Breder onderzoek naar grote nieuwsmedia

Donald Trump had gelijk dat hij van de BBC een schadevergoeding eiste voor de wijze waarop het actualiteitenprogramma Panorama twee stukjes uit zijn toespraak op 6 januari 2021, vlak voor de bestorming van het Capitool, aan elkaar had gemonteerd. Nu was het geen aanmoediging tot actie, maar een bevel aan zijn toehoorders tot het gebruiken van geweld.

Een miljard dollar eiste hij, wegens beïnvloeding van de verkiezingen. De reportage werd een week vóór de presidentsverkiezingen uitgezonden, en dat Trump nu met zijn eis kwam is waarschijnlijk omdat een mogelijk strafbaar feit dreigt te verjaren. In het VK is hij al te laat, in de VS nog niet, dus luidt de klacht dat kijkers in Florida werden beïnvloed, hoewel BBC niet in de VS wordt uitgezonden. 

Of Trump schade kan claimen is dus de vraag, maar de BBC erkende haar fout en bood excuses aan, topbestuurders namen ontslag, maar de feiten bleven de feiten. Het machtigste instituut BBC viel door de mand als bevooroordeeld. Tussen de twee aan elkaar gemonteerde fragmenten zat in de toespraak 55 minuten. Het werd een anti-Trump show. 

In de journalistiek weten we dat objectiviteit  een onhaalbaar doel is, maar de Beeb werd altijd gezien als een instituut dat daar toch in uitblonk. Uit de stortvloed van reacties op dit bedrijfsongeval blijkt dat bij velen allang de overtuiging heerst dat vooroordelen en partijdigheid waren neergestreken op de redactionele burelen. Wat de gerechtvaardigde vraag oproept hoe het eigenlijk zit bij andere grote en invloedrijke media, De nieuwsorganisaties die Trump ‘fake media’ noemt. Bij ABC, CBS, Meta en YouTube heeft hij met vergelijkbare schadeclaims al 80 miljoen dollar binnengehaald. 

Je zou de conclusie kunnen trekken dat Trump een strafexpeditie voert tegen media die hem onwelgevallig zijn, hoewel dat – zo geformuleerd – precies een voorbeeld is van subjectieve journalistiek. Het omgekeerde – de conclusie dat media niet altijd wegkomen met de dekmantel van vrije meningsuiting – is ook subjectief. De feiten zijn de feiten, maar achtergrond en analyse zijn eigenlijk zelden objectief. Daar komt een probleem bij, en dat is de huidige polarisatie. Als ik, zoals in dit geval, Trump gelijk geef met zijn klacht, nemen veel luisteraars het me kwalijk dat ik iets positiefs over hem zeg, ongeacht de feiten. En omgekeerd: beweringen van Trump onjuist noemen, leidt tot de beschuldiging van Trump bashing. 

De crisis bij de BBC  houdt de journalistiek een spiegel voor. Misleiding – bewust of onbewust – dreigt voortdurend. Aan de andere kant: na het afvallen van de BBC als een van de laatste bastions van journalistieke integriteit, is er natuurlijk altijd nog BNR.

See omnystudio.com/listener for privacy information.