Dit is een bonus aflevering van de Slimmer Presteren Podcast, over sport, onderzoek en innovatie. In deze aflevering hebben Gerrit en Jurgen het over:

Hoe herken je het volgende wielertalent? Deep Dive over het promotie-onderzoek van Dr. Jens Voet

INLEIDING:

De Tour de France is in volle gang en seizoen 11 van de podcast zit erop. Maar we laten je niet zonder inspiratie achter! In deze extra lange bonusaflevering duiken we diep in het onderwerp talentontwikkeling in het wielrennen.

Samen met bewegingswetenschapper én wielercoach Jens Voet bespreken we zijn promotieonderzoek aan de VU Amsterdam. Wat maakt een jonge renner écht klaar voor het profpeloton? Welke rol speelt vermoeidheid in het onderscheiden van talent? En waarom is het zo lastig om de volgende Pogacar of Van der Poel vroeg te herkennen?

Voor iedereen die wielrennen volgt met een wetenschappelijke bril, of gewoon wil weten wat er schuilgaat achter het succes van de toppers in de Tour, is dit een fascinerend gesprek.

Luister nu, tijdens je vakantierit of luie middag in de zon.

Vragen die in deze aflevering worden beantwoord: 

1. Wie is Jens Voet?

Jens Voet is bewegingswetenschapper, wielercoach en vers gepromoveerd onderzoeker aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Op 6 mei 2025 verdedigde hij zijn proefschrift Gearing up for greatness, waarin hij zich boog over talentherkenning en -ontwikkeling in het professionele wielrennen.

Zelf begon hij als jonge renner bij ZRTC Theo Middelkamp, maar inmiddels is hij actief als coach en performance-analist bij de U23-ploeg van het Zwitserse Tudor Pro Cycling Team. Eerder werkte hij onder meer als trainer bij Metec en liep hij stage bij het toenmalige Team Sunweb. Jens combineert wetenschappelijke inzichten met praktijkervaring uit het peloton, en is daarmee een unieke stem in het debat over wat een wielertalent écht succesvol maakt.

2. Wat maakt iemand een écht wielertalent, volgens het onderzoek van Jens?

Volgens Jens Voet is het niet het piekvermogen of de sprintkracht dat het verschil maakt tussen talent en top. Wat wél het verschil maakt, is het vermogen om onder vermoeidheid hoge prestaties te blijven leveren – wat hij “durability” noemt.

Veel jonge renners kunnen indrukwekkende waardes trappen in een test of wedstrijd van 20 minuten. Maar pas na een uur volle bak koers, wanneer vermoeidheid intreedt, zie je wie echt boven komt drijven. Toppers kunnen dan nog steeds diep gaan en herstellen, waar anderen terugvallen. Talentherkenning vraagt dus om andere meetmomenten en een andere bril.

3. Waarom is het zo moeilijk om toekomstig wielertalent vroeg te herkennen?

Een van de grote problemen in talentherkenning is het onderscheid tussen “early bloomers” en duurzame talenten. Jens laat zien dat veel jonge renners die opvallen in de jeugd door fysieke voorsprong, bijvoorbeeld omdat ze eerder in de puberteit zijn, later niet per se doorstromen naar het profniveau.

Andersom geldt dat laatbloeiers vaak onterecht worden overgeslagen. Omdat traditionele selectiemomenten (zoals nationale kampioenschappen) kortdurend zijn en piekprestaties belonen, missen we vaak de taaie, duurzame talenten die in het echte werk tot bloei zouden komen.

4. Wat betekent dit voor talentontwikkeling in het wielrennen?

De bevindingen van Jens vragen om een fundamentele herziening van hoe we met talenten omgaan. Selectiecriteria zouden minder moeten draaien om momentopnames, en meer om ontwikkeling over tijd.

Ook herstelvermogen en mentale weerbaarheid zouden een grotere rol moeten spelen in de beoordeling. Jens pleit niet voor een compleet andere aanpak, maar wel voor meer nuance: laat jonge renners zich op verschillende momenten tonen, geef ruimte voor groei, en wees voorzichtig met te vroege selectie of afwijzing. Het draait niet alleen om wie nú de sterkste is, maar wie zich structureel ontwikkelt.

5. Hoe belangrijk zijn vermogensprofielen in het herkennen van wielertalent?

Vermogensprofielen, zoals 5 seconden piek, 20 minuten drempel, etc., zijn waardevolle tools, maar volgens Jens slechts een deel van het verhaal. Hij toont aan dat toppers en subtoppers in rust vergelijkbare waardes kunnen halen. Het verschil zit hem in het vermogen om onder vermoeidheid die waardes te behouden.

Jens gebruikte daarvoor unieke datasets van vermogensmetingen in koerssituaties en ontdekte dat duurzaamheid een cruciale factor is. Dat betekent dat coaches ook moeten kijken naar progressie onder belasting, en niet alleen naar absolute piekwaarden.

6. Speelt mentale veerkracht ook een rol bij het doorbreken als prof?

Zeker. Jens benoemt mentale veerkracht als een belangrijke maar lastig meetbare factor. In zijn gesprekken met coaches en renners komt telkens terug dat de weg naar de top zelden recht is. Blessures, tegenslag, prestatiedruk: het zijn allemaal uitdagingen die vragen om mentale hardheid en flexibiliteit.

Renners die leren omgaan met teleurstelling, die zichzelf kunnen blijven motiveren en die structuur vinden in een onzekere omgeving, hebben een grotere kans om het te redden. En ook dat zie je niet terug in een sprintuitslag of wattage-overzicht.

7. Wat kunnen coaches en teams concreet doen met dit onderzoek?

Jens hoopt dat teams zijn bevindingen gebruiken om talentherkenning breder te maken. Bijvoorbeeld door meer gebruik te maken van vermoeidheidsprotocollen in testen, of door prestaties in meerdaagse wedstrijden zwaarder te laten meewegen.

Ook pleit hij voor het volgen van renners over langere tijd, zodat progressie inzichtelijk wordt. Het gesprek aangaan met de renner, over motivatie, herstel, aanpassing, is minstens zo belangrijk als de data. Jens wil wetenschap niet als waarheid presenteren, maar als hulpmiddel om betere keuzes te maken in een complex proces.

8. Waarom is dit onderzoek relevant voor wielerfans tijdens de Tour?

Omdat we tijdens de Tour allemaal de vraag stellen: hoe kán het dat sommige renners blijven aanvallen, waar anderen breken? Het onderzoek van Jens Voet geeft daar een deel van het antwoord op.

Hij laat zien dat het echte verschil tussen goed en geweldig vaak zit in wat je nog kunt na een uur, twee uur, drie uur knallen. Als je kijkt naar Pogacar, Vingegaard of Van der Poel, zie je geen sprinters of tijdrijders, je ziet taaie alleskunners met een ongelooflijk herstelvermogen. En misschien is dát wel de kern van topwielrennen.

Handige bronnen en links:

Persbericht van de VU Amsterdam over het promotieonderzoek van Jens Voet: https://vu.nl/nl/nieuws/2025/scouten-met-oog-voor-de-toekomst-hoe-we-wielertalent-beter-kunnen-ontwikkelen

Het volledige proefschrift van Jens Voet online: https://research.vu.nl/files/402503313/full%20version%20thesis%20-%20jens%20voet%20-%20online%20versie%20-%2067d941c0b8c71.pdf

Profiel van Jens Voet in het AD: https://www.ad.nl/borsele/jens-voet-is-trainer-bij-zwitserse-wielerploeg-tudor-hoe-raar-het-ook-klinkt-we-willen-talenten-veel-fouten-laten-maken~aa7f8dec

De onderzoeken van Jens Voet bij elkaar op Reseachgate: https://www.researchgate.net/profile/Jens-Voet

Jens Voet op LinkedIn: https://www.linkedin.com/in/jens-voet-905057165

Profiel van Jens Voet op ProCyclingStats (PCS): https://www.procyclingstats.com/staff/jens-voet

—-

De Slimmer Presteren Podcast is een initiatief van Gerrit Heijkoop en Jurgen van Teeffelen. Vanaf begin 2020 bespreken zij wekelijks een onderwerp op het gebied van sport, onderzoek en innovatie.

Zie ook:

WEB: https://slimmer-presteren-podcast.nl

INSTAGRAM: https://www.instagram.com/SlimmerPodcast

LinkedIn: https://www.linkedin.com/company/slimmer-presteren-podcast

PODCAST PLAYERS: https://slimmer-presteren.captivate.fm/listen

VRIEND VAN DE SHOW: https://vriendvandeshow.nl/slimmerpodcast