Al voordat hij tot president werd gekozen was het duidelijk dat Donald Trump de relatie met Vladimir Poetin wilde normaliseren en Oekraïne wilde dwingen tot enorme concessies. Met de politieke soapopera van de afgelopen dagen in de Verenigde Naties heeft hij laten zien dat het hem menens is. Het is nu een openlijk bonje met de bondgenoten. Alleen moeten we niet net doen of dat voor het eerst is, en een beetje historisch perspectief kan geen kwaad.
Zomaar een paar voorbeelden. In 1956 nationaliseerde Egypte het Suezkanaal, dat toen werd geëxploiteerd door een Brits-Frans bedrijf. Israël, het VK en Frankrijk begonnen een oorlog tegen Egypte, tot woede van de Amerikaanse president Eisenhower. Het leidde tot een enorme crisis binnen de NAVO. Frankrijk ergerde zich zo aan de ‘Amerikaanse arrogantie’ dat president De Gaulle in 1966 zelfs uit het militaire pakt stapte. De NAVO moest ook opkrassen uit Parijs, en verhuisde naar Brussel. Pas in 2009 werd het land, onder Sarkozy, weer volledig lid.
Eind jaren 70 ontstond er knallende ruzie over de plaatsing van Pershings en kruisraketten, onder meer in Nederland, waar in 1981 het anti-Amerikaanse verzet zo overweldigend was dat journalist en commentator Walter Laqueur het een ziekte noemde: Hollanditis. Koningin Beatrix werd naar Washington gestuurd om het Congres sussend toe te spreken. Tegelijkertijd was er knallende ruzie tussen de VS en de Europese NAVO-leden over de aanleg van een gaspijplijn van Siberië naar Duitsland. De regering-Reagan legde sancties op aan alle Europese bedrijven die aan het project meewerkten. Toen hadden we nog nooit van Nordstream gehoord.
In 2003 ontstond een diepe crisis binnen de NAVO, toen Amerika Irak binnenviel. Frankrijk en Duitsland keerden zich tegen president Bush. Minister Rumsfeld van Defensie vergeleek de dwarsliggers met Libië en Cuba. Met Frankrijk liep de spanning zo hoog op dat Franse frietjes geen ‘French fries’ meer werden genoemd maar ‘freedom fries’. Over en weer heerste een stemming van haat en minachting. De afkeer van de oorlog in Irak spreidde zich uit over de hele NAVO, toen duidelijk werd dat de aanleiding voor de invasie – Iraks bezit van massavernietigingswapens – een verzinsel was.
Kortom: het beeld van de NAVO als blok van nederige volgelingen van het oppermachtige Amerika is historische apekool. Voor Nederland is het extra navrant vanwege de open wond van MH17, maar dat Trump vindt dat het tijd is om de oorlog in Oekraïne te beëindigen en Poetin uit zijn isolement te halen is geen oprisping, maar een doctrine. Wij kunnen stoer toppen blijven beleggen over onderlinge samenwerking en leven zonder Amerika, maar tegen de tijd dat de EU is uitgepraat is Oekraïne allang opgedeeld en is Trump met pensioen.
See omnystudio.com/listener for privacy information.
