495 - De zeven burgeroorlogen van Dick Schoof

Betrouwbare Bronnen

notes

CHAPTER

Politieke Isolatie en Internationale Verantwoordelijkheden

In deze aflevering wordt de groeiende isolatie van de minister-president binnen zijn kabinet en coalitie besproken. Er wordt kritisch gekeken naar de impact hiervan op Nederland's internationale relaties binnen de EU en NAVO, evenals de dynamiek tussen coalitiepartners en de oppositie.

00:00

Transcript

Episode notes

Hij zou het geheim zijn van het ‘extraparlementaire programkabinet’. Een partijloze premier die alle coulissen van Den Haag kende, gepokt en gemazeld dankzij decennia opereren in de schaduw van krachtfiguren - een man die het vak kon leren van leiders als Ruud Lubbers en Mark Rutte.

Wat bleek? Juist Dick Schoofs kabinet werd een achtbaan van incidenten, chaotische onderlinge verhoudingen en kettingbotsingen. Schoof krijgt zijn ploeg niet aan het werk. Haagse ambtenaren kijken wanhopig naar 'hun' premier. Angstig wachten ze af welke 22% van hen ontslagen gaat worden door NSC-minister Judith Uitermark (Binnenlandse Zaken).

Jaap Jansen en PG Kroeger zien 'lintjesgate' en de lotgevallen van PVV-minister Marjolein Faber als een fenomeen in een vast patroon. Onder Schoof coherentie noch regie, tenzij PVV-leider Geert Wilders die naar zich toetrekt. Ook bij dit nieuwste '1 april- debat’.

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!

Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.

Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier

***

De premier 'baalt', kreunt 'tsjongejonge', 'dit gebeurt niet nog eens', 'dit is niet goed'. Hoewel hij keer op keer belooft de regie te pakken, lijkt bijna niets te slagen. Het vaak om advies bellen met oud-formateur Richard van Zwol helpt ook al niet.

De coalitie leeft van burgeroorlog naar burgeroorlog, met af en toe een wapenstilstand. De 'vier pizzapunten' staan vol argwaan in permanente campagnestand. Een gezamenlijk perspectief dat zorgt voor een gunfactor naar politieke partners is er nooit geweest.

Burgeroorlog 1 is het raison d'être van dit verbond: migratie. Zelfs bij vijf lintjes spat de ploeg uiteen. BBB-minister Mona Keijzer botst met collega Faber. Deze beschimpt daarop de premier straffeloos, waarna VVD en NSC toch weer een wapenstilstand slikken. Maar de strijd in de loopgraven woedt voort.

Burgeroorlog 2 betreft de echte oorlog, die in Oekraïne. De scheuring van de coalitie rond de motie-Eerdmans dendert nog na. EU en NAVO beseffen nu dat Dick Schoof een solist is zonder achterban of gezag.

Burgeroorlog 3 wordt uitgevochten in Boedapest. De VVD pikt in Europa niet langer de schofferingen door Viktor Orbán en kornuiten. Wilders Europese partner moet hard aangepakt worden. Een confrontatie op de Haagse poesta.

Burgeroorlog 4 draait - heel passend- om het defensiebeleid. Aankomend bondskanselier Friedrich Merz heeft de Haagse politiek volledig overrompeld met zijn € 500 miljard 'Sondervermögen' daarvoor. De coalitie schiet alle kanten op. Dit doet vrezen voor een deconfiture op de NAVO-top in juni.

Burgeroorlog 5 betreft nog meer miljarden. Klimaat en energie - en het overvolle stroomnet - vergen daadkracht en investeringen. De industrie dreigt ons land de rug te keren. Dat is iets dat juist de VVD niet kan of zal meemaken. PVV en BBB keren zich intussen tegen VVD-minister Sophie Hermans.

Burgeroorlog 6 verlamt alle activiteiten die ons land vooruit moeten brengen, zoals de huizenbouw. Stikstofperikelen worden niet opgelost. Ze wantrouwen BBB-minister Femke Wiersma. Kabinet en coalitie verlammen daarbij vooral zichzelf.

Burgeroorlog 7 gaat om geld, de wortel van alle kwaad immers. NSC beweert 10 miljard te hebben getoverd, BBB en PVV geven die enthousiast uit voor hun clientèle, maar VVD-minister Eelco Heinen en de premier weigeren de staatsschuld als cadeautjes rond te strooien. En de BTW-problemen hangen als een zwaard van Damokles boven het kabinet. Daarbij komt dat ons land geen 'Sondervermögen' kent en schulden oplieren is geen investeren. Holland wordt Hellas.

De extraparlementaire fictie geeft de vier fracties intussen alle mogelijkheden zich te profileren tegen elkaar en de dilemma's, veto's, kostbare wensen en eisen bij elkaar over de heg te gooien. Regeren wordt zo: oppositie voeren tegen de eigen partners.

De premier staat alleen, zijn ministers negeren hem en de coalitiefracties nog meer. Als marathonloper rent hij tussen de loopgraven van zijn zeven burgeroorlogen, wapperend met een witte vlag: "Niet schieten!"

***

Verder luisteren

428 – Dick Schoof, de 'premier van buiten', is de ultieme insider

448 - Premier zonder kompas

470 - Het kabinet bestaat niet, het is een virtuele machine

466 - Behandeling Onderwijsbegroting werd parcours vol struikelpartijen en miskleunen

463 - De eerste honderd dagen. Lessen in daadkracht voor het kabinet-Schoof

456 - De zeven crises van het kabinet-Schoof

452 - Wie is de baas in de coalitie?

438 –Het nieuwe kabinet als kleuterklas. De koning kun je niet spelen

426 - Een doodgewoon meerderheidskabinet met een allesbepalende financiële plaat

425 - Een oprecht akkoord