worden. D66 heeft met 26 zetels geen dominante positie. Als duo met het CDA heeft D66 een stevig blok in de formatie. Gunnen deze twee partijen elkaar comfort op inhoud, profiel en bemensing van een komend kabinet, dan is veel mogelijk.   

Informateur Mariëtte Hamer deed in 2021 voor hoe dat kan. Zij liet Rob Jetten en Sophie Hermans een conceptstuk opstellen als basis voor een breed gedragen program. Zo'n stuk zouden D66 en CDA - die beide benadrukken ‘vanuit de inhoud’ te werk willen gaan - nu samen kunnen opstellen. Met de keuzes en thema's die de ambitie voor de lange termijn helder aangeven als belangrijke voorwaarde voor een stabiel kabinet.   

De komende informateur kan daarmee zowel VVD als GroenLinks-PvdA uitdagen zich daartoe te verhouden. Of juist twee informateurs: één uit VVD en één uit GroenLinks-PvdA. Met een akkoord op inhoud. En wie dan breekt betaalt, met de gemeenteraadsverkiezingen op 18 maart in het vooruitzicht.

Formateur Jetten rondt dit werk dan af en stelt na kerstmis met de nieuwe ministerploeg het nader in te vullen regeerprogram vast. Het kan wél. Sterker uit de storm. Een nieuwe start voor Nederland. Bouwen op vertrouwen.

Jetten en zijn ploeg kunnen dan met een dynamisch pakket aan de slag, waarbij 2026 geen verloren jaar hoeft te zijn voor de rijksbegroting. in plaats van nog meer Haags getreuzel en Schoofiaanse stilstand gaat de campagne voor de raadsverkiezingen dan van start met optimisme en goede zin.

***

Verder luisteren

541 - De terugkeer van het politieke midden 

540 -  Verkiezingscampagne 2025: waar het veel te weinig over ging 

446 - Doe wat Draghi zegt of Europa wacht een langzame doodsstrijd 

427 - Europa wordt een grootmacht en daar moeten we het over hebben 

536 - Het Grote Energie Verkiezingsdebat 

533 – Een nieuw belastingstelsel. Leuker kunnen we het niet maken, eenvoudiger wel 

379 - Migratie: het werkelijke verhaal 

261 - Mariëtte Hamer en de kunst van het voorzitten - een masterclass 

209 - Kabinetsformatie 2021: Hamer houdt stug vol 

179 - Kabinetsformatie 2021: Verkenners die schielijk van het toneel verdwenen, een politieke sluipmoord en de 'gouden standaard' van wijs en effectief formeren 

125 - Wouter Koolmees, minister van Sociale Zaken in de coronacrisis 

***

Tijdlijn

00:00:00 – Deel 1

00:20:35 – Deel 2

00:39:28 – Deel 3

01:00:00 – Einde

See omnystudio.com/listener for privacy information.