De Kracht van Patriotisme in Muziek

Deze chapter bespreekt de emotionele uitvoering van 'O Freedom' door Jesse Norman tijdens de inauguratie van Bill Clinton in 1997. De impact van haar stem en de connectie met het Museum of African American History and Culture worden daarnaast belicht.

Transcript

chevron_right

Play full episode

chevron_right

Transcript

Episode notes

De cultuuroorlog tegen 'woke' heeft een nieuw front geopend. President Donald Trump en zijn MAGA-achterban valt alles en iedereen aan die 'Diversity', 'Equity' en 'Inclusion' (DEI) wezenlijk vindt. Overheden, scholen, organisaties en bedrijven worden onder druk gezet een eind te maken aan dit beleid. Zelfs tot in Europa.

Maar het gaat nog veel dieper, analyseren Jaap Jansen en PG Kroeger in deze aflevering van Betrouwbare Bronnen.

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!

Deze aflevering bevat een advertentie van Lendahand.com - gebruik de code betrouwbarebronnen500 bij je eerste investering (geldig t/m 31 mei 2025)

Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.

Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier

***

Trump benut deze aanval op die instituties om de Make America Great Again-interpretatie van wat Amerika is, wie zich Amerikaan mogen noemen en welke identiteit en beschaving hun stempel op het land mogen drukken te laten domineren. Het ware Amerika is MAGA-Amerika. Juist nu '250 jaar Verenigde Staten' feestelijk gevierd gaat worden, brouwt Trump van ideologie, politieke rancune en herschrijving van de geschiedenis een giftig mengsel.

Politiek werd dit al merkbaar in de verkiezingscampagne waarin Trump zijn tegenkandidaat Kamala Harris denigrerend wegzette als een 'DEI hire', een kandidaat die zonder eigen verdiensten en kwaliteiten, die op grond van haar 'identiteit' mende een gooi te mogen doen naar het presidentschap. "Wie denkt zij wel dat ze is?" is een kreet die in heel dit anti-DEI-beleid doorklinkt over heel veel Amerikaanse medeburgers.

De toepassing daarvan in een aanval op het zeer diverse historische beeld van de natie van immigranten uit heel de wereld is dan ook heftig. En dit hangt niet toevallig aan elkaar van 'symboolpolitiek'. Voorop gaat het ministerie van Defensie, het Pentagon van minister Pete Hegseth. Daar worden patriotisme en heroïek uit vele generaties bijna letterlijk witgewassen. Jaap en PG vertellen over het wegpoetsen van nationale iconen als de 'Navajo Code Talkers', 'Tuskegee Airmen' en Colin Powell.

Minstens zozeer symboolpolitiek is Trumps droom van een beeldentuin voor nationale helden: 250 bronzen portretten. De reacties zijn furieus, het plan is allesbehalve doordacht. Essentieel voor de Trumpisten is natuurlijk dat de president – en alleen hij – bepaalt wie de eretitel van 'held' verdient. PG weet wel wie deze bronzen helden zou kunnen maken, trouwens.

Het kapen van 'het ware Amerika' gebeurt nergens zo grof als in Washington DC zelf. Trump neemt twee nationale cultuurcentra in de houdgreep.

Het Smithsonian Institution, het gebouw van het nationale symfonieorkest, de nationale opera, dans- en jazzgezelschappen, alsmede de koepel van liefst 21 musea voor kunst, cultuur en historie van Amerika. De musea worden onder druk gezet - net nu dat grote nationale jubileum van 2026 voorbereid wordt met tentoonstellingen en evenementen - hun koers en geschiedbeeld aan MAGA aan te passen. Zo niet dan dreigt hij dat ze tweederde van hun budget kwijtraken. Een signaal voor de musea en culturele centra in alle 50 staten. Een coup d'état der symboolpolitiek.

In het Kennedy Center is die coup nog ongeremder. Trump heeft zichzelf tot voorzitter benoemd en de directie en het bestuur vervangen door gehoorzame geestverwanten. Grote kunstenaars als Renée Fleming hebben ontredderd hun verbintenis met het cultuurcentrum verbroken.

De bijzondere geschiedenis van het Kennedy Center maakt zo'n machtsgreep des te navranter. De jonge president en zijn vrouw Jackie hebben alles in het werk gezet om Washington en Amerika zo'n culturele parel te schenken. Na de moord in Dallas was het president Lyndon Johnson die het Kennedys naam schonk en zorgde dat het kunstpaleis nu toch echt gebouwd werd.

Waarom deze aanval op historie en beschaving? Jaap en PG zien vooral angstdromen; vrees voor 'omvolking' en veranderingen door verlies van wat vertrouwd was; de eigen trots en identiteit.

Er klinkt een opvallende nostalgie in door die Amerika eerder beleefde bij de verering van 'The Lost Cause'. De nostalgie naar het verslagen Zuiden en zijn aristocratische levensstijl van slavenhouders en lijfeigenen. Trump en MAGA zijn eigenlijk helemaal geen Republicans, de partij van Abraham Lincoln, maar veeleer zuidelijke Democrats uit de jaren 1875-1925.

***

Verder luisteren

476 – Trump II en de gevolgen voor Europa en de NAVO

447 - Als Trump wint staat Europa er alleen voor

289 - Donald Trump als gevaar voor de democratie - Joe Biden en zijn strijd voor de ziel van Amerika

121 - 4th of July special: Zakenlui als president van Amerika

319 - Lyndon B. Johnson, politiek genie en manipulator van de buitencategorie

481 - Donald Trumps nieuwe idool William McKinley, ‘de tarievenkoning’

185 - De Amerikaanse Burgeroorlog (1): Black Lives Matter en George Floyd, hoe de burgeroorlog op de VS nog altijd zijn stempel drukt

475 – Trumps rolmodel Andrew Jackson

57 - PG Kroeger over Alexis de Tocqueville

459 – Rolmodel George Washington