Reflecties op Churchill en moderne critici

Op 24 januari 1965 stierf Sir Winston Churchill. De begrafenis werd bijgewoond door wereldleiders en honderdduizenden langs de route. Het was het afscheid van een held in de strijd tegen Hitler, een raspoliticus, een begaafd schrijver en schilder en een buitengewoon kleurrijk mens. Jaap Jansen en PG Kroeger praten over hem en laten enkele fragmenten horen van toenmalig vicepremier Barend Biesheuvel, oud-minister van Buitenlandse Zaken Eelco van Kleffens en Prins Bernhard.

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!

Deze aflevering bevat een advertentie van Lendahand.com - gebruik de code betrouwbarebronnen500 bij je eerste investering (geldig t/m 31 maart 2025)

Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.

Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier

***

In de verhalen van Van Kleffens en Bernhard hoor je uitzonderlijke combinatie van moed, retorische brille, humor en eigenzinnige excentriciteit die Churchill kenmerkte. Hij kon dus ook onmogelijk zijn. Jaap en PG brengen een keur van verhalen en momenten - en dat zijn er eigenlijk maar enkele uit dat actieve, rijke leven van 90 jaar - die dit mogen illustreren.

Een van zijn geheimen was zijn Clementine. Niet minder 'quite a character' en daarom kon zij hem waar nodig beminnelijk maar glashelder tot de orde roepen. Al in juni 1940 deed zij dit! "Ze was meedogenloos bij het aanmoedigen van zijn loopbaan, imago en nalatenschap", vertelde haar secretaris. Een belangwekkend, indringend kunstwerk werd daarom zonder gewetenswroeging vernietigd.

De rasparlementariër Churchill zorgde voor vele boeken over en met zijn beste momenten in debatten, speeches en verbale virtuositeit. PG leest enkele hoogtepunten voor uit zo'n boek, The Wisdom of Winston Churchill. Over Europa, De Gaulle, over feiten en waarheid en over India. En die liefde voor 'the Commons' verklaart waarom Queen Elizabeth heel subtiel regelde dat hij geen hoge adellijke titel hoefde aan te nemen.

Was hij feilloos? Allerminst. President Roosevelt zei: "Hij is een heerlijke man, maar met hem over India overleggen heeft geen enkele zin." Churchill was een romantisch imperialist en zag het Empire als onverwoestbare opdracht van de Britten. 'That naked Fakir' Gandhi verfoeide hij, misschien wel omdat hij bang was voor diens charisma.

Natuurlijk weten we van zijn liefde voor Frankrijk, voor Amerika, zijn moeder Jennie Jerome en mooie wijnen, champagne en cognac. Ook daar zijn niettemin vele, excentrieke verhalen over. Net als over het gat in zijn hand.

En dan die vriendschap later in zijn leven, toen hij geen premier meer was en zich wilde toeleggen op zijn hobby's schilderen en schrijven. Het bracht hem in contact met de puissant rijke reder Aristoteles Onassis. Het verhaal over deze bijzondere, warme relatie, diens superjacht en wereldberoemde, artistiek ongeëvenaarde maîtresse behoort tot de legendes van de twintigstee eeuw.

***

Aan het slot van de aflevering komen we nog even terug op aflevering 478 - Was Hitler een socialist? met een bijzonder liedje van The Marsh Family!

***

Verder luisteren

32 - Churchill en Europa: biografen Andrew Roberts en Felix Klos (vanaf 1 uur 3)

303 - Bijzondere Britse premiers

69 - The Mother of Parliaments

08 - Pim Waldeck over 'die gekke Britten' - Paul Rem over The Queen

101 - 75 jaar bevrijding: De laatste dagen van Franklin D. Roosevelt

292 - De koningin is dood, leve de koning! De politiek van sterven en opvolgen (naar aanleiding van de dood van Elizabeth II)

434 – Vier iconische NAVO-leiders en hun lessen voor Mark Rutte (met oa 'Pug' Ismay, Churchills rechterhand)

443 – Negen premiers en een explosief Oranjehuis (oa over de vraag: wie mag er naar de uitvaart van Churchill?)

***

Tijdlijn

00:00:00 – Deel 1

00:48:00 – Deel 2

01:13:00 – Deel 3

01:28:20 – Einde 

Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.