Bestaat er politieke ruimte voor een compleet nieuw belastingstelsel?

De verkiezingen van 29 oktober gaan over de koers en de toekomst van ons land. En dus over het geld dat we daar voor over hebben en hoe dat bijeen gebracht wordt. De rijksfinanciën en de belastingen zijn dan ook een belangrijk politiek thema.

Hoe laat het kabinet-Schoof deze achter? Wat is urgent bij inkomsten en uitgaven van de rijksoverheid? Wat is voor de lange termijn essentieel? Weke plannen van de partijen verdienen daarbij aandacht? En welk Tweede-Kamerlid excelleert op dit wezenlijke terrein? Jaap Jansen en PG Kroeger praten hierover met Djoeke Altena, politiek columnist van Weekblad Fiscaal Recht en website TaxLive.

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!

• Help mee aan de bloedvoorziening in Nederland, word bloeddonor op sanquin.nl/geef

Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend ons een mailtje en wij zoeken contact.

***

Het financiële beeld dat minister Eelco Heinen (Financiën) nalaat na vijftien maanden kabinet-Schoof lijkt op het eerste gezicht niet onaardig. Maar het begrotingstekort schuurt tegen de grens van 3 procent van het bnp aan en gaat er waarschijnlijk overheen. De staatsschuld daalt niet langer maar schiet omhoog, de komende jaren maskeren fantoomdekkingen een ondeugdelijke begroting, terwijl de noodzakelijke investeringen geschrapt zijn voor consumptieve cadeautjes aan de kiezers. Toezichthoudende organisaties - van Rekenkamer tot Europese Commissie - luiden de noodklok.

Djoeke Altena waarschuwt: “Het komende kabinet zal voor noodzakelijke investeringen en hersteloperaties veel geld moeten vinden. Dat kunnen de partijen nu in de campagne maar beter eerlijk toegeven." Het komende kabinet moet zich met spoed buigen over dreigende gaten en niet opgeloste problemen, zoals bij de beruchte Box-3,  het 'ravijnjaar' dat de gemeenten bedreigt, de Europese meerjarenbegroting en de lange termijn investeringsfondsen.

De vijf staatssecretarissen die in ‘Schoof’ met belastingen en toeslagen belast waren, hebben niet veel gedaan - of kunnen doen. Gelukkig gaat het bij de Belastingdienst zelf de goede kant op, meldt Djoeke Altena. Nog even en de dienst kan grote veranderingen weer aan. Er zijn veel fiscale regelingen die niet doen wat ze zouden moeten doen, maar hardnekkig gehandhaafd worden vanwege deelbelangen. Ook Rekenkamerpresident Pieter Duisenberg wees hier al op. Toch is ook hier door Schoofs kabinet slechts €7 miljoen gesaneerd, hoewel volgens deskundigen 35 miljard euro weggesaneerd zou kunnen worden.

Snel kan een nieuw kabinet werk maken van betere fiscale rechtsbescherming. Djoeke Altena wijst op initiatieven van Nina Olson – de voormalige Tax Payer Advocate in Amerika - die in ons land inmiddels zijn overgenomen, zoals het Handvest van Rechten en Plichten. Zoiets kost niets, maar heeft veel impact voor burgers.

In de komende kabinetsformatie zouden constructieve partijen een coherente, integrale vereenvoudiging van het fiscaal stelsel moeten afspreken. Niet-werkende fiscale regelingen, duidelijkheid over vermogens en erfenissen en lagere lasten op arbeid en duurzame productie en consumptie zijn al gedegen voorbereid, maar tijdens het kabinet-Schoof blijven liggen. Verdere vertraging is erg kostbaar en geeft bedrijven niet de duidelijkheid waar ze naar snakken.

Lezend in de verkiezingsprogramma’s ziet Djoeke Altena opmerkelijke plannen. Zo poogt de PVV de boerenachterban van BBB opzichtig te paaien met fiscale cadeaus en wil ze kunstminnaars juist op kosten jagen. De VVD komt met een serie nieuwe wetten die ondernemers en werkenden moeten helpen. Maar de verfoeide regeldruk wordt daarmee allerminst verminderd. Boeiend is dat veel partijen met eigen plannen komen voor afschaffing van de hypotheekrenteaftrek.

De fiscaal specialisten in de Kamer kunnen met doordachte compromissen bijdragen aan de noodzakelijke doorbraken op al deze thema's. Hun inzet is groot, maar ze worden zelden geroemd. Djoeke Altena vertelt dat hier verandering in komt. De Bond voor Belastingbetalers zet vanaf nu jaarlijks de meest effectieve en creatieve volksvertegenwoordiger in het zonnetje. Aan het einde van deze aflevering maakt hij namens de Bond bekend wie de eerste laureaat is…

***

Verder luisteren

529 – Schoten voor de boeg in de verkiezingscampagne https://omny.fm/shows/betrouwbare-bronnen/529-schoten-voor-de-boeg

525 –Wat Brainport Eindhoven ons leert en hoe we onze economie nóg toekomstbestendiger kunnen maken https://omny.fm/shows/betrouwbare-bronnen/525-wat-brainport-eindhoven-ons-leert-en-hoe-we-onze-economie-n-g-toekomstbestendiger-maken

516 – Files op het elektriciteitsnet: de energietransitie dreigt slachtoffer te worden van het eigen succes  https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/54ccc73e-4200-4dbc-87c8-213c70e97491

507 - Het strenge oordeel van Rekenkamerpresident Pieter Duisenberg https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/19fb3651-29be-49dd-854b-eeb65ec692ff

501 - Den Haag zonder Omtzigt en een Voorjaarsnota zonder beleid https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/03d5c905-9a8d-474c-980c-5e8dd7f209a9

493 - Het belastingkaartenhuis wankelt https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/8e0d7872-9be8-439b-94cc-911bf8f7509e

426 - Een doodgewoon meerderheidskabinet met een allesbepalende financiële plaat https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/efb48549-3266-405e-8a97-ddc3e6b4e486

382 - 250 jaar Verenigde Staten: de Boston Tea Party en de rechtsbescherming van belastingbetalers in Nederland https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/c44ec04f-9408-41be-b5e3-3fab8905ab66

291 – De dubbele jaren van staatssecretaris Marnix van Rij https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/2ae6cd4c-9054-4d48-8481-b868182cace2

275 - Nina Olson: Waarom Nederland net als de VS een Taxpayer Advocate moet krijgen https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/07aa7c05-edf7-4dac-a292-dd8ba7a2a5d1

247 - Belastingheffing in box 3: hoe de Hoge Raad de wetgever op de vingers tikt en opzadelt met een hels karwei https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/cd788cd0-6982-444e-901f-f695ea8e2c79/

147 – De kindertoeslagaffaire: het ging al mis bij de wetgeving https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/b08f3ba1-eb89-4740-a5e7-8d3211038a26

17 - Hoe Rekenkamerpresident Arno Visser de overheid controleert https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/9052a9fc-235a-493c-aa5f-104e61d25ddd

***

Tijdlijn

00:00:00 – Deel 1

00:29:24 – Deel 2

01:02:15 – deel 3

01:24:13 – Einde

See omnystudio.com/listener for privacy information.