Het Amerikaanse Kiesstemsysteem

Dit hoofdstuk behandelt het Amerikaanse kiesstemsysteem, inclusief de rol van kiesmannen en de historische context van de oprichting ervan door de founding fathers. Ook wordt er ingegaan op de invloed van swing states en demografische veranderingen op de huidige verkiezingen.

Transcript

chevron_right

Play full episode

chevron_right

Transcript

Episode notes

Op 5 november kiezen de Amerikanen hun nieuwe president, de opvolger van Joe Biden. De hete fase van de campagne begint. Wordt het Kamala Harris of Donald Trump? Welke verrassingen en politieke manoeuvres wachten ons nog? Waarop moet je letten als de stembussen sluiten en het een doorwaakte nacht wordt? Jaap Jansen en PG Kroeger nemen je mee langs momenten van grote historische betekenis en actuele controverse in de strijd om het Witte Huis.

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!

Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.

Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier

***

1] Deze campagne is uniek. Sinds Grover Cleveland is Donald Trump de eerste die echt kans maakt op een verlate tweede termijn. Cleveland was president van 1885 tot 1889 en nogmaals van 1893 tot 1897. Juist deze jaren van de late 19e eeuw blijken nu Trumps obsessie met ‘tarrifs' te domineren als panacee voor economie en begroting. Maar Cleveland is om nog heel andere redenen inspirerend.

Joe Biden trok zich terug. Alleen Harry Truman en Lyndon B. Johnson maakten zo’n dramatisch gebaar. Maar het gebeurde nooit zó laat in de campagne. Niettemin laat Biden een indrukwekkende erfenis na. Hoe hij hiervoor geëerd werd in Berlijn sprak boekdelen.

Kamala Harris bleek de beste leerling van machtsdier Nancy Pelosi. Binnen 48 uur had zij de Democratische partij van binnenuit opgerold. Iedereen had het nakijken. Vooral Donald Trump.

Als de eerste zwarte vrouw die een grote machtspartij aanvoert, doet zij beslist niet wat verwacht werd. Haar campagne is allesbehalve 'San Francisco liberal'. Harris wil de middenklasse veroveren, ook die op centrumrechts.

Haar coalitie kent historisch gezien geen gelijke: van oude knarren Bernie Sanders en Dick en Liz Cheney tot GenZ-icoon Taylor Swift.

De peilingen zijn uniek. Want wat opvalt is: ze vallen niet op. Harris scoorde met de Convention en Tim Walz als running mate en sindsdien is het beeld bijna onbeweeglijk.

2] Waarop moet je letten de laatste tien dagen?

Tactische manoeuvres! Harris daagt de Republikeinen nu uit. Zij organiseert een rally in het hart van hun macht: de grootste stad van hun grootste staat, Houston in Texas. PG duidt de diepe symboliek - en het onbeschaamde lef - van deze stap naar het kiesdistrict van de legendarische Barbara Jordan.

Trump gaat vol op het orgel: “Tarief is het mooiste woord in het woordenboek.” Op alles van buiten komt strafport te liggen. En de surrogates van Harris lokken hem uit de temt om nog verder te radicaliseren. Onthutsend is hoe bij Trump elke zelfbeheersing verdwijnt. Hij verlies aan decorum.

Alles komt neer op de mobilisering van de eigen achterban en het lokken van net die paar procent twijfelaars. Get Out The Vote! Daarom trekt Barack Obama naar hallen vol juichende studenten en Bill Clinton naar dorpshuizen en vergeten stadjes in het zuidelijke platteland.

3] Waar moet je op letten in de uitslagennacht?

1) In North Carolina sluiten de stembussen al vroeg. Er zijn 16 ‘kiesmannen’ te winnen en dat is niet te versmaden. Biden won hier net niet, Barack Obama in 2008 net wel. Deze staat ondergaat fascinerende sociale en demografische veranderingen en de herverkiezing van de gouverneur is een rel die Trump lelijk kan beschadigen. Wint Harris hier, dan is race al bijna gelopen.

2] Pennsylvania is de grootste van de 'Blue Wall'-staten. Biden won hier met 50,01. Harris moet hier alles op alles zetten voor opkomstmaximalisatie. De 19 kiesmannen hier zijn essentieel. Philadelphia en Pittsburgh en hun uitgebreide voorsteden moeten het verschil maken.

3) Arizona. Geen Republikein won na 1912 zonder deze staat te hebben veroverd. Biden haalde 49,4% en won. Alles draait om Maricopa County, waar 62% van heel die staat woont.

4) Hillary Clinton vergat de voorsteden van Milwaukee, waarmee zij een ijzeren wet schond en de verkiezingen verloor. Doet Vladimir Poetin juist in Wisconsin Trump de das om? Gunnen de conservatieve Duitse vrouwen van Waukesha en Wauwatosa Harris de winst? Het was niet voor niets dat Liz Cheney daarom juist hier Kamala Harris vergezelde op een serieuze discussiemiddag over waarden en normen en de Grondwet!

***

Verder luisteren

447 - Als Trump wint staat Europa er alleen voor

405 - De Amerikaanse democratie in gevaar: het gevecht tussen Biden en Trump

281 - Fourth of July: Amerika reisgids voor politieke junkies

221 - Madam Speaker: de spijkerharde charme van Nancy Pelosi

206 - 'Aardverschuiving': Michael Wolff over Donald Trumps laatste dagen als president. En: zijn bezoek aan Mar-a-Lago

202 - 4th of July: Joe Biden in het spoor van LBJ

159 - Washington DC: na de afgang van Trump optimisme over Biden en Harris

150 - De memoires van Barack Obama

146 - Amerikaanse presidentsverkiezingen: de machtsoverdracht

142 - De smerigste verkiezingscampagnes in de Amerikaanse geschiedenis