Directe en indirecte netwerkeffecten

Tijd voor een nieuwe Deep Dive! Dit keer over het fenomeen netwerkeffect en adoptie. Begrippen die vaak langskomen in gesprekken over Bitcoin en crypto, maar zelden stap voor stap worden uitgelegd. Juist daarom is het belangrijk om ze uit te pakken en toe te passen op digitale netwerken die steeds vaker als geld, infrastructuur of technologie worden gebruikt.

Van daaruit wordt eerst onderscheid gemaakt tussen Bitcoin en crypto in bredere zin. Bitcoin heeft zich ontwikkeld tot wat veel gebruikers zien als digitaal goud, terwijl andere cryptoprojecten zich richten op toepassingen en financiële infrastructuur. Dat verschil is essentieel om te begrijpen hoe adoptie werkt en waarom netwerkeffecten bij geld anders uitpakken dan bij andere technologieën. Geld kent immers opofferingskosten: je kiest niet tegelijk voor meerdere standaarden. De dollar laat zien hoe krachtig zo’n effect kan zijn, maar ook hoe moeilijk het is om een nieuw monetair netwerk te laten doorbreken.

Netwerkeffecten worden vervolgens concreet gemaakt. Een technologie wordt waardevoller naarmate meer mensen haar gebruiken, maar dat proces verloopt niet voor elke technologie hetzelfde. Sociale media en e-mail groeien anders dan een monetair netwerk. Bij Bitcoin is het netwerkeffect zowel het resultaat van adoptie als een drijvende kracht erachter. Dat verklaart ook waarom technologie vaak uitkomt op een ‘winner takes most’-situatie en waarom zogenoemde schelling points een rol spelen bij collectieve keuzes.

Daarna gaat het gesprek dieper in op adoptie zelf. Wat betekent het eigenlijk om Bitcoin te adopteren? Is bezit voldoende, of begint adoptie pas bij gebruik? Er blijkt een verschil te zijn tussen Bitcoin als spaarmiddel en Bitcoin als betaalmiddel, met elk een eigen dynamiek. Adoptie laat zich bovendien niet vangen in één rechte lijn, maar bestaat uit meerdere overlappende S-curves.

De bekende uitspraak ‘gradually, then suddenly’ komt daarbij uitgebreid aan bod. Exponentiële groei is lastig te herkennen zolang je er middenin zit. Soms blijft de verwachte versnelling ook uit, zoals bij technologieën die uiteindelijk niet doorbreken. Dat leidt tot de vraag of crypto op dit moment op schema ligt in vergelijking met andere ingrijpende technologische veranderingen, of dat de echte doorbraak nog ontbreekt.

In het laatste deel wordt de link gelegd met de huidige markt. De koers van Bitcoin wordt op de lange termijn gezien als een afgeleide van wereldwijde adoptie, al vangen niet alle modellen die relatie even goed. Bovendien zit een groot deel van de waarde van het netwerkeffect niet in de prijs van Bitcoin zelf, maar in de lagen en bedrijven eromheen. Co-hosts zijn Bert Slagter en Veronique Estié.

Gasten

Veronique Estié

Bert Slagter

Links

Host

Daniël Mol

Redactie

Daniël Mol

See omnystudio.com/listener for privacy information.